*του Κωνσταντίνου Αριτζή, Διευθύνοντος Συμβούλου Premium Capital α.ε.
Το 2022 εξελίχθηκε σε μια εξαιρετικά αρνητική χρονιά για τους επενδυτές παρά τη σημαντική ανάκαμψη σε μετοχές και ομόλογα το τελευταίο δίμηνο. Άνοδος επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, εκτόξευση του γεωπολιτικού κινδύνου μετά την εισβολή στην Ουκρανία, υψηλές αποτιμήσεις στις μετοχές και ομόλογα συντέλεσαν στην διόρθωση των αγορών.
Ο κόσμος μας στα τέλη του 2022 είναι πολύ διαφορετικός από ότι στην αρχή του έτους και επιτάσσει διαφορετικές προσεγγίσεις αναφορικά με τις επενδύσεις. Ολόκληρες γενιές επενδυτικών συμβούλων βασιζόταν στην κατανομή 60 – 40 σε μετοχές και ομόλογα αντίστοιχα, με μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με ηλικιακά και προσωπικά δεδομένα του καθενός. Οι αγορές είχαν εθιστεί τουλάχιστον μετά το 2008 στο φθηνό και άπλετο χρήμα σε περιβάλλον μηδενικού ή και αρνητικού πληθωρισμού. Οι μετοχές αποτελούσαν την κύρια επενδυτική διέξοδο σε αυτό το περιβάλλον με τις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος να αποφέρουν ελάχιστα και να είναι ακραία υπερτιμημένες. Η πλειοψηφία των επενδυτικών συμβούλων κάτω των 40 ετών δεν έχει βιώσει περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και επιτοκίων. Ούτε φυσικά κατακλυDecember 2022 σμικές για το μέλλον γεωπολιτικές εξελίξεις. Το 2022 ήταν το ορεκτικό αναφορικά με το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται. Το κυρίως πιάτο θα σερβιριστεί σταδιακά το υπόλοιπο της δεκαετίας.
Για να σκιαγραφήσει κάποιος το επενδυτικό σκηνικό για το επόμενο έτος θα πρέπει να κάνει κάποιες παραδοχές και εκτιμήσεις. Η πρώτη και πιο σημαντική είναι το πως θα κινηθεί ο πληθωρισμός και κατά συνέπεια τα επιτόκια το 2023. Στα τέλη του 2022 βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον σταδιακής αποκλιμάκωσης/σταθεροποίησης του πληθωρισμού με τις κεντρικές τράπεζες να διατηρούν την πολιτική ανόδου των επιτοκίων. Η πρώτη εκτίμηση είναι ότι κάποια στιγμή το πρώτο ή δεύτερο τρίμηνο του 2023 (ανάλογα με τη χώρα και τη χρονική αφετηρία εκκίνησης) η αλματώδης άνοδος των επιτοκίων θα σταματήσει σε επίπεδα πέριξ του 5% για της Η.Π.Α και 3% για την Ευρωζώνη. Το αν θα παραμείνουμε επί μακρόν σε αυτά τα επίπεδα ή θα αρχίσει κατά το δεύτερο μισό του έτους η αποκλιμάκωση τους εξαρτάται από τον ρυθμό μείωσης του πληθωρισμού. Η γεωπολιτική αστάθεια θα είναι ένας παράγοντας επηρεασμού της πορείας του πληθωρισμού (τιμές ενέργειας, πρώτων υλών, αγροτικών προϊόντων). Η δεύτερη σημαντική παράμετρος είναι η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και το εύρος της ύφεσης στον Δυτικό κόσμο που θα επηρεάσει το σκέλος που τρέχει. Η απαρχή της πτώσης του δολαρίου θα ευνοήσει τις τιμές πολύτιμων μετάλλων, καθώς και τις αναπτυσσόμενες αγορές (νομίσματα, μετοχές, ομόλογα). Στα commodities το μεγάλο ζητούμενο είναι η τιμή της ενέργειας (πετρέλαιο/φυσικό αέριο), όπου και περιμένουμε έντονη μεταβλητότητα που καθορίζεται, τόσο από την προσφορά και ζήτηση, όσο και τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Πάντως δεν θα ποντάραμε στην περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών. Στα βιομηχανικά ορυκτά μας αρέσουν το σιδηρομετάλλευμα και το αλουμίνιο, ιδίως μετά το αναμενόμενο “άνοιγμα” της Κινεζικής αγοράς, καθώς και σχεδόν το σύνολο των αγροτικών προϊόντων. Στην κατηγορία των εναλλακτικών επενδύσεων προτιμούμε τα πολύτιμα μέταλλα της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών. Η εκτίμηση της στήλης είναι ότι η δεδομένη επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης θα οδηγήσει σε ύφεση την πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών κρατών (λόγω ενεργειακού κόστους), όμως ορισμένες χώρες όπως η Ελλάδα θα την αποφύγουν. Το ίδιο ισχύει και για τις Η.Π.Α. καθώς και για τις περισσότερες χώρες της Ασίας. Η τρίτη παράμετρος αφορά το σκέλος της προσφοράς στα commodities (ενέργεια, βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα και πρώτες ύλες). Εδώ οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις θα επηρεάσουν τις οικονομίες και τις αγορές για πολλά χρόνια. Η εκτίμηση της στήλης είναι ότι θα βιώσουμε επί μακρόν ένα περιβάλλον έντονης μεταβλητότητας, ανασφάλειας και υψηλότερων τιμών που θα τροφοδοτούν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Επί του πρακτέου ιδού οι εκτιμήσεις για το 2023 ανά επενδυτική κατηγορία. Κοινή παράμετρος η έντονη μεταβλητότητα των τιμών. Στις μετοχές αναμένουμε χαμηλό βαρομετρικό στο πρώτο ήμισυ της χρονιάς με νέα σημαντική πτώση, απόρροια των χαμηλότερων εκτιμήσεων για τα εταιρικά κέρδη. Οι μετοχικοί δείκτες θα προσεγγίσουν και ίσως διασπάσουν τα χαμηλά του 2022 και θα δημιουργηθούν ευκαιρίες για αναμενόμενη ανάκαμψη των μετοχών στο δεύτερο ήμισυ της χρονιάς, όταν η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα είναι δεδομένη και θα έχει προεξοφληθεί η οικονομική ύφεση. Τα επίπεδα των δεικτών στα τέλη του 2023 δεν θα είναι σημαντικά διαφοροποιημένα έναντι του 2022 αλλά η διαδρομή πιθανώς θα προσομοιάζει σε τρενάκι του τρόμου. Οι κλάδοι της ενέργειας, των πρώτων υλών, των φαρμακευτικών εταιρειών, της μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης δείχνουν πιο ελκυστικοί. Το ίδιο ισχύει για τις μετοχές των αναπτυσσόμενων κρατών, λόγω και της εκτίμησης για πτώση του Αμερικανικού δολαρίου.
Στα ομόλογα είμαστε πιο εποικοδομητικοί και περιμένουμε σταδιακή αύξηση των τιμών και μείωση των αποδόσεων λόγω της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, της κορύφωσης των επιτοκίων και της ελκυστικής αποτίμησής τους. Προτιμούμε εταιρικά ομόλογα υψηλής διαβάθμισης (>ΒΒΒ+) καθώς και επιλεκτικών αναδυόμενων αγορών. Επίσης σταδιακά θα προτιμούσαμε πιο μακροχρόνιες λήξεις.
Στο συνάλλαγμα η παντοδυναμία του Αμερικανικού δολαρίου θα αρχίσει να φθίνει και η εκτίμηση είναι ότι μπαίνουμε σε μια μακροχρόνια καθοδική πορεία εξαιτίας κυρίως των γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Η επιλογή των Η.Π.Α να χρησιμοποιήσουν τον νόμισμά τους για την εξυπηρέτηση των γεωπολιτικών τους συμφερόντων σταδιακά θα οδηγήσουν στην απαξίωση του. Αυτό δεν θα συμβεί σύντομα αλλά σταδιακά και σε βάθος χρόνου που ξεπερνά της δεκαετίας που τρέχει. Η απαρχή της πτώσης του δολαρίου θα ευνοήσει τις τιμές πολύτιμων μετάλλων, καθώς και τις αναπτυσσόμενες αγορές (νομίσματα, μετοχές, ομόλογα).
Στα commodities το μεγάλο ζητούμενο είναι η τιμή της ενέργειας (πετρέλαιο/φυσικό αέριο), όπου και περιμένουμε έντονη μεταβλητότητα που καθορίζεται, τόσο από την προσφορά και ζήτηση, όσο και τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Πάντως δεν θα ποντάραμε στην περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών. Στα βιομηχανικά ορυκτά μας αρέσουν το σιδηρομετάλλευμα και το αλουμίνιο, ιδίως μετά το αναμενόμενο “άνοιγμα” της Κινεζικής αγοράς, καθώς και σχεδόν το σύνολο των αγροτικών προϊόντων.
Στην κατηγορία των εναλλακτικών επενδύσεων προτιμούμε τα πολύτιμα μέταλλα (Χρυσός/ασήμι/πλατίνα) έναντι των ακινήτων που επιβαρύνονται από το περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.
Εν κατακλείδι το 2023 δεν θα είναι μια εύκολη επενδυτικά χρονιά με πολλές παραμέτρους που μπορούν να διαφοροποιηθούν κατά τη διάρκειά του και να καθορίσουν την πορεία των αγορών. Για αυτό συνίσταται μια ευέλικτη όσο ποτέ διαχείριση των διαθεσίμων και φυσικά ικανή διασπορά του επενδυτικού κινδύνου.
Για τη χώρα μας, που υπεραπέδωσε σε επενδυτικούς αλλά και οικονομικούς όρους το 2022, μπαίνουμε σε μια περίοδο που θα επηρεαστεί από τις βουλευτικές εκλογές αλλά και τη γεωπολιτική ένταση με τη γείτονα, κάτι που αυξάνει το ρίσκο και δυσχεράνει τις προβλέψεις. Εύχομαι από καρδίας υγεία, ειρήνη και ευημερία σε όλους σας κατά το νέο έτος.
Πηγή: Interlife Magazine (Δεκέμβριος 2022)
