Καθοριστικό παράγοντα για τις σχέσεις της με την Ευρώπη χαρακτήρισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τους δεσμούς της Κίνας με τη Ρωσία, μετά το πέρας μιας τεταμένης συνόδου κορυφής στις 24 Ιουλίου στο Πεκίνο, κατά την οποία ωστόσο η Κίνα συμφώνησε να επιταχύνει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών προς την ΕΕ.
Η ηγεσία της Κίνας έχει επιδιώξει να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως πιο αξιόπιστος εταίρος από τις Ηνωμένες Πολιτείες και παράγοντας σταθερότητας σε έναν ταραγμένο κόσμο, αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων AFP. Ωστόσο, ενώ ονομαστικά η σύνοδος είχε ως στόχο τον εορτασμό των 50 χρόνων διπλωματικών σχέσεων, η ΕΕ κατέστησε σαφές ότι υπάρχουν βαθιές διαφωνίες σε θέματα εμπορίου, όπως ο φόβος για τα επιδοτούμενα φθηνά κινεζικά προϊόντα που κατακλύζουν τις ευρωπαϊκές αγορές, αλλά και ως προς τη σιωπηρή υποστήριξη της Ρωσίας από πλευράς Πεκίνου στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι η εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων της Κίνας με τη Μόσχα μετά την εισβολή του 2022 έχει βοηθήσει την οικονομία της Ρωσίας να αντέξει τις εκτεταμένες δυτικές κυρώσεις, ωστόσο το Πεκίνο αρνείται αυτόν τον ισχυρισμό. Ολοκληρώνοντας τη σύνοδο κορυφής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι η ΕΕ κατέστησε σαφές ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί πλέον τον καθοριστικό παράγοντα στις σχέσεις της με την Κίνα.
Η ίδια και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα εξέφρασαν την προσδοκία ότι η Κίνα θα ανταποκριθεί στις ανησυχίες τους και θα χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να πείσει τη Ρωσία να αποδεχτεί κατάπαυση του πυρός, να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, να ξεκινήσει ειρηνευτικές συνομιλίες και να βάλει τέλος στην αιματοχυσία.
Επιπλέον, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι συμφώνησαν με το Πεκίνο ως προς έναν αναβαθμισμένο μηχανισμό για τις κινεζικές εξαγωγές σπάνιων γαιών. Η Κίνα, που κυριαρχεί στην εξόρυξη και επεξεργασία σπάνιων γαιών παγκοσμίως, από τον Απρίλιο απαιτεί άδειες για την εξαγωγή ορισμένων στρατηγικής σημασίας υλικών, προκαλώντας ανησυχία στις ανά τον κόσμο επιχειρήσεις.
«Εάν υπάρξει καθυστέρηση… έχουμε πλέον θεσπίσει έναν μηχανισμό μέσω του οποίου οι εταιρείες μπορούν να μας ζητήσουν αμέσως να μεσολαβήσουμε και να διαπιστώσουμε τον λόγο της καθυστέρησης στην παράδοση των κρίσιμων πρώτων υλών» δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν. Ο Αντόνιο Κόστα δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι έθεσαν επίσης ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους Κινέζους ομολόγους τους.
Η Κίνα, από την πλευρά της, χαρακτήρισε τη σύνοδο κορυφής της 24ης Ιουλίου ως έναν τρόπο για τις Βρυξέλλες και το Πεκίνο να εμβαθύνουν τη μεταξύ τους εμπιστοσύνη σε έναν ταραχώδη κόσμο. Κατά την υποδοχή στο Μέγαρο του Λαού, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι «όσο πιο σοβαρή και περίπλοκη είναι η διεθνής κατάσταση, τόσο πιο σημαντικό είναι για την Κίνα και την ΕΕ να ενισχύσουν την επικοινωνία, να αυξήσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη και να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους». «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη δεν προέρχονται από την Κίνα» πρόσθεσε, καλώντας τις δύο πλευρές να «κάνουν τις σωστές στρατηγικές επιλογές».
Ο Κόστα επισήμανε στον Κινέζο ηγέτη ότι η ΕΕ επιθυμεί να δει σαφή πρόοδο σε θέματα που σχετίζονται με το εμπόριο και την οικονομία, και ότι και οι δύο πλευρές επιθυμούν μια αμοιβαία επωφελή σχέση. Ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ δήλωσε στους ηγέτες της ΕΕ σε ξεχωριστή συνάντηση ότι η στενή συνεργασία είναι «φυσική επιλογή» για τις δύο μεγάλες οικονομίες. «Εφόσον τόσο η Κίνα όσο και η ΕΕ υποστηρίζουν ειλικρινά το ελεύθερο εμπόριο, η διεθνής οικονομία και το εμπόριο θα παραμείνουν δυναμικά» είπε.
Εξάλλου, σε μια σπάνια συμφωνία, η Κίνα και η ΕΕ δεσμεύτηκαν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί ιστορικά σημείο σύγκλισης μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου, με αμφότερες τις πλευρές να είναι πρόθυμες να συνεργαστούν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Τώρα συμφώνησαν να ενισχύσουν τη διμερή συνεργασία στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης και δεσμεύτηκαν να επιταχύνουν την παγκόσμια ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ΕΕ επισήμανε επίσης το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα απέναντι στην Κίνα, περίπου 360 δισ. δολάρια το 2024, με τη Φον ντερ Λάιεν να το χαρακτηρίζει «μη βιώσιμο». Το Πεκίνο απέρριψε αυτές τις ανησυχίες, επιμένοντας ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να «εξισορροπήσουν τη νοοτροπία τους» και όχι τις οικονομικές τους σχέσεις με την Κίνα. Εάν οι ανησυχίες της ΕΕ δεν αντιμετωπιστούν, «η βιομηχανία και οι πολίτες μας θα απαιτήσουν να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας», απάντησε η Φον ντερ Λάιεν στον Κινέζο πρωθυπουργό.
Η ΕΕ έχει επιβάλει υψηλούς δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα που εισάγονται από την Κίνα, κατηγορώντας το Πεκίνο ότι ασκεί αθέμιτο ανταγωνισμό μέσω των επιδοτήσεων. Η Κίνα απέρριψε εκείνον τον ισχυρισμό και ανακοίνωσε αντίποινα στις εισαγωγές ευρωπαϊκού χοιρινού κρέατος, μπράντι και γαλακτοκομικών.
