Οι τιμές πώλησης των τροφίμων στην Ελλάδα παρέμειναν και το 2018 σε χαμηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Μετά από την πτώση που καταγράφηκε την διετία 2013-14, από το 2015 και έπειτα, ο δείκτης τιμών καταναλωτή έχει παραμείνει ουσιαστικά στάσιμος, παρουσιάζοντας οριακή αύξηση κατά 0,4% το 2018.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, σε όρους τιμών, από τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή Τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών, προκύπτει ότι η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του εγχώριου δείκτη το 2018 σε σχέση με το 2017 είναι ελαφρώς θετική (0,4%). Σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα και το 2018, ενώ η σχετική μεταβολή τους στην Ευρωζώνη φθάνει στο 1,7%. Το 2017 η σχετική μεταβολή στην Ευρωζώνη βρισκόταν στα ίδια επίπεδα, ενώ ο εγχώριος δείκτης τιμών καταναλωτή τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών είχε μεταβληθεί οριακά, κατά 0,2%.
Ως προς τις ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στα επιμέρους σχετιζόμενα με τα τρόφιμα αγαθά, το 2018 καταγράφεται στην Ελλάδα πτώση τιμών στο Ψωμί και τα δημητριακά (-0,3% από -1,4% το 2017), στο Κρέας (-0,1% από -1,1% το 2017), στα Έλαια και λιπαρά (-1,7% από 8,% το 2017) και στη Ζάχαρη και τα συναφή (-0, 9% από -0,2% το 2017). Από τα αλκοολούχα ποτά, στα Οινοπνευματώδη (-0,1% από 0,3% το 2017) και το Κρασί (-0,7% από 0,9% το 2017). Στα υπόλοιπα αγαθά, η τάση είναι θετική και πολύ πιο ήπια σε σύγκριση με το 2017. Η άνοδος είναι εντονότερη στον Καφέ (λόγω της επιβολής του ειδικού φόρου), τσάι, κακάο, όπως και το 2017 (3,3% από 12,2% το 2017), ενώ και στα Φρούτα καταγράφεται αύξηση τιμών κατά 1,7%. Στα αλκοολούχα ποτά συνολικά, η μεταβολή των τιμών είναι μηδενική ενώ στα Μη αλκοολούχα καταγράφεται άνοδος της τάξης του 1,7% το 2018 (εικόνα 19).
ΕΙΚΟΝΑ 19. ΕΤΗΣΙΕΣ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΣΤΑ ΕΙΔΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Κατηγορία αγαθών | 2017 | 2018 | 2017 | 2018 |
ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ | 1,5 | 1,7 | 1,1 | 0,8 |
ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ | 1,7 | 1,7 | 0,2 | 0,4 |
ΤΡΟΦΙΜΑ | 1,8 | 1,7 | 0,1 | 0,3 |
ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ | 0,2 | 1,1 | -1,4 | -0,3 |
ΚΡΕΑΣ | 1,3 | 1,3 | -1,1 | -0,1 |
ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ | 3,3 | 2,2 | -0,6 | 0,5 |
ΓΑΛΑ, ΤΥΡΙ, ΑΥΓΑ | 2,4 | 2,7 | -2,4 | 0,9 |
ΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΡΑ | 7,7 | 3,4 | 8,7 | -1,7 |
ΦΡΟΥΤΑ | 2,6 | 4,4 | 3,1 | 1,7 |
ΛΑΧΑΝΙΚΑ | 2,9 | 0,7 | 1,9 | 0,8 |
ΖΑΧΑΡΗ, ΜΑΡΜΕΛΑΔΑ, ΜΕΛΙ, ΣΟΚΟΛΑΤΑ, ΖΑΧΑΡΩΤΑ | -0,1 | 0,1 | -0,2 | -0,9 |
ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ | 0,1 | 0,5 | -0,4 | 1,0 |
ΜΗ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ | 1,1 | 1,5 | 2,5 | 1,7 |
ΚΑΦΕΣ, ΤΣΑΙ, ΚΑΚΑΟ | 1,8 | 0,3 | 12,2 | 3,3 |
ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΝΕΡΟ, ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ, ΧΥΜΟΙ | 0,7 | 2,0 | -1,8 | 0,9 |
ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ | 0,7 | 2,2 | 1,9 | 0,0 |
ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ | 0,4 | 0,5 | 0,3 | -0,1 |
ΚΡΑΣΙ | 0,5 | 2,8 | 0,9 | -0,7 |
ΜΠΥΡΑ | 1,1 | 2,4 | 6,0 | 1,1 |
Πηγή: Eurostat, HICP, Επεξεργασία ΙΟΒΕ
Τέλος, σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με τις μετρήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), το 2018, η μέση τάση των τιμών σε βασικά αγαθά τροφίμων είναι πτωτική σε σχέση με το 2017. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO φθάνει κατά μέσο όρο το 2018 τις 168 μονάδες (από 175 το 2017 και 162 το 2016), με τους δείκτες τιμών κρέατος, γαλακτοκομικών, ελαίων και ζάχαρης να μειώνονται κατά -2%, -5% και -15% και -22% αντίστοιχα. Αντίθετα με τη ραγδαία πτώση της τιμής της ζάχαρης και των ελαίων, ο δείκτης τιμών των δημητριακών προϊόντων, αυξάνεται κατά 9% το 2018 σε σχέση με το 2017. Η τιμή της ζάχαρης είναι αυτή που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις, σημειώνοντας ανά διαστήματα έντονα ανοδική πορεία, η οποία ακολουθείται από ισχυρές μειώσεις.
Σε όρους του Δείκτη Τιμών Παραγωγού, στον πίνακα που ακολουθεί (εικόνα 21) παρατίθενται οι ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές του στη μεταποίηση και στους κλάδους των Τροφίμων σε Ελλάδα, ΕΕ-28 και Ευρωζώνη. Στο σύνολο της μεταποίησης, η άνοδος του δείκτη στην Ελλάδα είναι σημαντική και φθάνει το 5,5% (από 5,5% το 2017), σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή άνοδο των τιμών της μεταποίησης (1,9%). Οι μεταβολές του δείκτη τιμών παραγωγού στην Ελλάδα στα μεταποιημένα τρόφιμα και τα ποτά είναι αρνητικές για το 2018 (κατά -0,8% και -0,1% αντίστοιχα), όταν το 2017 σημειωνόταν οριακή άνοδος στα τρόφιμα (0,7%), ενώ στα ποτά η μείωση ήταν και πάλι οριακή στα ίδια επίπεδα με αυτή του 2018.
ΕΙKOΝΑ 21. ΕΤΗΣΙΕΣ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΤΙΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΚΛΑΔΟΥΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Ευρωζώνη – 19 Ελλάδα
Κλάδος | 2017 | 2018 | 2017 | 2018 |
Μεταποίηση | 2,6 | 1,9 | 5,8 | 5,5 |
Τρόφιμα | 2,9 | -0,3 | 0,7 | -0,8 |
Κρέας | 3,6 | -1,2 | -2,1 | -0,6 |
Ψάρια | 3,1 | 1,1 | 1,5 | 1,7 |
Φρούτα και λαχανικά | 0,6 | 1,8 | 0,5 | 0,4 |
Έλαια και λίπη | 4,5 | -4,3 | 10,6 | -4,0 |
Γαλακτοκομικά προϊόντα | 8,1 | 0,3 | -0,3 | -0,7 |
Προϊόντα αλευρόμυλων | -0,5 | 1,1 | -2,4 | 0,4 |
Αρτοποιία και αλευρώδη | 0,8 | 1,7 | -0,1 | -0,1 |
Άλλα είδη διατροφής | 0,4 | -1,4 | 0,5 | -1,7 |
Ζωοτροφές | 0,3 | 2,2 | -4,1 | 2,6 |
Ποτά | 0,9 | 1,4 | -0,1 | -0,1 |
Πηγή: Eurostat, Short term Business Statistics, Επεξεργασία ΙΟΒΕ
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η μεταβολή στις τιμές παραγωγού στα τρόφιμα είναι επίσης αρνητική για το 2018, αλλά ηπιότερη (-0,3%) σε σχέση με την εγχώρια μείωση, ενώ στα ποτά καταγράφεται άνοδος κατά 1,4%. Σε επίπεδο υποκλάδων των τροφίμων, ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητικές τάσεις το 2018 και πάλι στα Ψάρια (1,7%), τα Φρούτα και λαχανικά (0,4%), τα Προϊόντα αλευρομύλων (0,4%) και τις Ζωοτροφές (2,6%) ακολουθώντας τη διεθνή τάση ανόδου των τιμών των τελευταίων. Τα υπόλοιπα αγαθά καταγράφουν πτώση στις τιμές παραγωγού, με υψηλότερη εκείνη στα Έλαια και λίπη (-4%).
Στο Διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζονται συγκριτικά οι ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές στο Δείκτη Τιμών Παραγωγού και στους 25 κλάδους της Μεταποίησης. Σε 18 κλάδους σημειώνεται άνοδος ή σταθερότητα στον σχετικό δείκτη τιμών, με μεγαλύτερη εκείνη στην Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου (19,2% από 20,6% το 2017), ενώ σε 7 κλάδους της Μεταποίησης, ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού κινείται αρνητικά το 2018, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μείωση και πάλι στα Φαρμακευτικά προϊόντα (-3,8%).
Τέλος, από τη σύγκριση των μεταβολών των τιμών παραγωγού και των τιμών εισαγωγών στην Ελλάδα το 2018 σε σχέση με το 2017, προκύπτει ότι η μείωση στην τιμή εισαγωγών στα Τρόφιμα είναι μικρότερη (-0,4%) σε σχέση με την πτώση στην τιμή παραγωγού, ενώ στα ποτά η ίδια (-0,1%). Σε 6 κλάδους των τροφίμων (συμπεριλαμβανομένων και των Ποτών), οι τιμές παραγωγού καταγράφουν μείωση το 2018, όπως συμβαίνει και με τις τιμές παραγωγού, όχι όμως κατά ανάγκη στα ίδια προϊόντα. Το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα ποτά και τα έλαια καταγράφουν πτώση τιμών παραγωγού και εισαγωγών, ενώ οι ζωοτροφές και τα ψάρια άνοδο. Στα φρούτα και λαχανικά, οι τιμές εισαγωγών μειώνονται και οι τιμές παραγωγού αυξάνονται, στα προϊόντα αλευρομύλων καταγράφεται σταθερότητα στις τιμές εισαγωγών ενώ στις τιμές παραγωγού άνοδος, ενώ στα αλευρώδη προϊόντα και τα λοιπά είδη διατροφής, σημειώνεται μείωση στις τιμές παραγωγού και άνοδος στις τιμές εισαγωγών.