Μία εκκρεμότητα δεκαετιών έκλεισε αισίως με τις υπογραφές ανάμεσα σε Ελλάδα και Ιταλία, μέλη της ΕΕ, για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (AOZ).
Δίχως να επεισέλθουμε σε διπλωματικές πτυχές αυτής της ιστορικής συμφωνίας, αυτή ενδέχεται να ακολουθηθεί από έναν νέο γύρο διαβουλεύσεων με Αλβανία και Αίγυπτο, σε μία προσπάθεια να κλείσουν ανοιχτές “πληγές” με τους γείτονές μας, πλην της Τουρκίας, που συνεχώς ασκεί επιθετική ρητορική και δεν παύει να διεκδικεί.
Θα σταθούμε σε ένα από τα ζητήματα που προκάλεσαν την κωλλυσιεργία της συμφωνίας από το 1977. Η κόκκινη γαρίδα και φυσικά τα οστρακόδερμα (καραβίδες, αστακοί κτλ) που αλιεύονται στην περιοχή της ΑΟΖ (Ζάκυνθος, Κεφαλονιά) και πωλούνται πανάκριβα στις ιχθυαγορές, με τιμή που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 40 ευρώ το κιλό.
Πως συνδέονται οι κόκκινες γαρίδες στο Ιόνιο με τους Ιταλούς ψαράδες και τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία;
Ιταλοί αλιείς υποστήριζαν ότι έχουν ιστορικά δικαιώματα αλιείας θέλοντας να διατηρήσουν το δικαίωμα που έχουν κατοχυρώσει ακόμη και στην περίπτωση που τα ελληνικά χωρικά ύδατα επεκταθούν από τα 6 ναυτικά μίλια, που είναι σήμερα, στα 12, όπως δικαιούται η Ελλάδα επί τη βάσει των προβλέψεων της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Με την ισχύουσα Κοινή Αγροτική Πολιτική, τα κράτη – μέλη έχουν το δικαίωμα να περιορίσουν την αλίευση σε μια ζώνη 12 ναυτικών μιλίων από την ακτογραμμή μέχρι το 2022. Οι Ιταλοί ψαράδες εξέφραζαν φόβους ότι αν η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει σε επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια αυτομάτως θα χάσουν το δικαίωμα της αλίευσης στη ζώνη.
Με τη νέα συμφωνία η Ιταλία αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία στο ελληνικό τμήμα της ΑΟΖ ενώ τίθεται συγκεκριμένο όριο στον αριθμό των αλιευτικών μέσων από την Ιταλία που μπορούν να ψαρεύουν εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ.
Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Ελλάδας – Ιταλίας επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας. Όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ναυτικά μίλια μπορεί να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 μιλίων. Οπως υπογραμμίζουν διπλωματικές πηγές σχετικά, με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα διατηρεί και τονίζει το δικαίωμά της να προχωρήσει σε επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια, δικαίωμα που σαφώς αναγνωρίζεται από την Ιταλία.
Στη σκακιέρα των κινήσεων στην ευρύτερη περιοχή, έστω κι αν έχουν γίνει παραχωρήσεις για τους Ιταλούς ψαράδες, η Άγκυρα, εξ ανατολής, πήρε το μήνυμα.
Η Ελλάδα είναι πλέον το 133ο κράτος στον κόσμο που διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.