της Σοφίας ΤΣΙΠΣΕ
Οι “αιώνιοι δεσμοί” του γάμου φαίνεται να μην είναι και τόσο αιώνιοι, καθότι τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι πληθαίνουν τα διαζύγια ολοένα και περισσότερο.
Μία βόλτα να έκανε κανείς καθημερινά στις αίθουσες των Πρωτοδικείων , εκεί όπου μέχρι πρόσφατα δικάζονταν οι αιτήσεις των συναινετικών διαζυγίων, θα κατανοούσε πως πλήθος κόσμου που λίγα χρόνια πριν ανέβαιναν τα σκαλιά της εκκλησίας, ή του Δημαρχείου και δίναν όρκους αιώνιας αγάπης και αφοσίωσης, συνωστίζονται στις αίθουσες των ακροατηρίων για να απεμπλακούν και να πάρουν διαζύγιο.
Ο νομοθέτης «παρακολουθώντας» την εξέλιξη της κοινωνίας και τον πολλαπλασιασμό των διαζυγίων , καλείται να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και κατά συνέπεια να τροποποιήσει και να απλοποιήσει τις διαδικασίες του διαζυγίου.
Προηγούμενο νομικό πλαίσιο:
- Μέχρι πρόσφατα και πριν την ψήφιση του Ν. 4509/2017, ο Αστικός Κώδικας προέβλεπε λύση γάμου ΜΟΝΟ με έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης. Παλαιότερα δε , για να εκδώσει κανείς συναινετικό διαζύγιο προβλεπόταν δύο συζητήσεις στο Μονομελές Πρωτοδικείο , που να απέχουν ένα εξάμηνο μεταξύ τους. Η ratio αυτής της διαδικασίας ήταν για να δοθεί στους ενδιαφερόμενους ο απαραίτητος χρόνος για να σκεφτούν το ενδεχόμενο επανασύνδεσης.
Με το άρθρο 22 του Ν. 4509/2017 προβλέπεται η έκδοση του συναινετικού διαζυγίου σε συμβολαιογράφο , με παρουσία των δικηγόρων τους, οι οποίοι θα παρίστανται είτε μετά των εντολέων τους , είτε χωρίς τους εντολείς τους με ειδικό πληρεξούσιο , το οποίο πρέπει να είναι πρόσφατο και συγκεκριμένα εντός μηνός , πριν την υπογραφή της έγγραφης συμφωνίας λύσης του γάμου.
Σε περίπτωση που από τα γάμο υπάρχουν ανήλικα τέκνα είναι υποχρεωτικό να προβλέπεται με ιδιωτικό συμφωνητικό, επί ποινή κυρώσεων, συμφωνία των συμβαλλόμενων μερών που να προβλέπει θέματα της επιμέλειας, γονικής μέριμνας, διατροφής, επικοινωνίας.
Σε περίπτωση που το άλλοτε ζευγάρι έχει κάποια διαφωνία, ως προς τα προαναφερόμενα ζητήματα υποχρεούται σύμφωνα με τον καινούριο νόμο να προσπαθήσει να επιλύσει τη διαφορά αυτή μέσα από τη διαδικασία της ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ – ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΑ, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της ασκηθείσας αγωγής για το αντικείμενο αυτό.
- Οι καινούριες διατάξεις περί έκδοσης συναινετικού διαζυγίου σε συμβολαιογράφο δημιούργησαν έντονη κριτική από νομικούς και ακαδημαϊκούς κύκλους.
Γεννήθηκαν ζητήματα συνταγματικότητας των διατάξεων 26 παρ. 3 και 94 παρ. 2 και 3 του Συντάγματος. Γεννήθηκαν επίσης ερωτηματικά ως προς τη δυνατότητα προσβολής αυτής της διαδικασίας , σε περίπτωση που υπάρξουν ελαττώματα στο ιδιωτικό συμφωνητικό που θα υπογράψουν οι εν διαστάσει σύζυγοι.
Όλες οι ανωτέρω αλλαγές, τροποποποιήσεις, προβληματισμοί ισχύουν στην περίπτωση του ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΟΥ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ. Σε περίπτωση όμως που οι εν διαστάσει σύζυγοι έχουν διαφωνίες, οι οποίες δεν επιλυθούν εξωδικαστικά, ή ένας από τους δύο δεν επιθυμεί για το οποιονδήποτε λόγο να συναινέσει στην λύση του γάμου τους, τότε υπάρχει ο δρόμος του ΚΑΤ’ ΑΝΤΙΔΙΚΙΑΝ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ.
Η διαδικασία του κατ’ αντιδικία διαζυγίου έχει ως εξής:
- Ο ενδιαφερόμενος για την έκδοση διαζυγίου καταθέτει αγωγή διαζυγίου στο Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου τελευταίας κοινής διαμονής τους ως σύζυγοι.
- Κατόπιν ορίζεται μία δικάσιμος, η οποία ειδικά στα Πρωτοδικεία Θεσσαλονίκης, Αθήνας – λόγω του όγκου των υποθέσεων – είναι μακρινή (τουλάχιστον ένα έτος μετά).
- Ο καταθέσας την αγωγή επιδίδει αυτήν με δικαστικό επιμελητή στον εν διαστάσει σύζυγό του, προκειμένου να λάβει γνώση και να πράξει ό, τι κρίνεται απαραίτητο για τη νόμιμη εκπροσώπησή του.
- Κατά την ημερομηνία της δικασίμου συζητείται η αγωγή , όπου με την εξέταση μαρτύρων, με την προφορική και γραπτή παράθεση του ιστορικού του γάμου , πιθανολογείται ο ΙΣΧΥΡΟΣ ΚΛΟΝΙΣΜΟΣ του γάμου.
Ύστερα από ένα εύλογο χρονικό διάστημα εκδίδεται η απόφαση του διαζυγίου, όπου υπάρχει η δυνατότητα άσκησης έφεσης , σε περίπτωση που κάποιος από τους διαδίκους το επιθυμεί.
Διαζύγιο διετούς διάστασης:
Σε περίπτωση που υπάρξει και αποδειχτεί διάσταση του ζευγαριού για τουλάχιστον δύο έτη, δύναται να λυθεί ο γάμος τους με αγωγή διετούς διάστασης στο Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου τελευταίας κοινής διαμονής τους.
Οι νέες τροποποιήσεις και η υπογραφή ενώπιον ενός συμβολαιογράφου θυμίζει ίσως τις διαδικασίες που ακολουθούνται σε εμπορικές πράξεις (λύση και εκκαθάριση εταιριών).
- Το διαζύγιο γίνεται ουσιαστικά με τις καινούριες τροποποιήσεις μία δήλωση λήξης/ λύσης ενός συμβολαίου.
Όλα του γάμου δύσκολα λέει ο σοφός λαός, και ο προνοητικός νομοθέτης καλείται να κάνει « όλα τα του διαζυγίου εύκολα» για να αποσυμφορήσει τις δικαστικές αίθουσες από αέναες δικαστικές διαμάχες.
{Η κυρία Σοφία Ν. Τσιπτσέ
