Η κλιματική αλλαγή (άνοδος της θερμοκρασίας, μείωση των βροχοπτώσεων) ασκεί ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στους υδατικούς πόρους, καθιστώντας την πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό από δεδομένο κοινωνικό αγαθό σε στρατηγική πρόκληση. Στην Ελλάδα, μεγάλα τμήματα της επικράτειας αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά φαινόμενα λειψυδρίας, με τα νησιά του Αιγαίου και την Αττική να βρίσκονται σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση, λόγω της αυξημένης ζήτησης και των περιορισμένων τοπικών αποθεμάτων. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, έως το 2050 η μέση θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου δύο βαθμούς Κελσίου, ενώ οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν σημαντικά. Η προοπτική αυτή καθιστά σαφές ότι η εξασφάλιση επάρκειας νερού δεν αποτελεί πλέον επιλογή, αλλά στρατηγική αναγκαιότητα για τη βιωσιμότητα της χώρας.
Η αφαλάτωση αποτελεί την πιο αξιόπιστη και βιώσιμη λύση για να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη πόσιμου νερού. Η μέθοδος της αντίστροφης ώσμωσης μάς δίνει τη δυνατότητα να μετατρέψουμε θαλασσινό ή υφάλμυρο νερό σε υψηλής ποιότητας πόσιμο. Η τεχνολογία αυτή έχει εξελιχθεί εντυπωσιακά: οι ενεργειακές της απαιτήσεις έχουν μειωθεί στο μισό σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, ενώ ο συνδυασμός με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα) καθιστά την αφαλάτωση όχι μόνο αποτελεσματική, αλλά και οικολογικά βιώσιμη. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της αφαλάτωσης είναι η προβλεψιμότητα και η αξιοπιστία. Σε αντίθεση με άλλες λύσεις, όπως τα μεγάλα φράγματα, που εξαρτώνται πλήρως από τη βροχόπτωση και υπόκεινται σε κινδύνους εξάτμισης, οι μονάδες αφαλάτωσης μπορούν να προσφέρουν σταθερή παροχή νερού καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ακόμη και σε περιόδους ξηρασίας.
Εξειδίκευση
Η υλοποίηση έργων αφαλάτωσης προϋποθέτει συνδυασμό τεχνικής κατάρτισης, εμπειρίας πεδίου και ευελιξίας προσαρμογής στις τοπικές συνθήκες. Η SYCHEM δραστηριοποιείται ενεργά στον τομέα αυτό, έχοντας εγκαταστήσει και λειτουργήσει μονάδες αφαλάτωσης σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, ενώ πολλά από τα έργα της έχουν χαρακτηριστεί ως πρότυπα, χάρη στην αποδοτικότητα, την αξιοπιστία και την ενσωμάτωση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η SYCHEM ιδρύθηκε, το 2001, με στόχο να φέρει καινοτόμες λύσεις στη διαχείριση νερού και την εξοικονόμηση ενέργειας. Σήμερα, μετά από περισσότερα από είκοσι χρόνια δραστηριότητας, η εταιρεία έχει εδραιωθεί ως μία από τις πιο δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις, με ισχυρή παρουσία στην περιοχή της Μεσογείου και πέρα από αυτήν. Η εταιρεία εξειδικεύεται στην αφαλάτωση θαλασσινού και υφάλμυρου νερού, προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις στον τομέα της διαχείρισης και επαναχρησιμοποίησης νερού, καθώς και εξοπλισμό εξοικονόμησης ενέργειας, όπως συστήματα ανοιχτής γεωεναλλαγής με τη χρήση θαλασσινού νερού ή υπόγειων υδροφορέων για τη μείωση του κόστους κλιματισμού. Επιπλέον, παρέχει τη δυνατότητα ενοικίασης κινητών μονάδων αφαλάτωσης, μια πρακτική λύση για νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές που χρειάζονται άμεση ενίσχυση στην υδροδότησή τους, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Μέσα από την υλοποίηση περισσότερων από 150 μονάδων αφαλάτωσης, σε περισσότερες από 30 χώρες, παράγονται συνολικά περισσότερα από 270.000 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα, αναδεικνύοντας την ικανότητα της ελληνικής τεχνογνωσίας να ανταγωνίζεται και να υπερέχει σε διεθνές επίπεδο.
Διεθνή projects
Η συμμετοχή σε μεγάλα διεθνή έργα δημιουργεί ένα πεδίο συνεχούς μάθησης, ανταλλαγής εμπειριών και ανάπτυξης δεξιοτήτων επίλυσης σύνθετων προκλήσεων, που λειτουργεί και ως επένδυση γνώσης για την εγχώρια αγορά. Ορόσημο σε διεθνές επίπεδο αποτελεί η συμμετοχή της εταιρείας στην κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης στην Καζαμπλάνκα (Μαρόκο), δυναμικότητας 120.000 κ.μ./ημέρα, σε χρόνο ρεκόρ (λιγότερο από 1 έτος). Το έργο αυτό είναι ενταγμένο στο εθνικό σχέδιο του Μαρόκου για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, με στόχο την ενίσχυση της υδροδότησης μεγάλων αστικών κέντρων και την υποστήριξη της γεωργικής παραγωγής. Όπως αποδεικνύει το έργο στη Βόρεια Αφρική, η αφαλάτωση μπορεί να καλύψει άμεσα κρίσιμες ανάγκες υδροδότησης. Το ίδιο μοντέλο θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα.
Στην πρόσφατη τοποθέτησή του στο Greek Water Summit 2025 ο Dr.-Ing Αλέξανδρος Υφαντής επεσήμανε ότι η αξιοποίηση των υφάλμυρων πηγών της χώρας αποτελεί μια ανεκμετάλλευτη ευκαιρία. Στους ορεινούς όγκους της Ελλάδας, τεράστιες ποσότητες υφάλμυρου νερού χάνονται κάθε χρόνο στη θάλασσα. Εάν ένα μικρό ποσοστό αυτών των ποσοτήτων υποστεί επεξεργασία με μονάδες αφαλάτωσης, θα μπορούσε να καλύψει την ανάγκη ύδρευσης και άρδευσης μεγάλων αστικών περιοχών με κόστος σημαντικά χαμηλότερο, έως και 70%, από την αφαλάτωση θαλασσινού νερού.
Σύμφωνα με τον κ. Υφαντή, οι 4 άξονες για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας είναι οι εξής:
- Επένδυση σε μονάδες αφαλάτωσης υφάλμυρου και θαλασσινού νερού.
- Σύνδεση της αφαλάτωσης με ΑΠΕ, ώστε η διαδικασία να είναι ενεργειακά ουδέτερη και περιβαλλοντικά φιλική.
- Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υδάτων, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές και βιομηχανικά κέντρα.
- Ολοκληρωμένη στρατηγική σε εθνικό επίπεδο, που θα συνδυάζει έργα υποδομής με ψηφιακές λύσεις για την παρακολούθηση και διαχείριση της κατανάλωσης.
Η αντιμετώπιση της λειψυδρίας δεν μπορεί να στηρίζεται σε μεμονωμένες ή προσωρινές παρεμβάσεις. Απαιτείται ένας ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός, που να συνδυάζει σύγχρονες υποδομές, τεχνολογική καινοτομία και υπεύθυνη διαχείριση των διαθέσιμων υδατικών πόρων.
Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι η αφαλάτωση, όταν εντάσσεται σε ένα συνεκτικό πλαίσιο πολιτικής και εφαρμόζεται με συνέπεια, μπορεί να αποτελέσει θεμέλιο λίθο της υδροδοτικής ασφάλειας. Χώρες που επένδυσαν έγκαιρα στην τεχνολογία αυτή, αξιοποιώντας παράλληλα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν σταθερή και αξιόπιστη παροχή νερού για ύδρευση και άρδευση.
Η εμπειρία της SYCHEM, στην Ελλάδα και διεθνώς, αποδεικνύει στην πράξη ότι τέτοιου τύπου έργα μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα, με υψηλή αξιοπιστία και μετρήσιμο όφελος για πολίτες, επιχειρήσεις και τοπικές κοινωνίες. Με την τεχνογνωσία και την καινοτομία ως οδηγό, η χώρα μας διαθέτει όλα τα εφόδια για να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα της βιώσιμης διαχείρισης νερού.
Το νερό του μέλλοντος δεν είναι απλώς φυσικός πόρος, είναι το αποτέλεσμα επιστημονικής προόδου, τεχνολογικής εξέλιξης και υπεύθυνης διοίκησης. Και αυτό είναι, ίσως, το πιο αισιόδοξο μήνυμα που μπορούμε να δώσουμε σήμερα.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τ. 477
