του Αιμίλου Νεγκή
Ούτε ένα ευρώ δεν θα εξοικονομήσει στην πράξη το δημόσιο από τις διαπραγματεύσεις για την προμήθεια φαρμάκων των νοσοκομείων του ΕΣΥ, που πρόσφατα ανακοίνωσε με τυμπανοκρουσίες ο Παύλος Πολάκης.
Στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ευνοεί μόνο συγκεκριμένες φαρμακευτικές επιχειρήσεις, οι οποίες προσέφεραν εκπτώσεις κατά μέσο όρο περίπου 35%, ενώ από την άλλη, κέρδισαν τζίρο περίπου 60 εκατ., γλυτώνοντας από επιστροφές (clawback) ύψους 50-70% και την ανατιμολόγηση των φαρμάκων τους για τα επόμενα δύο χρόνια!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις 4-2-2019, ο κ. Πολάκης ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις, που έκανε η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) και υπογράφηκαν συμφωνίες με 5 φαρμακοβιομηχανίες για την προμήθεια διαφόρων φαρμάκων συνολικού ύψους περίπου 54,6 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις ίδιες ανακοινώσεις, η αρχική προϋπολογισθείσα δαπάνη ήταν περίπου 84,3 εκατ. και άρα υπήρξε εξοικονόμηση περίπου 29,7 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, κατά μέσο όρο φαίνεται ότι είχαμε εξοικονόμηση πόρων ύψους 35,2%.
Στα χαρτιά η εξοικονόμηση
Όμως, όλα αυτά είναι μόνο στα χαρτιά. Διότι και το 2019 αναμένεται να έχουμε υπέρβαση της δαπάνης για φάρμακα, ανάλογης του 2018. Την περσινή χρονιά, είχαμε υπέρβαση περίπου κατά 300 εκατ. ενώ το το όριο της δαπάνης για φάρμακα στα νοσοκομεία του ΕΣΥ ήταν 474 εκατ. ευρώ. Την υπέρβαση καλούνται να καλύψουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις.
Με απλές μαθηματικές πράξεις βλέπουμε ότι το ύψος της υπέρβασης φθάνει το 63,3%, σχεδόν διπλάσιο από το θεωρητικό ποσοστό της εξοικονόμησης. Θεωρώντας ότι το 2018 είναι πιο πιθανό να σταματήσει να λάμπει ο ήλιος, παρά να ελεγχθούν οι δαπάνες και μάλιστα να μειωθούν κατά 300 εκατ., συνάγεται το συμπέρασμα ότι το δημόσιο δεν κερδίζει ούτε ένα ευρώ από τη διαπραγμάτευση, που διαφημίζει ο Παύλος Πολάκης.
Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι η διαπραγμάτευση βασίζεται σε προκηρύξεις 3 κεντρικών διαγωνισμών (και όχι διαπραγμάτευσης), που χρονολογούνται από το 2014. Δηλαδή, η υπόθεση βασίζεται σε διαδικασίες, που είχαν δρομολογήσει από το 2012 οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Το δημόσιο μπορεί να είχε πράγματι εξοικονόμηση πόρων αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε προχωρήσει τους διαγωνισμούς το 2015 ή έστω το 2016, καθώς από την επόμενη χρονιά άρχισε να εφαρμόζεται κλειστός προϋπολογισμός και στη νοσοκομειακή, φαρμακευτική δαπάνη και το μέτρο της αυτόματης επιστροφής.
Αντί λοιπόν ο κ. Πολάκης να απολογηθεί γιατί δεν κατάφερε δύο ολόκληρα χρόνια να υλοποιήσει τους σχετικούς διαγωνισμούς, βγαίνει σήμερα και πανηγυρίζει που ολοκλήρωσε τις διαδικασίες μετά από 5 χρόνια διακυβέρνησης! Και χωρίς όπως είδαμε να πετύχει εξοικονόμηση!
Ποιοι ευνοούνται
Το μόνο που «πέτυχε» είναι να… ευνοηθούν συγκεκριμένες φαρμακευτικές επιχειρήσεις, οι οποίες συμμετείχαν στις διαδικασίες. Μάλιστα, σχεδόν το 98% των φαρμάκων αφορούν μόνο 3 ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες: ΑΝΦΑΡΜ, ΒΙΑΝΕΞ και DEMO.
Σύμφωνα με υπουργική απόφαση του Ανδρέα Ξανθού (Αριθμ. Β1β/Γ.Π./οικ.50231) με ημερομηνία 29-6-2017, «τα φάρμακα που προμηθεύονται τα Δημόσια νοσοκομεία μέσω κεντρικών διαγωνιστικών διαδικασιών δεν υπολογίζονται στη διαμόρφωση του μεριδίου αγοράς της φαρμακευτικής εταιρείας ή του ΚΑΚ». Όπου ΚΑΚ, κάτοχος άδειας κυκλοφορίας.
Συνεπώς, οι προαναφερόμενες εταιρείες κέρδισαν το έργο και το ποσό των 54,6 εκατ. ευρώ θα αφαιρεθεί από το μερίδιο αγοράς τους. Όμως, ακριβώς αυτή η παράμετρος είναι η βασική, που χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί το ποσό που πρέπει να επιστρέψει κάθε φαρμακοβιομηχανία (clawback).
Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι η εταιρεία ΑΝΦΑΡΜ θα λάβει προμήθειες συνολικής αξίας περίπου 17 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μία εταιρεία, που το 2017 είχε κύκλο εργασιών 19,25 εκατ. και το 2016 16,8 εκατ. Με άλλα λόγια, η εταιρεία «κέρδισε» μια δουλειά, που σχεδόν ισοδυναμεί με τον ετήσιο κύκλο εργασιών της.
Η εταιρεία DEMO με ετήσιο κύκλο εργασιών περίπου 137 εκατ. θα λάβει ποσό 25,2 εκατ. ευρώ και η εταιρεία ΒΙΑΝΕΞ με ετήσιο τζίρο 236 εκατ. θα λάβει ποσό ύψους 18,2 εκατ. ευρώ. Φυσικά, πρέπει να τονίσουμε ότι και οι τρεις διαθέτουν ποιοτικά φάρμακα και επιδεικνύουν δυναμική εξαγωγική δραστηριότητα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι, για το 2019, η κυβέρνηση ενέκρινε 45 εκατ. περισσότερα για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη. Ποσό που δεν επαρκεί καθώς – όπως αναφέραμε – το 2018 η υπέρβαση έχει φθάσει στα 300 εκατ. στα νοσοκομεία του ΕΣΥ και στα 120 εκατ. στα ακριβά φάρμακα (της κατηγορίας 1Α), που χορηγούνται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει μέτρα για να ελεγχθούν οι δαπάνες, όπως η εφαρμογή πρωτοκόλλων συνταγογράφησης, η υιοθέτηση επιμέρους κλειστών προϋπολογισμών ανά θεραπευτική κατηγορία, ηλεκτρονική συνταγογράφηση φαρμάκων στα νοσοκομεία κλπ.
Όμως, φαίνεται ότι έχουμε αργήσει δραματικά στη λήψη μέτρων, επαναπαυόμενοι ότι η όποια υπέρβαση καλύπτεται από τις φαρμακοβιομηχανίες. Οι δαπάνες κινούνται ανεξέλεγκτα και οι φαρμακοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας.
Υ.Γ. Αν προσθέσουμε τα ποσά που αφορούν τις τρεις εταιρείες, συνάγεται ότι συνολικά θα λάβουν περίπου 60 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό έργο αναφέρεται ότι είναι 54,6 εκατ. Συνεπώς, το ίδιο το υπουργείο Υγείας έχει κάνει κάποιο λάθος στους υπολογισμούς !
