Δημήτρης Κουτσόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Deloitte Ελλάδος
Σε μια εποχή που οι γεωπολιτικές αναταράξεις επαναπροσδιορίζουν τα σύνορα της σταθερότητας και τα όρια της πρόβλεψης, η Ευρώπη καλείται να δημιουργήσει το δικό της «οικοσύστημα άμυνας». Ένα οικοσύστημα που δεν θα περιορίζεται σε εξοπλισμούς και δαπάνες, αλλά θα βασίζεται στη συνεργασία, την καινοτομία και την τεχνολογική σύγκλιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Το σημερινό ευρωπαϊκό defense momentum χαρακτηρίζεται από δύο τάσεις: την ενίσχυση των αμυντικών επενδύσεων, με πάνω από 20 χώρες μέλη του NATO να δαπανούν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνά τους, αλλά και τη στροφή από τον αποσπασματικό εξοπλισμό στην κοινή ευρωπαϊκή ικανότητα. Η πρόκληση δεν σταματά πια στο πόσα χρήματα εξασφαλίζονται για αυτές τις δαπάνες αλλά στο πού και πώς επενδύονται.
Παρατηρούμε ότι η έμφαση μετατοπίζεται από τη συγκυριακή ενίσχυση της άμυνας στη δημιουργία στρατηγικής υποδομής και μακροπρόθεσμης ετοιμότητας. Ζητούμενο δηλαδή είναι μια νέα «βιομηχανία της ασφάλειας» που θα ενώνει κράτη, επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα.
Από τα συστήματα πλοήγησης και τις τηλεπικοινωνίες έως τη σύγχρονη πληροφορική, πολλές από τις τεχνολογίες που καθόρισαν την καθημερινότητα των πολιτών προήλθαν από αμυντικά προγράμματα. Σήμερα, όμως, η πρόκληση είναι διαφορετική: η τεχνολογία εξελίσσεται ταχύτερα απ’ ό,τι μπορούν να την ενσωματώσουν οι θεσμοί. Η Τεχνητή Νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, τα δίκτυα 6G, τα data analytics και η ρομποτική διαμορφώνουν ένα δαιδαλώδες και ιδιαίτερα περίπλοκο περιβάλλον όπου η καινοτομία φαντάζει ως η νέα υποδομή άμυνας της Ευρώπης.
Στον πυρήνα αυτής της αλλαγής βρίσκεται το μοντέλο της διττής χρήσης (dual-use technologies) όπου η τεχνολογία υπηρετεί ταυτόχρονα πολιτικές και αμυντικές ανάγκες.
Μέσα από προγράμματα όπως το European Defence Fund, το EDIS/EDIP και το PESCO, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο στήριξης για startups, ερευνητικά κέντρα και βιομηχανίες, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή αυτάρκεια και την τεχνολογική κυριαρχία. Παράλληλα, πρωτοβουλίες του ΝΑΤΟ όπως το DIANA Accelerator και το NATO Innovation Fund διοχετεύουν κεφάλαια σε νεοφυείς επιχειρήσεις που φέρνουν την καινοτομία πιο κοντά στο πεδίο.
Με οργανισμούς όπως η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Β.Ε.Ε. (ΕΑΣ), το ΕΛΚΑΚ και τον Δημόκριτο, η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ουσιαστικές συνέργειες ανάμεσα στην έρευνα, τη βιομηχανία και το κράτος, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας και τεχνολογικής αυτονομίας. Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, η αναπτυσσόμενη τεχνολογική της βάση και το ανθρώπινο κεφάλαιό της, αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορούν να την αναδείξουν σε περιφερειακό κόμβο αμυντικής καινοτομίας.
Σε αυτό το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η συνεργασία Ελλάδας και Σουηδίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Οι δύο χώρες, με ισχυρή τεχνολογική και αμυντική παράδοση, μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο διμερούς συνεργασίας σε τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια, η βιώσιμη αμυντική βιομηχανία και η αξιοποίηση της καινοτομίας για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Η Deloitte, με την πολύχρονη εμπειρία της στη διασύνδεση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση αυτού του νέου ευρωπαϊκού υποδείγματος άμυνας και ασφάλειας. Η άμυνα του μέλλοντος δεν θα μετριέται με όρους μεγέθους, αλλά με όρους διασυνδεσιμότητας, ανθεκτικότητας και αξιοποίησης δεδομένων. Η τεχνολογία θα είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ κυβερνήσεων, βιομηχανίας και πολιτών, μετατρέποντας την καινοτομία σε ουσιαστική επιχειρησιακή ικανότητα.
Το ζητούμενο λοιπόν για την Ευρώπη είναι να περάσει από τη θεωρία της στρατηγικής αυτονομίας στην πράξη της στρατηγικής ωριμότητας: να δημιουργήσει δηλαδή τις υποδομές, τις δεξιότητες και τις συνεργασίες που θα της επιτρέψουν να προστατεύει τον εαυτό της με τα δικά της μέσα.
Η ασφάλεια πλέον ορίζεται από τα δίκτυα εμπιστοσύνης, γνώσης και τεχνολογίας που προετοιμάζουμε μαζί. Και αυτή είναι ίσως η πιο ουσιαστική πρόκληση – αλλά και ευκαιρία- της επόμενης δεκαετίας.
Η παραπάνω θεματολογία περιλαμβάνεται στο 10ο Ελληνοσουηδικό Επιχειρηματικό Φόρουμ που διεξάγεται στις 6 Νοεμβρίου στην Αθήνα, με πολύ ενδιαφέρουσες θεματικές και συμμετοχές υψηλού επιπέδου από τις δύο χώρες που θα ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτικής, καινοτομίας και παραγόντων ισχύος, στο σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο.
Περισσότερες πληροφορίες για το Φόρουμ και για δηλώσεις συμμετοχής: https://10thbusinessforumgreecesweden.liveon.tech/
