Από την Κυρέλα Πέτρου
Αποτελεί κοινώς αποδεκτή παραδοχή ότι οι πηγές του διατηρήσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και κατ’ επέκταση της επιτυχίας μιας επιχείρησης δεν εντοπίζονται μόνο στους χρηματοοικονομικούς πόρους και στο κεφάλαιο. Εντοπίζονται μέσα στις ίδιες τις επιχειρήσεις, στο ανθρώπινο δυναμικό τους και στις διαδικασίες μέσω των οποίων επιτυγχάνουν την παράδοση υψηλών και ποιοτικών αποτελεσμάτων, όπως είναι η ικανοποίηση των πελατών ή η καινοτομία και η συνεχής βελτίωση και ανανέωση.
Στην παρούσα συγκυρία, με τις πολλαπλές επιπτώσεις μιας πρωτόγνωρης στη σύγχρονη εποχή παγκόσμιας πανδημίας, η οποία, μεταξύ άλλων, έχει επιφέρει δραστικές αλλαγές και στον χώρο και τη μορφή της εργασίας, ο ρόλος των συμβούλων εξεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού είναι πολύτιμος.
Η επιλογή του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού βασίζεται στην πίστη ότι θα συμβάλει θετικά στην πρόοδο των εργασιών της επιχείρησης. Έτσι, το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί τον βασικό μοχλό ανάπτυξης της επιχείρησης και κύριο συντελεστή της επιτυχίας των στόχων της επιχείρησης. Χωρίς να παραγνωρίσουμε την αναγκαιότητα των λοιπών περιουσιακών στοιχείων που διαθέτει η επιχείρηση και αποτελούν το ενεργητικό της, η συνεισφορά του ανθρώπινου δυναμικού είναι απαραίτητη και κυρίαρχη στην αναπτυξιακή πορεία της επιχείρησης.
Η επισήμανση του καθοριστικού ρόλου που διαδραματίζει το ανθρώπινο δυναμικό, στο πλαίσιο της επιχείρησης, συνηγορεί στον χαρακτηρισμό του ως «το πολυτιμότερο ενεργητικό στοιχείο» οποιασδήποτε επιχείρησης.
Οι σύμβουλοι ανθρώπινου δυναμικού υποστηρίζουν τους πελάτες τους με αποτελεσματικές πρακτικές HR, οι οποίες τους βοηθούν να προσανατολιστούν περισσότερο προς τους στόχους τους, επιδεικνύοντας την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα που απαιτεί η σύγχρονη εποχή και η παρούσα περίοδος, ειδικότερα.
Στη συνέχεια, εκπρόσωποι ορισμένων από τις μεγαλύτερες εταιρείες εξεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού μάς δίνουν το στίγμα της αγοράς στην παρούσα συγκυρία, τις τάσεις που προδιαγράφονται και τη ζήτηση, όπως αυτή διαμορφώνεται για συγκεκριμένες κατηγορίες.
Ο κ. Κωνσταντίνος Μυλωνάς, Cluster Head, Adecco Group Greece & Bulgaria, εκτιμά ότι «ο κόσμος της εργασίας είναι μάλλον απίθανο να επιστρέψει στην “κανονικότητα” που γνωρίζαμε. H πανδημία του Covid-19 ανέδειξε την ανάγκη να προσδιοριστεί εκ νέου το πώς, πότε και πού θα εργάζονται οι άνθρωποι τα επόμενα χρόνια. Η ξαφνική και δραματική αλλαγή στον χώρο της εργασίας έχει επιταχύνει κάποιες αναδυόμενες τάσεις όπως η ευελιξία στον χώρο εργασίας, η ηγεσία με βάση τη συναισθηματική νοημοσύνη και η ανάγκη διαρκούς ανάπτυξης και απόκτησης νέων δεξιοτήτων, οι οποίες καθίστανται πλέον θεμελιώδεις για την επιτυχία κάθε επαγγελματία και κάθε εταιρείας». 
Ο ίδιος αναφέρει επίσης ότι «το ανθρώπινο δυναμικό είναι από τα σημαντικότερα αν όχι το σημαντικότερο στοιχείο που προσδίδει αξία σε έναν οργανισμό. Με τα νέα δεδομένα που έχει φέρει η πανδημία, τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαίο οι οργανισμοί να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους. Η τεχνολογία έχει βοηθήσει στην αυτοματοποίηση πολλών διεργασιών, αλλά δεν αρκεί για να επιτύχει ένας οργανισμός. Αντίθετα, φαίνεται πως ο ανθρώπινος ρόλος στον κόσμο της εργασίας ενισχύεται και εξελίσσεται χάρη στην τεχνολογία, δεν υποκαθίσταται από αυτήν.
Η εξέλιξη βέβαια του ρόλου του ανθρώπου προϋποθέτει τη διαρκή απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι οι οργανισμοί είναι σημαντικό να στραφούν ταυτόχρονα σε δύο κατευθύνσεις, πρώτον στην αναζήτηση των κατάλληλων ταλέντων και δεύτερον στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και στην επανακατάρτιση του υπάρχοντος προσωπικού τους, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του κόσμου της εργασίας σήμερα και στον μέλλον».
Όσον αφορά τις εξελίξεις στις μεθόδους αναζήτησης και διαχείρισης του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, ο κ. Μυλωνάς επισημαίνει ότι «οι επιχειρήσεις και τα τμήματα HR αναγνωρίζουν την ανάγκη να αξιοποιήσουν σύγχρονες μεθόδους προσέλκυσης ταλέντων, όπως είναι τα social media και οι πλατφόρμες διαχείρισης υποψηφίων. Μεγάλη σημασία, φυσικά, δίνεται και στο χτίσιμο ενός ελκυστικού employer brand, που θα αναδείξει έναν οργανισμό σε εργοδότη επιλογής για τα σημερινά ταλέντα.
Σε έρευνα που είχε διεξαγάγει η Adecco με το ΟΠΑ το 2019 φάνηκε επίσης πως η εκπαίδευση και η ανάπτυξη που προσφέρουν στο προσωπικό τους οι οργανισμοί αποτελούν στοιχεία που αξιολογούν θετικά οι σύγχρονοι υποψήφιοι όταν επιλέγουν εταιρεία-εργοδότη.
Η ίδια έρευνα εξέτασε επίσης και την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες προσέλκυσης και επιλογής ταλέντων. Φαίνεται από τα ευρήματα πως, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και τα νέα εργαλεία που αναπτύσσονται, η χρήση τους στην Ελλάδα γίνεται ακόμα με επιφυλακτικότητα. Όμως διαφαίνεται η τάση μεγαλύτερης αξιοποίησής της στο εγγύς μέλλον. Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης, με καινοτόμα μέσα, όπως Τext Αnalytics και Voice Mining, πλατφόρμες Integrated ATS, Social Media Analytics, Gamified Assessments κ.ά., κάνει δειλά την εμφάνισή της στην προσέλκυση και στην επιλογή προσωπικού, με τις μεγάλες εταιρείες να παρουσιάζονται αρκετά έτοιμες στο να υιοθετήσουν τέτοιου είδους πρακτικές».
Ο ίδιος αναφέρει ότι τα επαγγέλματα που έχουν ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση είναι, όπως είναι αναμενόμενο, όσα σχετίζονται με την τεχνολογία και ειδικότερα: Computer Hardware Engineers, Computer Software Engineers, Computer Security Specialists, Computer and Information Systems Managers, App Developers, Cloud Computing Specialists, Computer-Controlled Machine Tool Operators, Network Systems & Data Communications Analysts.
Ταυτόχρονα, η χρήση της τεχνολογίας εκτιμά ότι επηρεάζει ολοένα και περισσότερο και μετασχηματίζει ακόμα και τα «παραδοσιακά» επαγγέλματα. Επαγγελματίες όλων των κλάδων, π.χ. ανθρώπινου δυναμικού, marketing, πωλήσεων, με εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες αποτελούν ταλαντούχα στελέχη που η αγορά έχει ανάγκη.
Ο κ. Μάριος Καβουρίδης, διευθύνων σύμβουλος της KSM Human Resources, αναφέρει σχετικά με την επίδραση της πανδημίας και τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται: «Οι μήνες που πέρασαν έφεραν στην επιφάνεια συναισθήματα φόβου, ανησυχίας και ανασφάλειας σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο. Όλα όσα βιώσαμε και βιώνουμε μας φέρνουν αντιμέτωπους, θέλοντας και μη, με ανατροπές που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, όλοι, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, καλούμαστε να προσαρμοστούμε και να επιλέξουμε τρόπους που θα εξασφαλίσουν σε όλους μας καταρχάς υγεία αλλά και βιωσιμότητα.
Σε ένα πρώτο επίπεδο, οι συνθήκες εργασίας άλλαξαν και εξασφαλίστηκε η υγεία των εργαζομένων, με τη δυνατότητα να εργάζονται από το σπίτι. Αυτή η τακτική κρίνω ότι ήρθε και θα μείνει και για τις επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα δεν παρείχαν τέτοιου είδους δυνατότητα για τους εργαζόμενους τους. Οι εταιρείες θα πρέπει να εξασφαλίσουν στο προσωπικό τους τον απαραίτητο εξοπλισμό και φυσικά τον σεβασμό στο ωράριο εργασίας τους. Παράλληλα, και οι χώροι εργασίας πρέπει να οργανωθούν με τέτοιο τρόπο όπου θα τηρούνται απαρέγκλιτα όλοι οι κανονισμοί για την προστασία της υγείας. Σίγουρα αυτό θα καταστήσει πιο δύσκολο τις διά ζώσης συναντήσεις, αλλά οι επιχειρήσεις οφείλουν να προστατεύσουν τους εργαζομένους τους. Όλα αυτά μας φέρνουν αντιμέτωπους όλους –και αυτούς που δεν είχαν προετοιμαστεί– με μια ψηφιακή επανάσταση, καθώς το σύνολο των λειτουργιών μας πρέπει πλέον να γίνεται ηλεκτρονικά και να είναι εύχρηστο και για τον χρήστη αλλά και τον δέκτη.
Σε αυτό το σημείο, δυστυχώς, έχουμε εντοπίσει ότι πολλοί υποψήφιοι εργαζόμενοι δεν είναι τεχνολογικά εκπαιδευμένοι, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται στην online επικοινωνία τους με τις εταιρείες. Συμπερασματικά, όλες οι πλευρές πρέπει γρήγορα και αποτελεσματικά να καλύψουν οποιαδήποτε κενό είχαν έως και σήμερα για να μπορούν να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα».
Σχετικά με την εξεύρεση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, ο κ. Καβουρίδης, σημειώνει: «Οι εταιρείες οφείλουν να μάθουν να επενδύουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους. Δεν νοείται υγιής και πετυχημένη επιχείρηση που δεν έχει αντιληφθεί αυτήν την πολύ απλή αλήθεια. Η δύναμή μας είναι οι άνθρωποί μας, λέμε εμείς στην KSM και το εννοούμε. Είναι σημαντικό, από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου στον χώρο, οι εταιρείες να εμπιστεύονται έμπειρους εργαζόμενους και να τους αμείβουν ανάλογα, αλλά ταυτόχρονα να μη φοβούνται να επενδύσουν σε νέα ταλέντα, που θα εκπαιδευτούν από το μηδέν. Οι εταιρείες πλέον εστιάζουν στην εξεύρεση πολύπλευρων ταλέντων και αναζητούν ανθρώπους με διάθεση να δημιουργήσουν, αλλά και να μπορούν να συνεργάζονται αρμονικά με την υπόλοιπη ομάδα. Η ανάπτυξη των επιχειρήσεων στηρίζεται μεν στα ταλέντα της, αλλά απογειώνεται όταν υπάρχει οργανωμένη ομαδική δουλειά και εκεί έγκειται η δυσκολία, στο να ανακαλύψει κανείς τον τέλειο αυτό συνδυασμό. Θεωρώ, γενικά, ότι εταιρεία που θα επενδύσει συνολικά στους εργαζομένους της, θα βγει σίγουρα κερδισμένη μακροπρόθεσμα. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, θα πρέπει να έχει γίνει σωστή προετοιμασία και επιλογή αυτών των ταλέντων, που κατά κύριο λόγο επιτυγχάνεται με εξειδικευμένες εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού που έχουν τεχνογνωσία και εργαλεία για την προσέλκυση αυτών των ανθρώπων».
Ο ίδιος αναφέρει ακόμη ότι η μεγαλύτερη ζήτηση στην εργασιακή αγορά, με βάση το πελατολόγιο της KSM, επικεντρώνεται στις πωλήσεις (κυρίως τεχνικές πωλήσεις-IT, Chemicals κ.ο.κ.), όπως επίσης και σε διάφορους κλάδους πληροφορικής. Ραγδαία άνοδο συναντάμε και σε ό,τι αφορά στο digital marketing και φυσικά σταθερή ζήτηση έχουν και οι ειδικότητες του HR.
Οι μεγάλες εταιρείες τείνουν να αναζητούν πιο εξειδικευμένο προσωπικό σε αντίθεση με τις μεσαίες ή μικρότερες, που κυρίως αναζητούν εργαζομένους με πολλαπλά skills για να καλύψουν ιδανικά μεγαλύτερο εύρος υπηρεσιών.
«Σύμφωνα με τις παγκόσμιες έρευνες και τις προκλήσεις της βιομηχανίας 4.0., στο άμεσο μέλλον –σε κάποιες ανεπτυγμένες χώρες ήδη διαφαίνεται έντονα– θα δημιουργηθούν στην αγορά τεράστιες ελλείψεις σε ό,τι αφορά τις ειδικότητες που περιστρέφονται γύρω από την παραγωγή (operations, supply chain, product-service development, data science, IT-OT integration), για αυτό και η μετακίνηση εργαζομένων σε άλλες χώρες από τη γενέτειρά τους θα είναι ακόμη πιο έντονη.
Στην Ελλάδα, πέρα από τα διοικητικά στελέχη βέβαια, μεγάλες δυσκολίες αντιμετωπίζει η αγορά στην κάλυψη εργατικών/χειρωνακτικών θέσεων, κάτι που φαίνεται να αγνοείται στις ευρύτερες συζητήσεις του κλάδου μας» επισημαίνει ο κ. Καβουρίδης.
Ο κ. Χαράλαμπος Καζαντζίδης, διευθύνων σύμβουλος της ManpowerGroup Ελλάδας, αναφέρει ότι ο αντίκτυπος του Covid-19 έχει δημιουργήσει, αναμφισβήτητα, πρωτοφανείς προκλήσεις για τους ανθρώπους και τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο.
Η αγορά της εξέρευσης, στελέχωσης και διαχείρισης ταλέντων δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Οι νέες συνθήκες που αποτελούν τη νέα πραγματικότητα, σύμφωνα με τον κ. Καζαντζίδη, συνοψίζονται ως εξής:
- Ανακατατάξεις στη ζήτηση ταλέντων και στις προθέσεις προσλήψεων
Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα MEOS του ομίλου μας για τις προσθέσεις προσλήψεων, το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων εργοδοτών αναμένουν να επιστρέψουν στα προ Covid-19 επίπεδα προσλήψεων εντός των 12 επόμενων μηνών, καθώς το 65% αναφέρει πως η επιχειρηματική τους δραστηριότητα αναστάλθηκε ή διακόπηκε λόγω του Covid-19.
- Επανασχεδιασμός της διαδικασίας εύρεσης, στελέχωσης και διαχείρισης βασισμένη σε ψηφιακές πλατφόρμες-Απαραίτητη η κουλτούρα ανάπτυξης των ταλέντων
O κόσμος της απασχόλησης τείνει να γίνει πιο ψηφιακός σε όλο το φάσμα του ενώ το disruption δημιούργησε νέα μοντέλα και ψηφιακά μονοπάτια προσέλκυσης και διαχείρισης ταλέντων. Η ανάγκη δημιουργίας και ενίσχυσης μιας κουλτούρας διαχείρισης και ανάπτυξης καριέρας των ανθρώπων που εργάζονται πλέον απομακρυσμένα ή ακολουθούν υβριδικά μοντέλα (ο όμιλός μας παρέχει αντίστοιχα προγράμματα “Manager as Career Coach” και το “Personal Career Focus”) γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ για την ενίσχυση της δέσμευσης και της παραγωγικότητάς τους.
- Προσαρμογή-Ανθρωποκεντρική προσέγγιση
Η αλλαγή είναι δυναμική και χρειάζεται ευελιξία και συνεχής προσαρμογή. Οι ηγέτες είναι απαραίτητο να καινοτομούν, να πειραματίζονται, να μαθαίνουν γρήγορα και να ενθαρρύνουν τις ομάδες τους να κάνουν το ίδιο υιοθετώντας την προσέγγιση People First.
- Ασφαλής χώρος εργασίας-Ασφαλής επανεκκίνηση
Η φυσική αποστασιοποίηση, ο ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός, τα εργαλεία υγιεινής, η παρακολούθηση θερμοκρασίας «μετέφεραν» τον σχεδιασμό του ανθρώπινου δυναμικού σε άλλο επίπεδο. Η ευαισθητοποίηση γύρω από την Υγιεινή θα επηρεάσει άμεσα τους χώρους εργασίας και θα απαιτήσει νέες δεξιότητες. Για αυτόν τον λόγο η ManpowerGroup συμμετέχει στην παγκόσμια συμμαχία των τριών ηγέτιδων εταιρειών στον κλάδο υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού, στοχεύοντας στην αντιμετώπιση της εργασιακής κρίσης, στην επιστροφή των ανθρώπων στην ασφαλή εργασία και στην επανεκκίνηση των επιχειρήσεων.
Στο ερώτημα για την εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού ως κομβικού παράγοντα ανάπτυξης της επιχείρησης, ο κ. Καζαντζίδης αναφέρει: «Το ταλέντο εξακολουθεί να αποτελεί την ειδοποιό διαφορά σε έναν οργανισμό, δεν είναι ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις που τον κάνουν να ξεχωρίζει, αλλά ο άνθρωπος. Το recruitment αποτελεί διαχρονικά ένα ζήτημα υψίστης σημασίας για την επιβίωση και την επιτυχία οποιασδήποτε εταιρείας. Ειδικά αυτό το δύσκολο διάστημα έχουμε σχεδιάσει καμπάνιες όπως “Niche Talent”, “Tech Talent” και “Right Talent”, όπου οι εργοδότες μπορούν να ανακαλύψουν εξειδικευμένα ταλέντα από διαφορετικούς κλάδους και ειδικότητες».
Όσον αφορά τις εξελίξεις στις μεθόδους αναζήτησης και διαχείρισης του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, ο κ. Καζαντζίδης σημειώνει: «Το social recruitment, η αναζήτηση, ο εντοπισμός και η προσέγγιση υποψηφίων για την κάλυψη θέσεων εργασίας αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν αποτελεί νέα τάση στον κλάδο του ανθρώπινου δυναμικού. Αυτό που έχει εξελιχθεί είναι η ποιότητα και η στρατηγική, καθώς πλέον οι καμπάνιες στα social media είναι πιο αναβαθμισμένες, ώστε να απευθύνονται με πιο αυθεντικό τρόπο στους υποψήφιους. Τέλος, στο πλαίσιο της φυσικής αποστασιοποίησης, οι συνεντεύξεις μέσω βίντεο αντικαταστήθηκαν από τις διαπροσωπικές».
Σε ό,τι αφορά τη ζήτηση στελεχών, ο ίδιος αναφέρει: «Το τελευταίο χρονικό διάστημα, παρατηρούμε αύξηση ζήτησης για επαγγελματίες που σχετίζονται με τον κλάδο του λιανεμπορίου, της υγείας, της τεχνολογίας και των μεταφορών. Όπως αποτυπώνεται από την Έρευνα Προοπτικών Απασχόλησης της ManpowerGroup για το Γ’ Τρίμηνο 2020 οι εργοδότες που αναμένουν αύξηση προσλήψεων είναι αυτοί της πρωτογενούς παραγωγής (βιομηχανία εξόρυξης, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και ύδρευση).
Αντίθετα, οι τομείς που αναμένεται να καταγραφεί η μεγαλύτερη μείωση απασχολησιμότητας είναι των κατασκευών, της βιομηχανίας/παραγωγής και του τουρισμού».
Τέλος, ο κ. Καζαντζίδης, επισημαίνει ότι «υπάρχει αρκετή τεχνογνωσία και “μαθήματα” που λάβαμε στην κρίση του Covid-19 που μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να πράξουμε αυτό που θεωρούσαμε αδύνατο. Ας επιλέξουμε να οικοδομήσουμε το μέλλον. Γνωρίζουμε από την έρευνα του ομίλου μας “Τι αναζητούν οι εργαζόμενοι” ότι οι άνθρωποι κάθε ηλικιακής ομάδας εκτιμούν την ευελιξία, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την ευκαιρία να εργαστούν και να μάθουν με έναν τρόπο που τους ταιριάζει. Αυτή είναι η ευκαιρία μας να ξαναχτίσουμε ένα μέλλον πιο ευέλικτο, αξιόπιστο και ψηφιακό για ανθρώπους που μπορούν να συνδυάσουν φυσική και εξ αποστάσεως εργασία και για οργανισμούς που αξιοποιούν το ταλέντο που μπορεί να λειτουργήσει από οπουδήποτε».
Η κ. Ιωάννα Κουνούπη, εμπορική διευθύντρια της Randstad Hellas, αναφέρει σχετικά με τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται στην αγορά: «Η κρίση του Covid-19 άλλαξε δραστικά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικό είναι το εύρημα της έρευνας HR Trends 2020, με το 63% των ερωτηθέντων να αναφέρει πως δεν διέθετε τμήμα διαχείρισης κινδύνου κατά το ξέσπασμα της κρίσης. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό καταγράφεται ακόμη υψηλότερο για τις εταιρείες με αριθμό εργαζομένων κάτω των 50 ατόμων, αγγίζοντας το 73%.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο των νέων συνθηκών που δημιουργούνται, αναδεικνύονται ως πρωτεύοντα η υιοθέτηση των μέτρων τόσο της υποχρεωτικής εργασίας από το σπίτι, όπως αναφέρουν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων εταιρειών, όσο και της αναστολής όλων των επαγγελματικών ταξιδιών για παραπάνω από τις μισές εταιρείες.
Παράλληλα, το 58% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αυτή η εμπειρία τούς αναγκάζει να προσαρμόσουν τον τρόπο λειτουργίας τους στο μέλλον, με τις πιο συνηθισμένες λειτουργικές αλλαγές να αφορούν στην εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας, η οποία επιτρέπει την ενσωμάτωση της τηλεργασίας στις πολιτικές της εταιρείας, αλλά και στην εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων υγιεινής και ασφάλειας».
Σε ερώτηση για την εύρεση και επιλογή ανθρώπινου δυναμικού (recruitment) ως κομβικού παράγοντα ανάπτυξης μιας επιχείρησης, η κ. Κουνούπη, επισημαίνει: «Σύμφωνα με την έρευνα HR Trends 2020, το 52% των εταιρειών που συμμετείχαν δήλωσαν ότι θα ακολουθήσουν τα πλάνα προσλήψεων, ενισχύοντας έτσι το ανθρώπινο δυναμικό τους. Σε συνδυασμό με το ότι το 48% των εταιρειών έθεσαν ως πρώτη προτεραιότητά τους την ανάπτυξη και αναδιαμόρφωση των απαραίτητων δεξιοτήτων εντός του οργανισμού, διακρίνεται η τάση οι εταιρείες να δίνουν έμφαση στον παράγοντα του ανθρώπινου δυναμικού ως τον παράγοντα εκείνον που συνεισφέρει στην ενίσχυση του οργανισμού και της διαφοροποίησής του από τον ανταγωνισμό κατά τη μετά Covid-19 εποχή.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι μεγαλύτερες προκλήσεις στη μετά Covid-19 εποχή, στο πλαίσιο της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, αφορούν στην αύξηση και διατήρηση απόδοσης και παραγωγικότητας (35%), στη διατήρηση των αποδοτικότερων εργαζομένων (31%) και στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων (30%)».
Η ίδια σημειώνει ότι «μέχρι τώρα, η διαδικασία πρόσληψης προσωπικού πραγματοποιούνταν μέσω αλλεπάλληλων διά ζώσης συναντήσεων, τηρώντας φυσικά το μέτρο social distancing. Τώρα βλέπουμε ότι οι εταιρείες που προχωρούν σε προσλήψεις αξιοποιούν σημαντικά την τεχνολογία, διεξάγοντας βιντεο-συνεντεύξεις (28%), αλλά και τηλεφωνικές συνεντεύξεις (6%)».
Όπως τονίζει η κ. Κουνούπη, «στη Randstad ξεκινήσαμε τη χρονιά δυναμικά, με θετικά σημάδια ανάπτυξης της αγοράς μετά από καιρό. Ο Covid-19 έφερε απρόσμενες αλλαγές, αλλάζοντας βίαια τις συνθήκες στην αγορά εργασίας αλλά και τις καθημερινές συνθήκες της εργασιακής μας ζωής. Στη Randstad προσφέρουμε στους εργαζομένους μας τη δυνατότητα να εργαστούν από το σπίτι τα τελευταία δύο χρόνια. Έτσι, το μοντέλο της εργασίας εξ αποστάσεως δεν μας αιφνιδίασε καθόλου.
Παρ’ όλα αυτά, αντιμετωπίσαμε προκλήσεις που σχετίζονται με το άγχος που βιώσαμε εμείς, ως εργαζόμενοι, οι συνεργάτες και υποψήφιοί μας, με τις αλλαγές στο εργασιακό νομικό πλαίσιο, τις οποίες κληθήκαμε να εφαρμόσουμε σε 4.500 εργαζομένους που έχουμε στη μισθοδοσία μας σε διαφορετικούς κλάδους, και πολλά ακόμα.
Η εμπειρία μας όμως από την πρώτη αυτή κρίση του Covid-19 μάς έκανε πιο σοφούς. H Randstad, σε συνεργασία με άλλες εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού σε παγκόσμιο επίπεδο, σχημάτισαν κοινή συμμαχία για τον αγώνα ενάντια στον Covid συλλέγοντας πρωτόκολλα διαχείρισης υγιεινής & ασφάλειας που υιοθετούνται από μεγάλες εταιρείες σε 5 διαφορετικούς κλάδους και ενημερώνοντας παράλληλα μικρότερες εταιρείες που ίσως δεν έχουν πρόσβαση σε αντίστοιχα δεδομένα».
Σχετικά με τη ζήτηση στελεχών, η ίδια αναφέρει ότι παρατηρείται στους τομείς των κλάδων ΙΤ και ψηφιακού μάρκετινγκ, δύο τομείς που τα τελευταία χρόνια έχουν γνωρίσει μεγάλη αύξηση. Αυτό μάλιστα επιβεβαιώνεται και από τη μεγάλη ανάγκη προώθησης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών των εταιρειών (εξυπηρέτηση πελατών & τηλεφωνικά κέντρα, IT profiles/developers, sales, marketing & e-commerce, logistics), γεγονός που αυξάνει ακόμη περισσότερο τη ζήτηση.
Πώς διαμορφώνονται όμως οι συνθήκες στην αγορά εργασίας στην Covid και μετά-Covid εποχή;
Σε πρόσφατη έρευνα της ICAP, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ετήσιας εκδοτικής πρωτοβουλίας της ΙCAP “Leading Employers in Greece”, αναφέρεται ότι η θετική εικόνα των τελευταίων ετών στην αγορά εργασίας αντιστρέφεται το 2020, καθώς η πανδημία λόγω της νόσου Covid-19, που εμφανίστηκε παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας (Μάρτιος 2020), οδηγεί την ελληνική οικονομία σε βαθιά ύφεση.
Η οικονομική δραστηριότητα και κατά συνέπεια η απασχόληση πλήττονται σημαντικά στον βραχύ χρονικό ορίζοντα. Ως εκ τούτου, οι προβλέψεις σχετικά με την εξέλιξη του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα το 2020 είναι δυσοίωνες, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι στη χώρα μας το ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί πάνω από δύο ποσοστιαίες μονάδες το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ μείωση αυτού προβλέπεται από το 2021.
Ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου εταιρειών ICAP, σχολιάζει σχετικά: «Η αγορά εργασίας αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες συνθήκες το τελευταίο διάστημα, καθώς η πανδημία Covid-19, που εμφανίστηκε στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, αναμένεται να οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε βαθιά ύφεση το 2020.
Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, από τα μέσα Μαρτίου και έπειτα, αποτυπώθηκαν μερικώς στα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του τρέχοντος έτους, καθώς το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,9% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας πλήττει σημαντικά την απασχόληση, έστω και σε βραχύ χρονικό ορίζοντα.
Η θετική, λοιπόν, εικόνα που παρουσίασε η αγορά εργασίας τα προηγούμενα έτη και συγκεκριμένα η αύξηση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας για έκτη συνεχόμενη χρονιά, έστω και με αργούς ρυθμούς, θα αντιστραφεί το 2020, καθώς οι μέχρι τώρα προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας είναι δυσοίωνες για το τρέχον έτος.
Ο ετήσιος δείκτης ανεργίας διαμορφώθηκε στο 17,3% το 2019, καταγράφοντας μείωση κατά 10 περίπου ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2013, παραμένοντας ωστόσο σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Εργατικού Δυναμικού, το πρώτο τρίμηνο του 2020 οι απασχολούμενοι στη χώρα μας αυξήθηκαν οριακά κατά 1,0% σε σχέση με τις αρχές του 2019, το δε ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 16,2% το πρώτο τρίμηνο του έτους από 19,2% το αντίστοιχο του 2019.
Ωστόσο, οι αρνητικές συνέπειες στην απασχόληση λόγω της πανδημίας αναμένεται να φανούν κυρίως τους επόμενους μήνες. Εξάλλου, έντονος προβληματισμός και αβεβαιότητα επικρατεί στον επιχειρηματικό κόσμο σχετικά με την πορεία κλάδων που συνεισφέρουν σημαντικά στην απασχόληση, όπως είναι ο τουρισμός. Είναι ενδεικτικό ότι η ΕΕ (Μάιος 2020) προβλέπει ότι η ανεργία θα σκαρφαλώσει στο 19,9% για το 2020.
Η ομαλοποίηση της λειτουργίας της αγοράς μετά το lockdown ξεκινά ουσιαστικά το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Σίγουρα τα διάφορα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία για τη στήριξη των επιχειρήσεων αναμένεται να συμβάλουν στον περιορισμό των απωλειών θέσεων εργασίας, ωστόσο απαιτούνται αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις για την επίλυση των πολλαπλών προβλημάτων που έχει επιφέρει η διαχείριση της υγειονομικής κρίσης».
Σε ακόμη μία πρόσφατη έρευνα της Adecco, με τίτλο “Resetting Normal: Defining the New Era of Work”, επισημαίνεται ότι η πανδημία του κορωνοϊού έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στη συμπεριφορά και τις προσδοκίες των εργαζομένων και των ηγετών των επιχειρήσεων. Και οι δύο ομάδες βλέπουν την ανάγκη να γίνουν σημαντικές αλλαγές, τόσο όσον αφορά στις ανθρώπινες σχέσεις στον χώρο εργασίας όσο και αναφορικά με τις δεξιότητες που κρίνονται απαραίτητες στη σύγχρονη και μελλοντική αγορά εργασίας.
Ειδικότερα, τα βασικά ευρήματα της έρευνας αναφέρονται σε μετάβαση στην «υβριδική» εργασία, καθώς η έρευνα αποκάλυψε ότι ο εργασιακός κόσμος είναι έτοιμος για ένα νέο «υβριδικό» μοντέλο, με τα τρία τέταρτα (74%) των εργαζομένων που ερωτήθηκαν να αναφέρουν ότι ένας συνδυασμός εργασίας στο γραφείο και τηλεργασίας αποτελεί το ιδανικό μοντέλο για το μέλλον.
Ταυτόχρονα, πάνω από τα δύο τρίτα (69%) των εργαζομένων τάσσονται υπέρ της αξιολόγησης της εργασίας τους με βάση το αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, η επίτευξη των στόχων και όχι οι ώρες εργασίας θα πρέπει να είναι ο βασικός παράγοντας αξιολόγησης.
Επίσης, ένα υψηλό ποσοστό στελεχών C-suite (74%) συμφωνούν ότι πρέπει να επανεξεταστεί η πιθανή μείωση του αριθμού των εργάσιμων ωρών εβδομαδιαίως. Επίσης, αναγνωρίζεται η ανάγκη και επιθυμία αναβάθμισης των δεξιοτήτων παγκοσμίως, καθώς 6 στους 10 υποστηρίζουν ότι οι ψηφιακές τους δεξιότητες βελτιώθηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown, ενώ δύο τρίτα (69%) των συμμετεχόντων επιθυμούν περαιτέρω ανάπτυξη των ψηφιακών τους δεξιοτήτων.
………………………..
Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιουλίου – Αυγούστου 2020
