Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν πρόσθετο δασμό 10% σε όσες χώρες ευθυγραμμιστούν με τις «αντιαμερικανικές πολιτικές» των BRICS, η σύνοδος κορυφής των οποίων ξεκίνησε στη Βραζιλία την Κυριακή.
Με τις συνόδους μεγάλων οικονομιών, όπως η G7 και η G20, να έχουν πληγεί από τις διαιρέσεις και την ανατρεπτική προσέγγιση «Πρώτα η Αμερική» του προέδρου των ΗΠΑ, το Reuters επισημαίνει ότι ο συναπισμός BRICS των αναπτυσσόμενων χωρών φαντάζει καταφύγιο για την άσκηση πολυμερούς διπλωματίας, εν μέσω βίαιων συγκρούσεων και εμπορικών πολέμων.
Σε κοινή δήλωση την Κυριακή το απόγευμα, οι BRICS προειδοποίησαν ότι η αύξηση των δασμών απειλεί το παγκόσμιο εμπόριο. Ώρες αργότερα, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι θα τιμωρήσει τις χώρες που επιδιώκουν να ενταχθούν στην ομάδα. «Σε οποιαδήποτε χώρα ευθυγραμμιστεί με τις αντιαμερικανικές πολιτικές των BRICS θα επιβληθεί ΕΠΙΠΛΕΟΝ δασμός 10%. Δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις σε αυτήν την πολιτική. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας σε αυτό το θέμα!» δήλωσε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social.
Ωστόσο, σημείωνει το Reuters, η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει να οριστικοποιήσει δεκάδες εμπορικές συμφωνίες με ένα ευρύ φάσμα χωρών πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου για επιβολή δασμών ως αντιποίνων.
Η αρχική ομάδα BRICS συγκέντρωσε ηγέτες από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα στην πρώτη της σύνοδο κορυφής το 2009. Στο μπλοκ προστέθηκε αργότερα η Νότια Αφρική και πέρυσι ως μέλη η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, η Ινδονησία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Σαουδική Αραβία έχει καθυστερήσει να ενταχθεί επίσημα, σύμφωνα με πηγές, ενώ άλλα 30 έθνη έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν ως μέλη ή εταίροι στον συνασπισμό.
Στις εναρκτήριες παρατηρήσεις του, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα έκανε παραλληλισμό με το Κίνημα των Αδεσμεύτων του Ψυχρού Πολέμου, μια ομάδα αναπτυσσόμενων χωρών που αντιστάθηκαν στην ένταξη σε έναν από τους δύο πόλους. «Οι BRICS είναι ο κληρονόμος του Κινήματος των Αδεσμεύτων», δήλωσε ο Λούλα προς τους άλλους ηγέτες. «Με την πολυμέρεια να δέχεται επίθεση, η αυτονομία μας δοκιμάζεται για άλλη μια φορά».
Τα έθνη των BRICS αντιπροσωπεύουν πλέον περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και το 40% της οικονομικής παραγωγής, σημείωσε ο Λούλα σε δηλώσεις του το Σάββατο προς επιχειρηματικούς ηγέτες, προειδοποιώντας για ενίσχυση του προστατευτισμού.
Η επέκταση του συνασπισμού έχει προσθέσει διπλωματικό βάρος στη συγκέντρωση, η οποία φιλοδοξεί να μιλήσει εκ μέρους των αναπτυσσόμενων χωρών σε ολόκληρο τον παγκόσμιο Νότο, ενισχύοντας τις εκκλήσεις για μεταρρύθμιση παγκόσμιων θεσμών όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
«Εάν η διεθνής διακυβέρνηση δεν αντικατοπτρίζει τη νέα πολυπολική πραγματικότητα του 21ου αιώνα, εναπόκειται στις BRICS να βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό της», ανέφερε ο Λούλα, επισημαίνοντας παράλληλα την αποτυχία των πολέμων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επέλεξε να στείλει τον πρωθυπουργό στη θέση του, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συμμετέχει διαδικτυακά λόγω του σε βάρος του εντάλματος σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που σχετίζεται με τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, αρκετοί αρχηγοί κρατών συγκεντρώθηκαν για συζητήσεις στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Ρίο την Κυριακή και τη Δευτέρα, συμπεριλαμβανομένου του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι και του Νοτιοαφρικανού προέδρου Σίριλ Ραμαφόσα.
Ωστόσο, επισημαίνει το Reuters, τίθενται ερωτήματα ως προς τους κοινούς στόχους ενός ολοένα και πιο ετερογενούς συνασπισμού, που έχει διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνει περιφερειακούς αντιπάλους μαζί με μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες.
Πάντως, σε κοινή τους δήλωση, οι ηγέτες χαρακτήρισαν «παραβίαση του διεθνούς δικαίου» τις επιθέσεις εναντίον «μη στρατιωτικών υποδομών και ειρηνικών πυρηνικών εγκαταστάσεων» του Ιράν. Επιπλέον, η ομάδα εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία» για τον παλαιστινιακό λαό σχετικά με τις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα και καταδίκασε αυτό που χαρακτήρισαν «τρομοκρατική επίθεση» στο υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ.
Η ομάδα εξέφρασε την υποστήριξή της στην ένταξη της Αιθιοπίας και του Ιράν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ζητώντας παράλληλα την επείγουσα αποκατάσταση της ικανότητάς του να επιλύει εμπορικές διαφορές. Η κοινή δήλωση των ηγετών υποστήριξε τα σχέδια για την πιλοτική εφαρμογή μιας πρωτοβουλίας πολυμερών εγγυήσεων εντός της νέας αναπτυξιακής τράπεζας των BRICS, με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και την ενίσχυση των επενδύσεων στα κράτη μέλη, όπως ανέφερε για πρώτη φορά το Reuters την περασμένη εβδομάδα.
Σε ξεχωριστή δήλωση ύστερα από συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, οι ηγέτες ζήτησαν προστασία από τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση της, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική συλλογή δεδομένων και να επιτραπούν μηχανισμοί για δίκαιη πληρωμή.
Η Βραζιλία, η οποία φιλοξενεί επίσης τη σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα τον Νοέμβριο, εκμεταλλεύτηκε και τις δύο συναντήσεις για να τονίσει πόσο σοβαρά αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες την κλιματική αλλαγή, την ώρα που ο Τραμπ έχει πατήσει φρένο στις αμερικανικές πρωτοβουλίες για το κλίμα.
Η Κίνα και τα ΗΑΕ άφησαν να εννοηθεί σε συναντήσεις με τον υπουργό Οικονομικών της Βραζιλίας Φερνάντο Χαντάντ στο Ρίο ότι σχεδιάζουν να επενδύσουν στη διάσωση των τροπικών δασών, σύμφωνα με δύο πηγές που επικαλείται το πρακτορείο.
