Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Εξαιρετικά σημαντική η απόφαση της ΕΚΤ. Δίχτυ ασφαλείας στο ελληνικό χρέος ή και στα ομόλογα άλλων χωρών άπλωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεν αφορά την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων μόνον τώρα, αλλά και για το μέλλον «αν χρειαστεί». Η ΕΚΤ άνοιξε έτσι παράθυρο για αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εγγύηση δανεισμού ουσιαστικά μέχρι την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα, με την απόφασή της με την οποία δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως επιλέξιμα.
Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να δέχεται ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για παροχή φθηνών δανείων στις τράπεζες, τουλάχιστον για όσο διαρκούν οι επανεπενδύσεις σε ελληνικά κρατικά ομόλογα από το πανδημικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων PEPP, αναφέρει η απόφαση.
Αλλά όχι μόνον αυτό. Ακόμα περισσότερο, αν χρειαστεί θα διατηρήσει για την Ελλάδα ή άλλη χώρα μέλος τη δυνατότητα δανεισμού αν χρειαστεί, εφόσον το χρέος δεν έχει αναβαθμισθεί σε επίπεδο που να είναι επιλέξιμο ως εγγύηση για δανεισμό, χωρίς να αναφέρει μέχρι πότε, με τη γενική διατύπωση «στο μέλλον».
Η απόφαση αναφέρει συγκεκριμένα: «Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ διατηρεί το δικαίωμα να αποκλίνει επίσης στο μέλλον από τις αξιολογήσεις των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, εάν αυτό δικαιολογείται, σύμφωνα με τη διακριτική του ευχέρεια στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής, αποφεύγοντας έτσι τη μηχανιστική εξάρτηση από αυτές τις αξιολογήσεις.
Αυτό προβλέπει η απόφαση της ΕΚΤ με την οποία αποφάσισε να τερματίσει σταδιακά και σε 3 βήματα το πρόγραμμα χαλάρωσης με παροχή ρευστότητας. Το πρώτο βήμα περιορισμού της χαλάρωσης θα ξεκινήσει φέτος στις 8 Ιουλίου και τα μέτρα χαλάρωσης θα τερματιστούν εντελώς έως το Μάρτιο του 2024.
Με τον τρόπο αυτό, η ΕΚΤ παρατείνει επίσης για χρονική περίοδο 2 ακόμα ετών μέτρα του προγράμματος χαλάρωσης γεγονός που δίνει ευκαιρίες στις οικονομίες να ανταπεξέλθουν σε προβλήματα που προκαλεί ο πόλεμος και η αβεβαιότητα που προκαλεί, αλλά και στην Ελλάδα για να επιτύχει την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που θα κάνει επιλέξιμη την ελληνική οικονομία.
Η ΕΚΤ αποφάσισε να επιτρέπει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να αποδέχονται ως επιλέξιμα τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που δεν εκπληρώνουν (τώρα) τις μίνιμουμ απαιτήσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ευρωσυστήματος, αλλά ευθυγραμμίζονται με άλλα εφαρμόσιμα κριτήρια επιλεξιμότητας, τουλάχιστον για όσο συνεχίζονται οι επανεπενδύσεις σε ελληνικά κρατικά ομόλογα υπό το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω της πανδημίας (PEPP), αναφέρει στο τέλος της απόφασής της η ΕΚΤ.
Το πρώτο βήμα των περιορισμών ξεκινά στις 8 Ιουλίου κι όχι τον Απρίλιο. Σύμφωνα με την απόφαση:
Πρώτο Βήμα της ΕΚΤ: Από τις 8 Ιουλίου 2022 η ΕΚΤ θα εφαρμόσει μια σειρά αποφάσεων
Πρώτον, θα μειώσει την αξία των εγγυήσεων για δάνεια. Η έκπτωση στο «κούρεμα» της αξίας των εγγυήσεων ήταν 20% και θα γίνει 10%.
Δεύτερον, η ΕΚΤ δεν θα επιλέγει περιουσιακά στοιχεία που πληρούσαν τις απαιτήσεις τον Απρίλιο του 2020 αλλά με αξιολογήσεις υποβαθμίστηκαν κάτω από το όριο επιλεξιμότητας πλέον.
Τρίτον, η ΕΚΤ θα επαναφέρει το όριο έκδοσης ανασφάλιστου χρέους από τράπεζες από το 10% σε 2,5%, όπως συνέβαινε πριν από τον Απρίλιο του 2020.
Τέταρτον, η ΕΚΤ θα καταργήσει σταδιακά την προσωρινή χαλάρωση ορισμένων τεχνικών απαιτήσεων για επιλεξιμότητα πρόσθετων πιστωτικών απαιτήσεων (ACC). Οι αρμόδιες εθνικές κεντρικές τράπεζες θα κοινοποιήσουν τις λεπτομέρειες στους επηρεαζόμενους αντισυμβαλλομένους.
Δεύτερο βήμα της ΕΚΤ από τον Ιούνιο του 2023:
Η ΕΚΤ θα μειώσει κι άλλο την αξία των εγγυήσεων για δάνεια, με βάση το επίπεδο ανοχής που υπήρχε προ του πανδημικού κινδύνου, καταργώντας σταδιακά τη γενική μείωση (έκπτωση κατά 10% στο κούρεμα των εγγυήσεων), που ισχύει για τις αποτιμήσεις των εξασφαλίσεων.
Τρίτο βήμα από το Μάρτιο του 2024:
Η ΕΚΤ θα απομακρύνει όλα τα μέτρα χαλάρωσης λόγω τη πανδημίας που είχαν τεθεί για τίτλους που κατατίθενται ως εχέγγυα για χρηματοδότηση. Θα το κάνει σταδιακά λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των αντισυμβαλλομένων σε εξασφαλίσεις για τη συνέχιση της συμμετοχής τους στις εκκρεμείς πράξεις TLTRO III έως τον Δεκέμβριο του 2024.
Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν την αποδοχή διαφόρων ACC που εισήχθησαν κατά την περίοδο της πανδημίας, όπως δάνεια με εγγύηση της κυβέρνησης και ορισμένων φορέων του δημόσιου τομέα.
