Στον Χρήστο Ν. Κώνστα

Η κρυφή δύναμη του global business consulting για περισσότερα από 15 χρόνια αποτελεί τη «γέφυρα» ανάμεσα σε μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες, πρωτοβουλίες τέχνης και projects των οποίων το μέγεθος κρίνεται από το γεγονός ότι όλοι εμείς δεν γνωρίζουμε καν την ύπαρξή τους.

Η Ειρήνη Βανταράκη μιλά στο ΧΡΗΜΑ λίγες ώρες αφού το Παγκόσμιο Φόρουμ του 2022, λόγω της μετάλλαξης Όμικρον, μεταφέρεται για το καλοκαίρι, με φυσική παρουσία στο Νταβός, στην Ελβετία. Και μας αποκαλύπτει τι ετοιμάζει στο μεσοδιάστημα εδώ, στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Greek House Davos.

Ο ουρανός είναι πάντα η τοιχογραφία του μυαλού μας. Για αυτό τον κοιτάμε συνέχεια. Για αυτό έχει σημασία να είναι γαλάζιος, να έχει φως. Και στην Αθήνα, σε αυτό τουλάχιστον είμαστε τυχεροί. Ακόμη κι όταν όλα πάνε στραβά, το φωτεινό γαλάζιο, το μοναδικό χρώμα του ελληνικού ουρανού, είναι αιτία αισιοδοξίας. 

Το γραφείο της κ. Βανταράκη βρίσκεται στον Πύργο Αθηνών. Βλέπει όλη σχεδόν την Αθήνα. Είναι απλό, με έργα τέχνης και ανεπιτήδευτη αισθητική. Ένα laptop, καφές ζεστός και μεταλλικό νερό. Με το που μπαίνεις, σε ρωτά πολύ ευγενικά «τι θα πάρετε» και δικαιολογείται: Δεν έχω γλυκά στο γραφείο, η ζάχαρη αλλοιώνει τη σκέψη και την κρίση». Έχει δίκιο. Άλλωστε, όταν έχεις αναλάβει ένα τόσο σπουδαίο πρότζεκτ όπως το Ελληνικό Σπίτι στο Νταβός, κατανοείς ότι κάθε λεπτό, κάθε συνάντηση, πρέπει να έχει βαρύτητα. Όχι στα πρόσωπα, αλλά στον σκοπό. 

Η συνέντευξή μας αυτή γίνεται εν μέσω των πολλαπλών ταξιδιών της. Το αμερικάνικο κινητό «λυσσάει» από μηνύματα, το ελληνικό χτυπάει συνεχώς. Καλεί έναν ευγενικό συνεργάτη της και τα παραδίδει. Με χαμηλή φωνή, λέει: «Σε παρακαλώ, για 45 λεπτά δεν είμαι εδώ για κανένα». Και το εννοεί. Μόλις έχει γυρίσει από την Αίγυπτο και την Ελβετία, και ετοιμάζεται για ένα ακόμα ταξίδι στις ΗΠΑ, και μιλά με Ελβετία για τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η αναβολή του βασικού, διά ζώσης event το καλοκαίρι στην Ελβετία.

  • «Το Greek House είναι μια διεθνής πλατφόρμα διαλόγου και δικτύωσης, που στοχεύει στην προώθηση των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού επενδυτικού προϊόντος».

 Το πρότζεκτ της είναι μοναδικό. Και αυτό προβάλλει. «Δεν με ενδιαφέρει να προβάλω τον εαυτό μου, αλλά τη δυνατότητα που δίνει στη χώρα το Greek House Davos, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο θα εκμεταλλευτούμε θετικά την αναβολή μέχρι το καλοκαίρι με κάτι πολύ μεγάλο και σημαντικό στην Ελλάδα. Το λέω για πρώτη φορά, μη με ρωτάτε λεπτομέρειες, όλα στην ώρα τους».

 Δεν κρύβω τη βασική μου απορία, τι είναι το GHD και γιατί είναι τόσο σημαντικό. Είμαι σίγουρος ότι έχει δεχτεί πολλές φορές αυτήν την ερώτηση τα δύο τελευταία χρόνια. Αλλά, με χαμόγελο και κατανόηση, μου λέει: «Το πρόγραμμα περιελάμβανε, στις 17-21 Ιανουαρίου 2022, κατά τη διάρκεια του World Economic Forum στο Νταβός, να ανοίξει για πρώτη φορά τις πόρτες του το Greek House Davos, η πρώτη 360 πλατφόρμα προώθησης της Ελλάδας στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, πριν και μετά από αυτό. Τώρα, λόγω Covid, πάμε για το καλοκαίρι.

Το Greek House, τοποθετημένο στον κεντρικό δρόμο του Νταβός, ακριβώς δίπλα από τον συνεδριακό χώρο του WEF, θα αποτελέσει το «Σπίτι» της Ελλάδας. Το Greek House είναι μια διεθνής πλατφόρμα διαλόγου και δικτύωσης, που στοχεύει στην προώθηση των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού επενδυτικού προϊόντος στους κύκλους των εκπροσώπων της παγκόσμιας επιχειρηματικής και πολιτικής κοινότητας που θα βρίσκονται στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.

 «Ο στόχος μας είναι το “Σπίτι” της Ελλάδας να προσελκύσει προσκεκλημένους και ομιλητές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ σε ένα δυναμικό πρόγραμμα συναντήσεων, εκδηλώσεων και γευμάτων, το οποίο θα περιλαμβάνει σειρά συζητήσεων για τα μεγάλα ζητήματα που άπτονται της παγκόσμιας ανάπτυξης, της κλιματικής αλλαγής, της ανάκαμψης των οικονομιών και των κοινωνιών μετά την πανδημία, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τις επιτυχίες της Ελλάδος ως προς τη δημιουργία ενός εξωστρεφούς και φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Αυτό το κλίμα θα ενισχύσουν και οι πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις που θα κάνουμε στην Ελλάδα μέχρι το καλοκαίρι». 

Επιμένω, γιατί τώρα και γιατί δεν είχε γίνει τόσα χρόνια πριν;

Με ένα σχεδόν απολογητικό χαμόγελο, απαντά: «Το χθες είναι στο χθες. Στο τώρα, μπορώ να σας πω ότι το οραματιστήκαμε, το διεκδικήσαμε, πείσαμε, και να ’μαστε εδώ που βρισκόμαστε τώρα. Πάντα ήθελα, και θέλω, να υπάρχει ένας μοχλός επανασύστασης της χώρας στη διεθνή σκηνή. Τώρα είναι η ώρα, το momentum. Τώρα που βγάλαμε “κεφάλι από το νερό”, τώρα που νοικοκυρέψαμε το σπίτι μας και δώσαμε εξετάσεις και προχωράμε. Η κίνησή μας και οι προθέσεις μας δεν είναι πολιτικές. Είμαστε αδέσμευτοι και στρατηγικά αφοσιωμένοι στο να δείξουμε τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα, πόση υπεραξία μπορεί να απελευθερώσει. Γιατί αυτή η υπεραξία μπορεί να αποτελέσει το ελάχιστο εγγυημένο απόθεμα για τις επόμενες γενιές. Αυτές που πέρασαν την οικονομική κρίση, την πανδημία, και ζουν με τον φόβο των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Με απλά λόγια, κάνουμε αυτά που πρέπει για να έχουμε το μέλλον που μας αξίζει».

Πώς θα είναι το περίπτερο;

«Ακόμα δεν μπορώ να σας πω πολλά. Αφήστε μας λίγο και το στοιχείο της έκπληξης. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο πολυμορφικός χώρος που θα διαμορφωθεί θα δίνει τη δυνατότητα σε κάθε επισκέπτη να γνωρίσει την ελληνική φιλοξενία, την ελληνική κουλτούρα, καθώς και τα ελληνικά προϊόντα, μέσα από εκθέσεις και διαδραστικά δρώμενα. Έχουμε τους καλύτερους συνεργάτες, τους κορυφαίους σχεδιαστές και αρχιτέκτονες. Αλλά μη λέω εγώ παραπάνω. Δείτε και τον ιστότοπό μας: είναι ήδη μια διαδραστική πλατφόρμα που φέρνει στους ενδιαφερόμενους, προσωπικότητες μοναδικές, εκδηλώσεις με σημασία και εν τέλει παρουσιάσεις που δεν γίνονται πουθενά αλλού».

Ποιοι θα είναι παρόντες;

«Όσοι καταλαβαίνουν ότι εκείνες τις ημέρες, σε αυτό το μοναδικό event, που συναντώνται οι πραγματικά ισχυροί, αυτοί που καθορίζουν τον ρου των γεγονότων θα πρέπει να είναι εκεί. Ήδη έχουμε αρκετούς ενδιαφερόμενους, αλλά δεν μπορώ να σας πω ονόματα ακόμα. Όλα στην ώρα τους. Το Davos δεν είναι event για φωτογραφίες, αλλά χώρος ανταλλαγής απόψεων και σημαντικών αποφάσεων, που, πάνω και πριν από όλα, χρειάζονται διακριτικότητα. 

Ενδεικτικά, και αναφορικά με τους ξένους, μπορώ να σας πω ότι ότι ανάμεσα στους ομιλητές που θα τιμήσουν τις εκδηλώσεις του Greek House αναμένεται να είναι κορυφαίες προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής, όπως ο CEO της Sanofi, Paul Hudson, ο πρόεδρος της Nestlé, Paul Bulcke, ο αντιπρόεδρος της BlackRock, Philipp M. Hildebrand, και ο πρόεδρος της HSBC, Mark Tucker, για να αναφέρω μερικούς».

Το κράτος σάς στηρίζει; Καταλαβαίνει το μέγεθος της προσπάθειας;

«Θα μου επιτρέψτε να αντιστρέψω την ερώτησή σας λίγο. Έχουμε δικαίωμα να σπαταλάμε τις ευκαιρίες που μας δίνονται; Έχουμε τη δυνατότητα να μην ενδυναμώνουμε προσπάθειες που μόνο στόχο έχουν την προώθηση του brand name “Ελλάδα”; Σε μια εποχή που η Ελλάδα επιδιώκει την τόνωση της διεθνούς της εξωστρέφειας και την προσέλκυση νέων καινοτόμων επενδύσεων, που θα συμβάλουν στην ενδυνάμωση της οικονομικής της δυναμικής στη μετά-Covid εποχή, το Greek House Davos έρχεται να αποτελέσει σημαντικό μοχλό επανασύστασης της χώρας μας στη διεθνή σκηνή, ενισχύοντας το εθνικό brand σε υψηλού επιπέδου κοινά, τα οποία μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση των ελληνικών αναπτυξιακών στόχων. Από την πρώτη στιγμή, η πρωτοβουλία μας αντιμετωπίστηκε θετικά. Το Greek House Davos τελεί υπό την αιγίδα των Υπουργείων Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Τουρισμού, Ενέργειας και της Περιφέρειας Αττικής. 

Άλλωστε, οι περισσότεροι δεν πηγαίνουν στο Νταβός μόνο για να τις παρακολουθήσουν, αλλά και για να δικτυωθούν. Το γεγονός ότι βρίσκονται σε έναν περιορισμένο χώρο για τέσσερις ημέρες επιτρέπει σε επιχειρηματίες, πολιτικούς και δημοσιογράφους να κάνουν συναντήσεις χωρίς να απαιτείται να ταξιδέψουν. Αυτή η “δικτύωση” συνεχίζεται και τις νυχτερινές ώρες, σε δείπνα και πάρτι που κάνουν οι εταιρείες που μετέχουν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ».

Πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα, σήμερα, να βρίσκεται στο επιχειρείν πρώτης γραμμής;

«Δεν θέλω να το βλέπω έτσι. Είμαι γυναίκα, Ελληνίδα, Κρητικιά. Είμαι περήφανη για όλα όσα έχω κάνει, ακόμα και για τα λάθη μου. Περισσότερο από μία δεκαετία βρίσκομαι ισότιμα στον χώρο του επιχειρείν σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έχω δει πολλές γυναίκες επιχειρηματίες να διαπρέπουν. Όπως και άντρες. Ναι, για εμάς τις γυναίκες είναι δυσκολότερο. Είναι αυτό το “glass ceiling” που πρέπει να ακυρώσουμε. Και αυτό γίνεται με τη συνεχή προσπάθεια και την εκπαίδευση των κοριτσιών ότι μπορούν να γίνουν ό,τι θέλουν. Δεν υπάρχει όριο στο ταλέντο και όρια των ονείρων που κάνουμε. Όσο για τις σκουριασμένες απόψεις κάποιων, αυτό πρέπει να είναι βάρος δικό τους. Σήμερα, έχουμε διδαχτεί ότι μόνο η ισότητα και η πίστη στη δικαιοσύνη του ταλέντου και της ικανότητας μπορεί να πάει μπροστά την κοινωνία».

Μπορούν, δηλαδή, οι γυναίκες καλύτερα;

«Ναι. Αλλά όχι εις βάρος των ανδρών. Το φυλετικό θέμα στο επιχειρείν έχει να κάνει με απαρχαιωμένα πρότυπα που ξεπεράστηκαν από την πραγματικότητα. Και καλό θα ήταν να το καταλάβουμε όλοι. Όχι με ακρότητα, αλλά με ενσυναίσθηση και με τη λογική ότι η ώρα της γυναίκας είναι τώρα».

Δεν είναι αυτό άδικο για τους άνδρες, και ειδικότερα τους νέους άνδρες που προσπαθούν τώρα;

«Όχι, γιατί είμαστε όλοι αγωνιστές στο πεδίο της ζωής, πέραν φύλου. Και όλα θα αλλάξουν από τις νέες γενιές. Πριν λίγα χρόνια, ήταν οι startups. Τώρα, είναι τα ταλέντα, αγόρια και κορίτσια που διαπρέπουν στα σχολεία, πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Άρα το δίκαιο και επιβεβλημένο είναι να δίνεται σε όλους πρόσβαση στην παιδεία και σε εργαλεία επιμόρφωσης».

Γνωρίζω ότι έχετε παρουσιάσει μια δική σας ιδέα που συνδέει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, το περιβάλλον και την κοινωνία. Θέλετε να μας πείτε λίγα παραπάνω;

«Έχοντας την τύχη να μιλώ με πολύ σημαντικούς ανθρώπους και αφουγκραζόμενη την επιτακτικότητα για την αντιστροφή των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, έχω καταλήξει ότι μπορούμε να πετύχουμε πολλά εφαρμόζοντας την αρχή της κυκλικής δύναμης μέσα από τα τρία κύρια συστατικά της: Γυναικεία επιχειρηματικότητα/γυναικεία ενδυνάμωση μέσα από την εκπαίδευση και έμφαση σε ESG και πράσινα εργαλεία με άξονα την κοινωνική πρόοδο. Με λίγα λόγια, τα κορίτσια, οι νέες γυναίκες μπορούν να αποτελέσουν μια δύναμη κοινωνικής ανανέωσης για να “απαλύνουν” τις πληγές της παγκόσμιας οικονομίας, φέρνοντας την κοινωνία ως πρωταγωνιστή των πράσινων πολιτικών, που πλέον είναι μονόδρομος. Δεν έχω αυταπάτες. Αυτό δεν θα συμβεί από τη μία μέρα στην άλλη. Το λέει και ο ποιητής: “Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή”…». 

Η κ. Βανταράκη, ευγενικά, μας δείχνει ότι, ακόμη κι αν μιλάγαμε για άλλη μία ώρα, θα είχαμε πολλά να πούμε, ο χρόνος την πιέζει. Της ζητώ να μου πει “off the record” κάποιους Έλληνες που θα βρίσκονται στο GHD και κάποια παραπάνω πράγματα για αυτά που ετοιμάζει στην Ελλάδα μέχρι το καλοκαίρι. 

«Κύριε Κώνστα, δεν υπάρχει “off the record” σε δωμάτιο με έναν δημοσιογράφο». Ανοίγει το συρτάρι της και μας δίνει μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Davos.

Μερικά “facts & figures”

  • Περίπου το ένα τρίτο των συμμετεχόντων προέρχονται από την κοινωνία των πολιτών –συμπεριλαμβανομένων ομάδων που κινητοποιούνται για τη φτώχεια και την ανισότητα, το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα– καθώς και από τον ακαδημαϊκό κόσμο και τα μέσα ενημέρωσης.
  • Το ποσοστό των συμμετεχουσών γυναικών αυξάνεται με αργό ρυθμό, φέτος το 24% θα είναι γυναίκες. Αυτό είναι κάτι παραπάνω από τις υπουργικές θέσεις που κατέχουν οι γυναίκες παγκοσμίως (21%) και πολύ περισσότερο από το ποσοστό των CEO εταιρειών της λίστας Fortune 1000 (6%).
  • Για να αντιμετωπίσει το ευρύτερο ζήτημα της ανισότητας των φύλων, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ξεκίνησε την Έκθεση Παγκόσμιου Χάσματος των Φύλων το 2005 και δεσμεύτηκε να διπλασιάσει τουλάχιστον τον αριθμό των γυναικών που έρχονται στο Νταβός τα επόμενα δέκα χρόνια.
  • Η συνάντηση του Νταβός διαρκεί μόνο τέσσερις ημέρες, αλλά η δουλειά που αρχίζει εκεί συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, υποστηριζόμενη από προσωπικό πλήρους απασχόλησης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
  • Η φετινή διοργάνωση έχει κεντρικό θέμα: Συνεργαζόμαστε, αποκαθιστούμε την εμπιστοσύνη: Το πνεύμα της προσέγγισης των ενδιαφερόμενων μερών βρίσκεται στην καρδιά του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Το Annual Meeting 2022 θα αποτελέσει ένα μοναδικό συνεργατικό και ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο μπορείτε να επανασυνδεθείτε, να μοιραστείτε ιδέες, να αποκτήσετε νέες προοπτικές και να δημιουργήσετε κοινότητες και πρωτοβουλίες επίλυσης προβλημάτων. Αυτή η φιλοσοφία συνεργασίας, πολλαπλών συμμέτοχων, έχει διαρκέσει για περισσότερα από 50 χρόνια και ποτέ δεν χρειάστηκε περισσότερο από τώρα. Είναι ώρα να επιστρέψουμε στο Νταβός.
  • Τέλος, οι συμμετέχοντες μπορεί να είναι πλούσιοι ηγέτες χωρών ή στελέχη επιχειρήσεων που βγάζουν εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια ευρώ, αλλά προφανώς κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί σε έναν δωρεάν σκούφο. 

Δεν είναι μία ακόμη Έκθεση το Davos. Δεν είναι ένα «τσίρκο» δημοσίων σχέσεων. Είναι, πάνω από όλα, το μέρος όπου αυτοί που καλώς ή κακώς μπορούν να ορίσουν, στο ανθρωπίνως εφικτό, το μέλλον δίνουν το «παρών». Εκεί, σε αντίθεση με άλλα φόρουμ, “money don’t talk, make it happen”. 

Είναι τόσα στο μυαλό μου… Χιόνι, ελληνικό σπίτι, Ελβετία, Ελλάδα, μέλλον, επενδύσεις, σημαντική πρωτοβουλία… Αποχωρώ με ένα ερώτημα στο μυαλό μου: Πόσο εύκολο είναι να είσαι δισεκατομμυριούχος και να φορέσεις δώρο σκούφο;

OΠΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΧΡΗΜΑ