Τον Μάιο του 2022, η Σρι Λάνκα για πρώτη φορά αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, έναντι του χρέος της. Στην κυβέρνηση της χώρας δόθηκε περίοδος χάριτος 30 ημερών για να καλύψει 78 εκατομμύρια δολάρια σε μη καταβληθέντες τόκους, αλλά τελικά απέτυχε να πληρώσει. Η εξέλιξη αυτή δεν επηρεάζει απλώς το οικονομικό μέλλον της Σρι Λάνκα, αλλά εγείρει επίσης ένα σημαντικό ερώτημα: Ποιες άλλες χώρες κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν; Για να μάθουμε κάτι τέτοιο, είναι σημαντική η χρήση δεδομένων από το Bloomberg.
“Ευπάθεια του δημόσιου χρέους”
Η κατάταξη “ευπάθειας του δημόσιου χρέους” του Bloomberg είναι ένα σύνθετο μέτρο του κινδύνου αθέτησης υποχρεώσεων μιας χώρας. Βασίζεται σε τέσσερις βασικές μετρήσεις:
-Αποδόσεις κρατικών ομολόγων
-5ετή CDS (credit default swap spread)
-Δαπάνες τόκων ως ποσοστό του ΑΕΠ
-Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ
Οι χώρες με τον μεγαλύτερο κίνδυνο χρεοκοπίας:
Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτήν την κατάταξη, ας επικεντρωθούμε στην Ουκρανία και το Ελ Σαλβαδόρ ως παραδείγματα.
| Country | Rank | Government Bond Yield (%) |
5Y CDS Spread | Interest Expense (% of GDP) |
Government Debt (% of GDP) |
|---|---|---|---|---|---|
 El Salvador |
1 | 31.8% | 3,376 bps (33.76%) |
4.9% | 82.6% |
 Ukraine |
8 | 60.4% | 10,856 bps (100.85%) |
2.9% | 49% |
Γιατί οι αποδόσεις των ομολόγων της Ουκρανίας είναι τόσο υψηλές;
Η Ουκρανία έχει υψηλό κίνδυνο χρεοκοπίας λόγω της συνεχιζόμενης πολεμική σύγκρουσης με τη Ρωσία. Εάν η Μόσχα καταλάμβανε την Ουκρανία, το πιθανότερο θα ήταν οι υπάρχουσες υποχρεώσεις χρέους της χώρας να μην αποπληρωθούν ποτέ.
Αυτό το σενάριο οδήγησε σε ξεπούλημα ουκρανικών κρατικών ομολόγων, ωθώντας την αξία τους σε σχεδόν 30 σεντς το δολάριο. Αυτό σημαίνει ότι ένα ομόλογο με ονομαστική αξία $100 θα μπορούσε να αγοραστεί για $30.
Επειδή οι αποδόσεις κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση της τιμής, η μέση απόδοση αυτών των ομολόγων έχει σκαρφαλώσει στο πολύ υψηλό 60,4%. Ως σημείο σύγκρισης, η απόδοση ενός 10ετούς κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ είναι επί του παρόντος στο 2,9%.
Τι είναι το CDS Spread;
Τα (CDS) είναι ένας τύπος παραγώγου (χρηματοοικονομική σύμβαση) που παρέχει στον δανειστή ασφάλιση σε περίπτωση αθέτησης της υποχρέωσης. Ο πωλητής του CDS αντιπροσωπεύει ένα τρίτο μέρος μεταξύ του δανειστή (επενδυτές) και του δανειολήπτη (στην περίπτωση αυτή, των κυβερνήσεων).
Σε αντάλλαγμα για τη λήψη κάλυψης, ο αγοραστής ενός CDS πληρώνει ένα τέλος γνωστό ως spread, το οποίο εκφράζεται σε μονάδες βάσης (bps). Εάν ένα CDS έχει διαφορά 300 bps (3%), αυτό σημαίνει ότι για να ασφαλίσει χρέος 100 $, ο επενδυτής πρέπει να πληρώνει 3 $ ετησίως.
Εφαρμόζοντας αυτό το 5ετές περιθώριο CDS της Ουκρανίας των 10.856 bps (108,56%), ένας επενδυτής θα πρέπει να πληρώνει 108,56 $ κάθε χρόνο για να ασφαλίσει χρέος 100 $. Αυτό υποδηλώνει ότι η αγορά έχει πολύ μικρή εμπιστοσύνη στην ικανότητα της Ουκρανίας να αποφύγει την χρεοκοπία.
Γιατί το Ελ Σαλβαδόρ κατατάσσεται υψηλότερα;
Παρά το γεγονός ότι έχει χαμηλότερες τιμές στις δύο μετρήσεις που συζητήθηκαν παραπάνω, το Ελ Σαλβαδόρ κατατάσσεται υψηλότερα από την Ουκρανία λόγω των μεγαλύτερων δαπανών για τόκους και του συνολικού του δημόσιου χρέους.
Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, το Ελ Σαλβαδόρ έχει ετήσιες πληρωμές τόκων ίσες με το 4,9% του ΑΕΠ του, το οποίο είναι σχετικά υψηλό. Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ για άλλη μια φορά, το κόστος των τόκων της Αμερικής ανήλθε στο 1,6% του ΑΕΠ το 2020.
Συνολικά, τα ανεξόφλητα χρέη του Ελ Σαλβαδόρ είναι ίσα με το 82,6% του ΑΕΠ του. Αυτό θεωρείται ένα ιστορικό υψηλό, παρόλ’ αυτά σήμερα μοιάζει στην πραγματικότητα αρκετά φυσιολογικό.
Η επόμενη ημερομηνία για παρακολούθηση θα είναι ο Ιανουάριος του 2023, καθώς αυτή είναι η ημερομηνία λήξης του κρατικού ομολόγου των 800 εκατομμυρίων δολαρίων της χώρας. Πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι εάν το Ελ Σαλβαδόρ αθετήσει τις υποχρεώσεις του, θα είχε σημαντικές, αλλά προσωρινές, αρνητικές επιπτώσεις.
Ένα άλλο καυτό θέμα για το Ελ Σαλβαδόρ: Το Bitcoin
Τον Σεπτέμβριο του 2021, το Ελ Σαλβαδόρ έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που υιοθέτησε το bitcoin ως νόμιμο χρήμα. Αυτό σημαίνει ότι το Bitcoin αναγνωρίζεται από το νόμο ως μέσο ρύθμισης χρεών και άλλων υποχρεώσεων.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) επέκρινε αυτήν την απόφαση στις αρχές του 2022, προτρέποντας τη χώρα να ανακαλέσει το καθεστώς νόμιμης χρήσεως. Εκ των υστέρων, αυτές οι προειδοποιήσεις φάνηκε πως ήταν σοφές, καθώς η αξία του Bitcoin έχει μειωθεί κατά 56%.
