Αφού αναδύθηκε από την βαθύτερη οικονομική κρίση στην ιστορία της, η Ελλάδα έχει ακόμη ένα “βουνό” να σκαρφαλώσει το 2019 εάν θέλει να ολοκληρώσει την ανάκαμψή της με μια βιώσιμη επιστροφή στις αγορές ομολόγων.
Τα παραπάνω αναφέρει σε δημοσίευμά του το πρακτορείο Bloomberg για την Ελλάδα, στο οποίο μάλιστα υπογραμμίζει ότι συσσωρεύονται οι κίνδυνοι για την χώρα στο πρώτο έτος μετά το τέλος του προγράμματος διάσωσης.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να εκδώσει ομόλογα 7 δισ. ευρώ φέτος, χρησιμοποιώντας μέρος του ταμειακού της αποθεματικού για να αποπληρώσει νωρίτερα κάποια από τα δάνεια του ΔΝΤ. Το υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να τεστάρει τις αγορές με μια μικρού ή μεσαίου μεγέθους δημοπρασία ομολόγων ακόμη και αυτόν τον μήνα εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς, αναφέρει πηγή του πρακτορείου που γνωρίζει την υπόθεση.
Αυτό θα είναι δύσκολο. Ενώ οι συνθήκες στην αγορά θα συνεχίσουν να μην είναι ιδιαιτέρως θετικές –όπως συνέβη πέρυσι, με τις επιπτώσεις από την αναταραχή στην Ιταλία να μην επιτρέπουν την μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρία βασικά ρίσκα στο πρώτο της έτος μετά το μνημόνιο.
1. Δημοσιονομικός εκτροχιασμός
Η μεταστροφή της Ελλάδας από δημοσιονομικό basket case σε μια χώρα που ανακοινώνει συνεχώς δημοσιονομικά πλεονάσματα, ήταν ο βασικός παράγοντας που την οδήγησε σε έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης. Αυτό τώρα απειλείται από ένα “ακτιβιστικό δικαστικό σύστημα”, με το ανώτατο δικαστήριο της χώρας να πρέπει τώρα να αποφασίσει για τη συνταγματική νομιμότητα των περικοπών των συντάξεων που έχουν νομοθετηθεί το 2013.
Εάν οι δικαστές αποφασίσουν ότι αυτές οι συντάξεις πρέπει να επιστραφούν, το χτύπημα στην οικονομία μπορεί να ανέλθει μέχρι και τα 15 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στο 8% του ΑΕΠ), σύμφωνα με δύο πηγές που επικαλείται χωρίς να κατονομάζει το Bloomberg. Θα υπάρξει επίσης, δήλωσαν οι ίδιοι, ένα επιπλέον ετήσιο κόστος στον προϋπολογισμό, ύψους 4 δισ. ευρώ.
Εκτός από τον κίνδυνο των δικαστηρίων, οι πολιτικοί για άλλη μία φορά δίνουν μεγάλες υποσχέσεις καθώς πλησιάζουν οι εκλογές. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει ανακοινώσει ένα επεκτατικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει 25.000 νέες προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων, ενώ ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει υποσχεθεί μια φιλόδοξη ατζέντα περικοπής φόρων.
2. Κατεστραμμένες τράπεζες
Αν και η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας ανεβάζει ρυθμό, με το ΑΕΠ να αυξάνεται 1% στο γ΄ τρίμηνο, εξακολουθεί να ανακάμπτει από μια καταστροφική ύφεση. Ένας από τους μεγαλύτερους περιορισμούς στη μελλοντική ανάπτυξη είναι η ικανότητα των τραπεζών να παρέχουν πίστωση στην πραγματική οικονομία.
Η κυβέρνηση εργάζεται σε ένα μοντέλο ιταλικού τύπου για να βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν την μη εξυπηρετούμενη έκθεσή τους, η οποία διαμορφώνεται στα 88,6 δισ. ευρώ (στο τέλος Ιουνίου). Ο υπουργός Οικονομικών αναμένεται αυτό τον μήνα να ζητήσει έγκριση για το σχέδιο από τις αρχές της ΕΕ, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει την υπόθεση.
Δεν λείπουν οι πρωτοβουλίες για την επίλυση του προβλήματος. Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει καταθέσει το δικό της σχέδιο, το οποίο πρέπει να εγκριθεί από την κυβέρνηση και θα μπορούσε να “τρέξει” παράλληλα με αυτό του υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, οι τραπεζικές μετοχές διαμορφώνονται σε ιστορικό χαμηλό, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι επενδυτές δεν πιστεύουν πως δεν θα χρειαστούν (οι τράπεζες) νέα αύξηση του κεφαλαίου.
3. Πολιτικές εξελίξεις
Οι εκλογές στην Ελλάδα, οι οποίες πρέπει να πραγματοποιηθούν το αργότερο τον Οκτώβριο, δεν απειλούν απλώς τα οικονομικά της κυβέρνησης.
Αν και δεν υπάρχει κάποιος υποψήφιος που να τρομάζει τους επενδυτές στις τάξεις της αντιπολίτευσης, όπως συνέβαινε το 2015 με τον ΣΥΡΙΖΑ, μια αλλαγή του εκλογικού νόμου σημαίνει ότι ένα ασαφές αποτέλεσμα τώρα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο εκλογικής αβεβαιότητας. Αυτές οι εκλογές θα είναι οι τελευταίες στις οποίες θα δοθεί το μπόνους των 50 εδρών στο κόμμα που θα έρθει πρώτο.
Ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του Κ. Μητσοτάκη θα κερδίσει τις εκλογές, είναι ασαφές εάν θα έχει αρκετές έδρες ώστε να πάρει την αυτοδυναμία ή θα χρειαστεί να σχηματίσει συνασπισμό. Εάν δεν μπορεί να συγκεντρώσει αρκετούς βουλευτές, η κοινοβουλευτική αριθμητική θα καταστήσει δυσκολότερο για κάθε κυβέρνηση να συγκεντρώσει τις ψήφους ώστε να μπορεί να συνεχίσει την ατζέντα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων.
