Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις 28/3 να καταστούν φθηνότερες οι διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, δεν υπάρχει διαφορά για τους κατοίκους ή τις επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ όταν πραγματοποιούν συναλλαγές σε ευρώ στη χώρα τους ή σε άλλο κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ.
Η πρόταση αυτή αποβλέπει στην επέκταση αυτού του πλεονεκτήματος στους ανθρώπους και στις επιχειρήσεις σε χώρες εκτός ζώνης του ευρώ. Η εν λόγω πρόταση θα επιτρέψει σε όλους τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να αποκομίζουν στο έπακρο τα οφέλη της ενιαίας αγοράς όταν στέλνουν χρήματα, κάνουν αναλήψεις μετρητών ή πραγματοποιούν πληρωμές στο εξωτερικό. Όλες οι διασυνοριακές πληρωμές εντός της ΕΕ, που πραγματοποιούνται σε ευρώ εκτός της ζώνης του ευρώ θα χρεώνονται τώρα το ίδιο –με μικρά ή μηδενικά τέλη– όπως και οι εγχώριες πληρωμές στο τοπικό επίσημο νόμισμα. Επιπλέον, η Επιτροπή πρότεινε στις 28/3 να αυξηθεί η διαφάνεια και ο ανταγωνισμός στις υπηρεσίες μετατροπής νομισμάτων όταν οι καταναλωτές αγοράζουν αγαθά ή υπηρεσίες σε νόμισμα διαφορετικό από το δικό τους.
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε: «Με τη σημερινή πρόταση παρέχουμε στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, σε χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ, τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους κατοίκους της ζώνης του ευρώ όταν πραγματοποιούν διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ. Όλοι οι Ευρωπαίοι θα μπορούν να κάνουν διασυνοριακές μεταφορές χρημάτων σε ευρώ, με το ίδιο κόστος που θα είχε μια συναλλαγή στη χώρα τους. Η σημερινή πρόταση θα επιβάλει επίσης την υποχρέωση πλήρους διαφάνειας κατά τη μετατροπή των νομισμάτων όταν οι καταναλωτές πληρώνουν με κάρτα σε χώρα η οποία δεν έχει το ίδιο νόμισμα με το δικό τους.»
Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ αποκομίζουν ήδη τα οφέλη από τις πολύ χαμηλές χρεώσεις για τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ, χάρη στον κανονισμό για τις διασυνοριακές πληρωμές του 2001. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, δεν υπάρχει διαφορά για τους κατοίκους ή τις επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ όταν πραγματοποιούν συναλλαγές σε ευρώ στη χώρα τους ή σε άλλο κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ. Η πρόταση αποβλέπει στην επέκταση αυτού του πλεονεκτήματος στους ανθρώπους και στις επιχειρήσεις σε εκτός ζώνης του ευρώ χώρες όποτε ταξιδεύουν ή πραγματοποιούν πληρωμές στο εξωτερικό, θέτοντας τέλος στο υψηλό κόστος των διασυνοριακών συναλλαγών σε ευρώ εντός της ΕΕ.
Ειδικότερα, η πρόταση προβλέπει ότι τα τέλη που χρεώνονται για τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ θα είναι τα ίδια με αυτά που χρεώνονται για ισοδύναμες εγχώριες πληρωμές στο τοπικό νόμισμα. Με τον τρόπο αυτό, τα τέλη θα μειωθούν σε λίγα ευρώ ή ακόμη και σε λεπτά του ευρώ. Για παράδειγμα, μια διασυνοριακή μεταφορά πίστωσης σε ευρώ (EUR) από τη Βουλγαρία θα κοστίζει το ίδιο με μια μεταφορά πίστωσης σε βουλγαρικά λέβα (BGN). Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, δεδομένου ότι τα τέλη για απλή μεταφορά πίστωσης μπορεί να είναι υπέρογκα σε ορισμένα κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ (μέχρι 24 ευρώ για μεταφορά 10 ευρώ!). Τα σημερινά υψηλά τέλη αποτελούν εμπόδιο για την ενιαία αγορά, καθώς υψώνουν φραγμούς στις διασυνοριακές δραστηριότητες των νοικοκυριών (αγορά αγαθών ή υπηρεσιών σε άλλη ζώνη νομίσματος) και στις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ. Οι φραγμοί αυτοί δημιουργούν σημαντικό χάσμα μεταξύ, αφενός μεν, όσων κατοικούν στη ζώνη του ευρώ και κάνουν χρήση των πλεονεκτημάτων του ενιαίου νομίσματος, αφετέρου δε, όσων κατοικούν εκτός της ζώνης του ευρώ και μπορούν να πραγματοποιούν φτηνές συναλλαγές μόνο στη χώρα τους.
Η πρόταση αυτή θα επιφέρει επίσης διαφάνεια όσον αφορά τις πληρωμές που αφορούν διαφορετικά νομίσματα της Ένωσης. Σήμερα, οι καταναλωτές συνήθως δεν ενημερώνονται και δεν γνωρίζουν το κόστος μιας συναλλαγής που περιλαμβάνει τη μετατροπή νομισμάτων. Για τον λόγο αυτό, η πρόταση θα επιβάλει την υποχρέωση να ενημερώνονται πλήρως οι καταναλωτές για το κόστος της μετατροπής νομίσματος προτού πραγματοποιήσουν μια τέτοια πληρωμή (π.χ. με την κάρτα τους στο εξωτερικό, είτε πρόκειται για ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ είτε για πληρωμή με κάρτα σε σημείο πώλησης ή στο διαδίκτυο). Θα είναι έτσι σε θέση να συγκρίνουν το κόστος των διαφορετικών επιλογών μετατροπής ώστε να κάνουν την πλέον συμφέρουσα επιλογή. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι καταναλωτές διαμαρτύρονται για τις πρακτικές δυναμικής μετατροπής νομισμάτων –όταν δηλαδή στο εξωτερικό πληρώνουν στο νόμισμα της χώρας τους– και ζητούν την απαγόρευσή τους, αφού διαπίστωσαν ότι οι καταναλωτές ζημιώνονται στις περισσότερες υποθέσεις που εξετάστηκαν. Λόγω της έλλειψης των αναγκαίων πληροφοριών σχετικά με την πλέον συμφέρουσα επιλογή, οι καταναλωτές κατευθύνονται συχνά με αθέμιτο τρόπο προς την επιλογή του πιο δαπανηρού τρόπου μετατροπής νομισμάτων. Θα ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών να συντάξει το αναγκαίο ρυθμιστικό τεχνικό πρότυπο για την εφαρμογή αυτής της ενισχυμένης διαφάνειας.
Αυτή η νομοθετική πρόταση θα υποβληθεί τώρα για έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.
Ιστορικό
Βασική προτεραιότητα της Επιτροπής Γιούνκερ είναι η οικοδόμηση μιας βαθύτερης και πιο δίκαιης ενιαίας αγοράς, η οποία επιτρέπει στους ανθρώπους, στις υπηρεσίες, στα αγαθά και στα κεφάλαια να κυκλοφορούν ελεύθερα σε μια οικονομία με ετήσιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ύψους 15 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Η ενιαία αγορά έχει επίσης ως στόχο να προσφέρει στους καταναλωτές πρόσβαση σε καλύτερα προϊόντα και σε χαμηλότερες τιμές, χάρη στην αύξηση του ανταγωνισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη λάβει πολλά μέτρα για την ενίσχυση του ρόλου των Ευρωπαίων καταναλωτών και για την προστασία τους στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών: η οδηγία για τους λογαριασμούς πληρωμών παρέχει σε όλους τους κατοίκους της ΕΕ πρόσβαση σε έναν βασικό τραπεζικό λογαριασμό· η οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών αυξάνει σημαντικά την ασφάλεια των πληρωμών· και ο κανονισμός για το πανευρωπαϊκό ατομικό συνταξιοδοτικό προϊόν (PEPP) που πρότεινε η Επιτροπή θα προσφέρει περισσότερες δυνατότητες επιλογής σε όσους αποταμιεύουν για τη σύνταξή τους. Τον Μάρτιο του 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σχέδιο δράσης το οποίο καθορίζει μια στρατηγική για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς της ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες προς τους καταναλωτές. Η Επιτροπή ολοκληρώνει τώρα τις δύο πρώτες δράσεις αυτού του σχεδίου δράσης, οι οποίες αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της διαφάνειας και των χρεώσεων για τις διασυνοριακές συναλλαγές: οι διασυνοριακές πληρωμές είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση της οικονομίας της ΕΕ. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο φέρνοντας πιο κοντά τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Οι περιορισμοί και οι υπέρογκες χρεώσεις που επιβαρύνουν τις διασυνοριακές πληρωμές αποτελούν εμπόδιο για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς.
Για να προετοιμάσει αυτές τις τροποποιήσεις στον κανονισμό 924/2009, η Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο του 2017 ώστε να συγκεντρώσει τις απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί η μείωση του κόστους των διασυνοριακών πληρωμών στην ΕΕ. Στις απαντήσεις τους στη δημόσια διαβούλευση, όλοι οι χρήστες των υπηρεσιών πληρωμών (καταναλωτές ή επιχειρήσεις) ανέφεραν τα υψηλά τέλη που καταβάλλουν για τις διασυνοριακές συναλλαγές, καθώς και την έλλειψη διαφάνειας στα τέλη που τους χρεώνονται. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών υπογράμμισαν τη διαφορά μεταξύ, αφενός μεν, των πληρωμών που πραγματοποιούνται σε ευρώ με αυτοματοποιημένη επεξεργασία (των οποίων δηλαδή η διεκπεραίωση γίνεται αυτόματα, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση), αφετέρου δε, της πολύ λιγότερο αποτελεσματικής, και επομένως πιο δαπανηρής, διεκπεραίωσης των πληρωμών σε άλλα νομίσματα.
