Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιστεύει και θέλει να βοηθήσει την κυβέρνηση ώστε να μειωθεί σημαντικά ο ασφυκτικός δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% επί του ΑΕΠ, το 2020. Από την άλλη όμως πλευρά δεν πιστεύει ότι η Ελληνική Οικονομία με την παρούσα δομή και διάρθρωση μπορεί να επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους του 2% ετησίως, με τις προβλέψεις να επιδεινώνονται μετά το 2021.

Στην “Δήλωση Συμπερασμάτων της Αποστολής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου” γίνεται σαφές ότι επιτυγχάνεται ο δημοσιονομικός στόχος του 2019 (αν και με υποεκτέλεση επενδύσεων).Το ΔΝΤ προβλέπει  ρυθμό ανάπτυξης +2% φέτος και το 2020 (σ.σ. δηλαδή επίδοση χαμηλότερη από αυτή που προσδοκά η κυβέρνηση), αλλά μόνο κατά +0,9% στην συνέχεια.

  • Με αυτή την υπόθεση η Ελλάδα  θα χρειαστεί 15 χρόνια για να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, αλλά και ότι η βιωσιμότητα του χρέους δεν διασφαλίζεται μακροπρόθεσμα.

Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην Αθήνα ο επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για την Ελλάδα, Peter Dohlman χαρακτήρισε αξιόπιστο το κυβερνητικό σχέδιο “Ηρακλής” για τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών (το Asset Protection Scheme APS). Η αποτελεσματικότητά του όμως θα εξαρτηθεί από  το ύψος των κρατικών εγγυήσεων και το εάν οι επενδυτές είναι έτοιμοι να βάλουν τα λεφτά τους σε αυτό το σχήμα.

Κριτική ασκεί το Ταμείο για τις ρυθμίσεις οφειλών τύπου 120 δόσεων, ενώ απευθύνει συστάσεις για αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης (σ.σ. μείωση αφορολόγητου) και με παρεμβάσεις στην συνταξιοδοτική δαπάνη μαζί με κατάργηση του μέτρου του έκτακτου επιδόματος συνταξιούχων (αυτό που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ονόμασε “13η Σύνταξη”) .

Για το 2020, το ΔΝΤ προτείνει

  • “η κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι να συναινέσουν σε μια πορεία χαμηλότερων δημοσιονομικών πλεονασμάτων, με δεδομένο το ευρύ οικονομικό περιθώριο και τις σημαντικές μη εξυπηρετούμενες ανάγκες σε κοινωνική και επενδυτική δαπάνη και για τη συμπερίληψη δαπανών που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνέργειες με ενισχυμένες δομικές μεταρρυθμίσεις”.

Η αντιπροσωπεία του ΔΝΤ χαιρετίζει  την μείωση των άμεσων φόρων και τα μέτρα για “την ενίσχυση της φορολογικής συνέπειας” αλλά κάνει σαφές ότι “περισσότερα θα μπορούσαν να επιτευχθούν με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης”.

Εξηγεί ότι

  • “η Ελλάδα παραμένει κοντά στον πυθμένα της ΕΕ αναφορικά με το ποσοστό των εργαζόμενων που πληρώνουν φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και έχει ένα από τα υψηλότερα κενά συμμόρφωσης αναφορικά με τον ΦΠΑ”.

Με απλά λόγια το ΔΝΤ λέει ότι η Ελλάδα έχει το 2ο υψηλότερο αφορολόγητο όριο στην Ευρώπη, μετά την Κύπρο…

Σε σύγκριση με την υπόλοιπη ΕΕ, πολύ μεγάλο ποσοστό της δημόσιας δαπάνης κατευθύνεται σε συντάξεις και μισθολογικές δαπάνες του δημοσίου και πολύ μικρό ποσοστό σε άλλες κοινωνικές δαπάνες.

  • “Για την αντιμετώπιση καίριων αναγκών, η Ελλάδα θα πρέπει να αυξήσει σημαντικά την κοινωνική δαπάνη (π.χ. για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που παρέχεται με βάση εισοδηματικά κριτήρια και τη δημόσια υγεία) και τις επενδύσεις.  Για την ελευθέρωση δημοσιονομικού χώρου, οι συνταξιοδοτικές παροχές των τωρινών συνταξιούχων θα πρέπει να υπολογίζονται σύμφωνα με τον νέο τρόπο υπολογισμού (και η πρόσφατη αποκατάσταση των δώρων που χορηγούνταν πριν από την κρίση θα πρέπει να ανατραπεί)”.

H έκθεση του άρθρου ΙV του ΔΝΤ αναφέρεται  σε επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της δημόσιας οικονομικής διαχείρισης που θα βοηθήσει στην καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και σε συνεχιζόμενες προσπάθειες για την ενίσχυση της ΑΑΔΕ και για την κινητοποίηση του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος (AML) για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Το Ταμείο  εκτιμά ότι η ανάπτυξη αναμένεται να κινηθεί κοντά στο 2% το 2019 και το 2020.

  • “Εντούτοις, με την πρόβλεψη για μακροχρόνια ανάπτυξη στο 0.9 τοις εκατό, θα χρειαστεί μιάμιση δεκαετία ακόμη μέχρι να φτάσει το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα στα προ κρίσης επίπεδα” αναφέρει.

Επίσης

  • “η αναλογία χρέους προς το ΑΕΠ προβλέπεται να έχει καθοδικές τάσεις μέσα στην επόμενη δεκαετία με σχετικά χαμηλό κίνδυνο ρευστότητας μεσοπρόθεσμα, αν και η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα δεν διασφαλίζεται κάτω από ρεαλιστικές μακροοικονομικές παραδοχές”.

Ο Peter Dolman από την πλευρά του ανέφερε ότι η ανάπτυξη δεν αποκλείεται να είναι και ταχύτερη, ανάλογα με το πρωτογενές πλεόνασμα που θα επιτευχθεί.

  • “Για να έχουμε ταχύτερο ΑΕΠ πρέπει να έρθουν σημαντικά περισσότερες επενδύσεις, να ολοκληρωθούν εμπροσθοβαρώς οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές, αλλά και να υπάρξει αντιμετώπιση των κατεστημένων συμφερόντων”.

O Peter Dolman τόνισε πως οι τράπεζες πρέπει να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους, να βελτιώσουν την ποιότητα των κεφαλαίων τους και να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους, διότι με αρνητική πιστωτική επέκταση δεν γίνεται να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Σε ερώτηση για το αν οι τράπεζες χρειάζονται φρέσκα κεφάλαια, ο Dolman παρέπεμψε για την απάντηση στον Ευρωπαίο επόπτη για τις τράπεζες, σημειώνοντας ωστόσο πως “αναζήτησαν κεφάλαια στην αγορά, κι αυτό κάτι σημαίνει…”

Έκανε επίσης σαφές ότι

  • “η προστασία των στεγαστικών δανείων και τα έκτακτα καθεστώτα ρύθμισης για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές έχουν παρεμποδίσει την ουσιαστική αναδιάρθρωση του χρέους, έχουν υπονομεύσει την νοοτροπία πληρωμών και θα πρέπει να εκλείψουν μόνιμα”.

Το ΔΝΤ αναφέρεται και στην ανάγκη για άρση εμποδίων στις ιδιωτικοποιήσεις και για την προώθηση της διευκόλυνσης των επιχειρήσεων και της ψηφιοποίησης.  Καλωσορίζει “τις πρόσφατες προτάσεις της κυβέρνησης για την αγορά εργασίας” αλλά λέει ότι “χρειάζονται παραπάνω προσπάθειες”.