ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ, Χριστόδουλος Αίσωπος, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Trust
Στον Χρήστο Ν. Κώνστα
Ο Χριστόδουλος Αίσωπος, από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Alpha Trust, αλλά και από την προηγούμενη θέση του στην Eurobank Asset Management, έχει βιώσει όλες τις θριαμβευτικές αλλά και όλες τις θλιβερές ημέρες της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Έχει συγκροτημένη άποψη για την πορεία των οικονομικών μεγεθών, αλλά και των χρηματιστηριακών δεικτών, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ως πρώτος αντιπρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, τα τελευταία χρόνια, ασχολείται ενεργά με την προώθηση του θεσμού των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, που αποτελούν τον δεύτερο και πιο ισχυρό πυλώνα σε κάθε εθνικό ασφαλιστικό σύστημα του πλανήτη. Η Alpha Trust διαχειρίζεται με επιμέλεια και υψηλή αποδοτικότητα το πιο δύσκολο Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης, αυτό των –πάντα απαιτητικών– οικονομολόγων.
Με σαφήνεια και ειλικρίνεια, ο Κρις Αίσωπος απαντά στα ερωτήματα που θέτει το ΧΡΗΜΑ για το παρόν και το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλισης, σε μια Ελλάδα που αλλάζει σελίδα και αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της νέας εποχής με πιο ανοιχτό μυαλό…
Διοικείτε τον μεγαλύτερο και παλαιότερο ανεξάρτητο διαχειριστή κεφαλαίων στην Ελλάδα. Η Alpha Trust έχει μια ιστορική διαδρομή 30 ετών. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σημερινή κατάσταση στις αγορές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό;
Η Alpha Trust, όπως πολύ σωστά επισημαίνετε, ιδρύθηκε το 1987 και έχει περισσότερα από 30 χρόνια παρουσίας στη χώρα, προσφέροντας υπηρεσίες wealth management και διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων. Εισηγμένη από το 2008 στην Εναλλακτική Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών, αποτελεί τον παλαιότερο και μεγαλύτερο ανεξάρτητο διαχειριστή κεφαλαίων ιδιωτών και θεσμικών επενδυτών στην Ελλάδα, με κεφάλαια υπό διαχείριση πάνω από 1,2 δισ. ευρώ.
Διαθέτοντας σημαντική τεχνογνωσία στον κλάδο διαχείρισης κεφαλαίων συνταξιοδοτικών ταμείων, ασφαλιστικών φορέων και οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων, η εταιρεία μας δίνει προτεραιότητα στην παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών προς τους επενδυτές, επιδιώκει την ενεργή της συμμετοχή στις εξελίξεις που συντελούνται στον κλάδο διαχείρισης και στη διαρκή αναζήτηση επενδυτικών λύσεων και συγκαταλέγεται σταθερά ανάμεσα στους κορυφαίους διαχειριστές επενδύσεων.
Το 2019 αποτέλεσε μια έντονα ανοδική χρονιά για τις διεθνείς αγορές μετοχών και ομολόγων, με το ελληνικό χρηματιστήριο να ξεχωρίζει καταγράφοντας κέρδη που προσέγγισαν το 50%. Για την τρέχουσα χρήση παραμένουμε συγκρατημένα αισιόδοξοι, αναγνωρίζοντας αφενός ότι τα υψηλότερα επίπεδα αποτιμήσεων απαιτούν και υψηλότερα επίπεδα ανάπτυξης και κερδοφορίας και αφετέρου ότι οι πολιτικές μηδενικών (ή σχεδόν μηδενικών επιτοκίων) των κεντρικών τραπεζών οδηγούν τους επενδυτές που επιθυμούν θετικές αποδόσεις σε επιθετικότερες τοποθετήσεις όσον αφορά στον αναλαμβανόμενο κίνδυνο.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, η πορεία του χρηματιστηρίου είναι συνυφασμένη με την οικονομική ανάπτυξη στη χώρα, που προϋποθέτει την άνοδο των επενδύσεων σε μακροοικονομικό επίπεδο, αλλά και την ελάφρυνση του τραπεζικού κλάδου από τα βάρη του παρελθόντος.
Εδώ και 12 χρόνια έχετε δημιουργήσει και διαχειρίζεστε ένα Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης για τους οικονομολόγους. Ποια είναι η μέχρι σήμερα εμπειρία από αυτό το ΤΕΑ;
Το ΕΤΑΟ (Επαγγελματικό Ταμείο Ασφάλισης Οικονομολόγων) ιδρύθηκε (με βάση τα ισχύοντα από τον Ν. 3029/2002), τον Δεκέμβριο του 2003, από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος και αποτελεί το πρώτο ΤΕΑ που λειτουργεί με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα.
Η Alpha Trust έχει τον ρόλο του διαχειριστή της περιουσίας του Ταμείου, που επενδύεται κυρίως σε ελληνικούς τίτλους (μετοχές και ομόλογα) μέσω του μικτού αμοιβαίου κεφαλαίου που ίδρυσε για τον σκοπό αυτό η εταιρεία μας.
Η εμπειρία από τη λειτουργία μας ως διαχειριστές του ΕΤΑΟ μόνο θετική θα μπορούσε να είναι, αφού, πέραν των σημαντικών αποδόσεων που επιτεύχθηκαν σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία, αποκτήσαμε και ειδικές γνώσεις πάνω στο κανονιστικό πλαίσιο και τις ανάγκες του συγκεκριμένου θεσμού, και κατ’ αυτόν τον τρόπο βελτιώσαμε την ποιότητα και διευρύναμε το σύνολο των παρεχόμενων από την εταιρεία μας υπηρεσιών.
Ας υποθέσουμε ότι ένας οικονομολόγος αποφάσιζε να συμμετάσχει σε αυτό το Ταμείο πριν από 6-7 χρόνια. Ποιο θα ήταν σήμερα το όφελος που θα μπορούσε να αποκομίσει αν αποφάσιζε να συνταξιοδοτηθεί;
Αν ένα μέλος του ΤΕΑ οικονομολόγων (που ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 2008) τοποθετούσε μηνιαίως το ποσό των 100 ευρώ από την έναρξη μέχρι το τέλος του 2019, θα είχε τοποθετήσει συνολικά το ποσό των 13.900 ευρώ. Η αξία των επενδύσεών του σε «καθαρή» βάση (μετά από κρατήσεις, χρεώσεις κ.ο.κ.) θα ήταν στο τέλος του 2019 περίπου 25.000 ευρώ (για την ακρίβεια 24.936 ευρώ). Αντιλαμβάνεστε την υψηλή απόδοση, και μάλιστα σε μια χρονική περίοδο οικονομικής κρίσης.
Τι διαφορετικό προσφέρει ένα Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης από ένα ομαδικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, από αυτά που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες;
Υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές ανάμεσα σε ένα ΤΕΑ και ένα ομαδικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. Το ΤΕΑ είναι μια διακριτή νομική οντότητα, σε αντίθεση με ένα ομαδικό συμβόλαιο, το οποίο και συμψηφίζεται στο ενεργητικό της ασφαλιστικής εταιρείας που το εκδίδει. Μία ακόμη σημαντική διαφορά υπάρχει και στον βαθμό ενεργητικής διαχείρισης. Μέσα σε ένα ΤΕΑ ανατίθεται σε πιστοποιημένο διαχειριστή ο ρόλος του ενεργητικού επενδυτή και παράλληλα υπάρχει η επενδυτική επιτροπή, που αποτελείται από επαγγελματίες και διασφαλίζει την ορθή τήρηση των επενδυτικών κανόνων.
Σε ποιες αγορές τοποθετείται ένα Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης ώστε να εξασφαλίζει σταθερά έσοδα για τα μέλη του;
Τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα έχουν αρκετή ευελιξία στις τοποθετήσεις τους, αφού δεν τους «επιβάλλεται» η επίτευξη κάποιας προκαθορισμένης αποδοχής.
Οι επενδύσεις πραγματοποιούνται στα πλαίσια του σχετικού θεσμικού πλαισίου και του εκάστοτε κανονισμού επενδύσεων και μπορούν να περιλαμβάνουν τόσο κινητές αξίες (μετοχές και ομόλογα) όσο και ακίνητα. Έτσι, κάθε Ταμείο μπορεί και διαμορφώνει τη δική του «στρατηγική κατανομή» χαρτοφυλακίου ανάλογα με τις ανάγκες και το προφίλ (ηλικιακό, εισοδηματικό κ.λπ.) των μελών του.
Σε ποιο ύψος κυμαίνεται η προμήθεια που εισπράττετε για τη διαχείριση;
Η αμοιβή διαχείρισης σε ένα ΤΕΑ καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την πολυπλοκότητα της επενδυτικής πολιτικής και την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων του. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι το μέγεθος των κεφαλαίων υπό διαχείριση. Σε κάθε περίπτωση, η αμοιβή διαχείρισης σε ένα ΤΕΑ είναι χαμηλότερη από την αμοιβή διαχείρισης ενός εφάμιλλου ΟΣΕΚΑ.
Αν σας ζητούσα να περιγράψετε τη σημερινή κατάσταση στον τομέα των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης;
Ο θεσμός των ΤΕΑ είναι αρκετά νέος στην Ελλάδα. Σίγουρα υπάρχει μια αυξανόμενη δυναμική στη δημιουργία νέων φορέων, αλλά και στην αύξηση των μελών και του ενεργητικού των ήδη υφιστάμενων. Με δεδομένο το «νεαρό» του θεσμού, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων (εποπτικών αρχών, ΔΣ ΤΕΑ, επενδυτικών επιτροπών, διαχειριστών, αναλογιστών κ.λπ.) προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή ανάπτυξη του «δεύτερου πυλώνα» ασφάλισης και η κάλυψη των αντίστοιχων ασφαλιστικών αναγκών.
Τι πρέπει να αλλάξει αμέσως, κατά την άποψή σας; Ποιες είναι οι προτεραιότητες;
Η ικανότητα επιλογής χαρτοφυλακίων διαφορετικών επενδυτικών ταχυτήτων από τα μέλη ενός ΤΕΑ θα ήταν σίγουρα ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, η διαφοροποίηση των κανονιστικών απαιτήσεων για ένα ΤΕΑ ανάλογα με το μέγεθος του ενεργητικού είναι επιθυμητή και πιθανότατα θα αλλάξει, στο πλαίσιο της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας IORP2.
Ποια είναι η εμπειρία των ΤΕΑ από τις αναπτυγμένες αγορές του εξωτερικού;
Ο θεσμός των ΤΕΑ σε άλλες αναπτυγμένες χώρες είναι σαφέστατα πολύ πιο εξελιγμένος και καταξιωμένος. Τα κεφάλαια υπό διαχείριση ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι πολλαπλάσια των ελληνικών και όλες οι μεγάλες εταιρείες προσφέρουν στους εργαζομένους το δικό τους «εταιρικό» ΤΕΑ.
Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε το γεγονός πως τα μεγαλύτερα μεγέθη των ΤΕΑ στο εξωτερικό επιτρέπουν σημαντικές επενδύσεις και σε έργα υποδομής, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτό την τοπική οικονομία.
……………………………..
Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2020
