γράφει ο Γιάννης Λεοντάρης

Τις προτάσεις της για τη δημιουργία μιας «Ψηφιακής Πυξίδας» που θα περιλαμβάνει το όραμα και τους στόχους για τον επιτυχημένο ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης έως το 2030, όπως και τρόπους για την επίτευξή του, παρουσίασε πριν μερικές ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι προτάσεις αυτές έρχονται μετά την έκκληση της προέδρου της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τα επόμενα χρόνια να αποτελέσουν την «ψηφιακή δεκαετία» της Ευρώπης, καθώς και μετά την πρόσφατη έκκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη δημιουργία μιας «Ψηφιακής Πυξίδας», ενώ βασίζονται στην ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ που ανακοινώθηκε το Φεβρουάριο του 2020.

Στη σχετική ανακοίνωση προτείνεται επίσης να συμφωνηθεί ένα σύνολο ψηφιακών αρχών, να δρομολογηθούν άμεσα σημαντικά πολυκρατικά έργα και να καταρτιστεί νομοθετική πρόταση στην οποία θα καθορίζεται ένα ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης για την παρακολούθηση της προόδου.

Οι προτάσεις για την «ψηφιακή πυξίδα»

Η Ψηφιακή Πυξίδα αναπτύσσεται με βάση τα εξής θεμελιώδη σημεία:

– Ύπαρξη ενός πληθυσμού που διαθέτει ψηφιακές δεξιότητες και επαγγελματιών με υψηλή ψηφιακή κατάρτιση.

Έως το 2030 τουλάχιστον το 80% όλων των ενηλίκων θα πρέπει να διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες και στην ΕΕ θα πρέπει να απασχολούνται 20 εκατομμύρια ειδικοί στον τομέα των ΤΠΕ, ενώ θα πρέπει επίσης να έχει αυξηθεί η παρουσία των γυναικών σε αυτές τις θέσεις εργασίας.

– Ανάπτυξη ασφαλών, αποδοτικών και βιώσιμων ψηφιακών υποδομών.

Έως το 2030 όλα τα νοικοκυριά της ΕΕ θα πρέπει να έχουν συνδεσιμότητα gigabit και όλες οι κατοικημένες περιοχές θα πρέπει να έχουν κάλυψη 5G. Επίσης, η παραγωγή πρωτοποριακών και βιώσιμων ημιαγωγών στην Ευρώπη θα πρέπει να αντιπροσωπεύει το 20% της παγκόσμιας παραγωγής.

Ακόμα, 10 000 κλιματικά ουδέτεροι κόμβοι παρυφής υψηλής ασφάλειας θα πρέπει να αναπτυχθούν στην ΕΕ και η Ευρώπη θα πρέπει να διαθέτει τον πρώτο κβαντικό υπολογιστή της.

– Ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων.

Έως το 2030, τρεις στις τέσσερις εταιρείες θα πρέπει να χρησιμοποιούν υπηρεσίες cloud, τεχνολογίες μαζικής διαχείρισης δεδομένων (big data analytics), και τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης.

Επίσης, πάνω από το 90% των ΜΜΕ θα πρέπει να έχει επιτύχει τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης και ο αριθμός των startups της ΕΕ θα πρέπει να έχει διπλασιαστεί.

– Ψηφιοποίηση των Δημόσιων υπηρεσιών.

Έως το 2030 όλες οι κομβικές Δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.  Επίσης, όλοι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στους ηλεκτρονικούς ιατρικούς φακέλους τους, και το 80% των πολιτών θα πρέπει να χρησιμοποιεί μια λύση ηλεκτρονικής ταυτοποίησης.

Τα «πολυκρατικά έργα»

Για την καλύτερη αντιμετώπιση των κενών που αφορούν στις κρίσιμες ικανότητες της ΕΕ, η ΕΕ σκοπεύει να διευκολύνει την ταχεία έναρξη πολυκρατικών έργων (δηλαδή έργων που θα πραγματοποιούνται ταυτόχρονα σε πολλά κράτη της ΕΕ), συνδυάζοντας επενδύσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με επενδύσεις από τα κράτη – μέλη και τη βιομηχανία, και αξιοποιώντας τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ.

Με βάση την πρόταση, στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να διαθέσουν τουλάχιστον το 20% των δαπανών τους σε ψηφιακά έργα.

Τα πιθανά πολυκρατικά έργα θα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη πανευρωπαϊκής διασυνδεδεμένης υποδομής επεξεργασίας δεδομένων, το σχεδιασμό και την ανάπτυξη αξιόπιστων επεξεργαστών χαμηλής ισχύος επόμενης γενιάς ή τη δημιουργία συνδεδεμένων δημόσιων διοικήσεων.

Τα ψηφιακά δικαιώματα και οι ψηφιακές αρχές των Ευρωπαίων

Τα δικαιώματα και οι αξίες της ΕΕ βρίσκονται στον πυρήνα της προσέγγισης της ΕΕ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό με επίκεντρο τον άνθρωπο και θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται πλήρως στον επιγραμμικό χώρο, όπως αντικατοπτρίζονται και στον πραγματικό κόσμο.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η Επιτροπή προτείνει να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο ψηφιακών αρχών, το οποίο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση σε συνδεσιμότητα υψηλής ποιότητας, σε επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες, σε Δημόσιες υπηρεσίες, σε δίκαιες και χωρίς διακρίσεις επιγραμμικές υπηρεσίες και, γενικότερα, να διασφαλιστεί ότι θα μπορούν να ασκηθούν πλήρως στο διαδίκτυο τα ίδια δικαιώματα που ισχύουν και εκτός αυτού.

Οι αρχές αυτές προτείνεται να συζητηθούν στο πλαίσιο ενός ευρέος κοινωνικού διαλόγου και είναι πιθανό να ενσωματωθούν σε επίσημη διοργανική δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής.

Η πρωτοβουλία αυτή θα βασίζεται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτόν. Τέλος, η Επιτροπή προτείνει να παρακολουθείται, στο πλαίσιο ετήσιας έρευνας του Ευρωβαρομέτρου, εάν οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι γίνονται σεβαστά τα ψηφιακά τους δικαιώματα.

H ψηφιακή Ευρώπη στον κόσμο

Η ΕΕ αναφέρει στην ανακοίνωσή της ότι έχει άμεσο στόχο να καταβάλει προσπάθειες με σκοπό να προωθήσει το θετικό ψηφιακό θεματολόγιό της με επίκεντρο τον άνθρωπο στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών και μέσω ισχυρών διεθνών ψηφιακών εταιρικών σχέσεων.

Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει τη σύσταση νέου Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ – ΗΠΑ, ενώ στην ανακοίνωση επισημαίνεται η σημασία των επενδύσεων για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας με τους εξωτερικούς εταίρους της ΕΕ, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας ενός ταμείου ψηφιακής συνδεσιμότητας.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: «Μοναδική ευκαιρία της ΕΕ να χτίσει ψηφιακά ένα καλύτερο αύριο»

Με αφορμή της προτάσεις της ΕΕ για την «Ευρωπαϊκή Πυξίδα» η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά:

• «Η Ευρώπη έχει μια μοναδική ευκαιρία να χτίσει ένα καλύτερο αύριο. Με τον νέο πολυετή προϋπολογισμό και τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχουμε κινητοποιήσει πρωτοφανείς πόρους για να επενδύσουμε στην ψηφιακή μετάβαση.
• Η πανδημία δείχνει πόσο σημαντικές είναι οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι ψηφιακές δεξιότητες για την εργασία, την εκπαίδευση και τη συμμετοχή των πολιτών, αλλά και ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να βελτιωθούμε. Πρέπει τώρα να δημιουργήσουμε την ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης, ώστε οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα οφέλη που προσφέρει ο ψηφιακός κόσμος.
• Η σημερινή Ψηφιακή Πυξίδα μας δίνει σαφή εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί αυτό…»

Από την πλευρά της η εκτελεστική αντιπρόεδρος για μια «Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή», Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, δήλωσε ότι

• «οι προτάσεις σηματοδοτούν την έναρξη μιας διαδικασίας χωρίς αποκλεισμούς. Μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, θα εργαστούμε ώστε η Ευρώπη να γίνει ένας επιτυχημένος, βέβαιος για τον εαυτό του και ανοικτός εταίρος, όπως θέλουμε να είμαστε στον κόσμο.
• Θα καταβάλουμε επίσης προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες επωφελούνται πλήρως από την ευημερία που προσφέρει μια ψηφιακή κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.».

Τέλος, ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, δήλωσε σχετικά:

• «Ως ήπειρος, η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της έχουν πρόσβαση σε διάφορες τεχνολογίες αιχμής που θα κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, ασφαλέστερη ή και πιο πράσινη, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι διαθέτουν τις δεξιότητες για να τις χρησιμοποιήσουν.
• Με αυτόν τον τρόπο θα διαμορφώσουμε από κοινού μια ανθεκτική και ψηφιακά κυρίαρχη Ευρώπη στον κόσμο που θα δημιουργηθεί μετά την πανδημία. Αυτή είναι η ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης.».