Ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Προστασία των ανηλίκων από προϊόντα καπνού και αλκοόλ – Τροποποιήσεις νόμων 3730/2008 και 4419/2016 – Ρυθμίσεις για μη καπνικά προϊόντα – Ψηφιακό μητρώο ελέγχου προϊόντων καπνού, αλκοόλ και λοιπών μη καπνικών προϊόντων και άλλες διατάξεις».
Ο νέος νόμος προβλέπει την υποχρέωση ελέγχου της ηλικίας των αγοραστών προϊόντων καπνού και αλκοόλ, με τις ποινές για τους παραβάτες να είναι πολύ αυστηρές. Στο εξής όλοι όσοι πωλούν προϊόντα καπνού (τσιγάρα, ηλεκτρονικό τσιγάρο, άτμισμα) είναι υποχρεωμένοι να ελέγχουν την ταυτότητα του πελάτη και, «αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς την ενηλικότητα του προσώπου, οφείλουν να μην προχωρήσουν στην πώληση, προσφορά ή διάθεση του προϊόντος».
Για κάθε παράβαση της διάταξης επιβάλλεται πρόστιμο ύψους διακοσίων (200) ευρώ στους παρανόμως καπνίζοντες και πεντακοσίων (500) ευρώ στους υπεύθυνους διαχείρισης των παραπάνω χώρων.
Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, απαγορεύεται πλέον το κάπνισμα μέσα σε ταξί, τόσο από τον οδηγό όσο και απο τον επιβάτη. Μάλιστα θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ στον καπνιστή (είτε είναι οδηγός είτε επιβάτης). Το πρόστιμο διπλασιάζεται σε 3.000 ευρώ αν ο καπνιστής βρίσκεται σε όχημα δημόσιας χρήσης (λεωφορείο, μετρό κλπ).
Ο νέος νόμος προβλέπει επίσης την απαγόρευση «τοποθέτησης προϊόντων καπνού σε προθήκες επιχειρήσεων μαζικής εστίασης και επιχειρήσεων αναψυχής», καθώς και την κατασκευή προϊόντων που «έχουν την εξωτερική μορφή προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων» (π.χ. τσίχλες).
Παράλληλα απαγορεύεται η διαφήμιση και πώληση προϊόντων καπνού σε χώρους υπηρεσιών υγείας και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων (δημόσια και ιδιωτικά) καθώς και στα κυλικεία των ιδρυμάτων και των υπηρεσιών αυτών.
Συνολικά απαγορεύεται πλέον η κάθε είδους διαφήμιση και προώθηση προϊόντων καπνού σε όλους τους εξωτερικούς, υπαίθριους και εσωτερικούς χώρους καθώς και η προβολή διαφημίσεων για προϊόντα καπνού στους κινηματογράφους. Εξαιρούνται οι εσωτερικοί χώροι των σημείων πώλησης προϊόντων καπνού.
Επίσης απαγορεύεται τόσο η πώληση όσο και το κάπνισμα στα Internet cafe και σε χώρους όπου παίζονται AI παιχνίδια. Τέλος επιβάλλεται απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλημάτων, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων, σε κλειστούς χώρους ομαδικών αθλημάτων και κλειστούς χώρους αθλητικών εκδηλώσεων.
Τι προβλέπεται για το αλκοόλ
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης αυστηρές ποινές και απαγορεύσεις για την πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους. Συγκεκριμένα:
1. Απαγορεύονται, η πώληση, προσφορά καθώς και η με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση αλκοολούχων ποτών σε ανηλίκους και από ανηλίκους.
2. Απαγορεύονται σε ανηλίκους η είσοδος, η παραμονή και η οποιασδήποτε μορφής απασχόληση σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η είσοδος και παραμονή ανηλίκων στα κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ, εφόσον πρόκειται για ιδιωτική εκδήλωση, με προκαθορισμένο αριθμό συμμετεχόντων που τελείται εκτός της συνήθους λειτουργίας τους, για συγκεκριμένο λόγο και σε οριοθετημένο χώρο που διατίθεται αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό. Στην περίπτωση αυτή, ο υπεύθυνος του κέντρου διασκέδασης οφείλει να αναγγείλει, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, σαράντα οκτώ (48) ώρες τουλάχιστον πριν από την εκδήλωση, την ημέρα και την ώρα που αυτή πρόκειται να διεξαχθεί στο κατά τόπον αρμόδιο Αστυνομικό Τμήμα ή Λιμενική Αρχή.
4. Σε εμφανές σημείο των εισόδων των κέντρων τοποθετούνται πινακίδες, στις οποίες αναγράφεται η ένδειξη: «ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΕ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ». Σε εμφανές σημείο των λοιπών καταστημάτων και σημείων πώλησης τοποθετούνται πινακίδες, στις οποίες αναγράφεται η ένδειξη: «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΠΩΛΗΣΗ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΣΕ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ – ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΑΠΟ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ».
5. Τα φυσικά πρόσωπα που υποχρεούνται στην τήρηση των κανόνων, ελέγχουν και εξακριβώνουν την ενηλικότητα του προσώπου, με την επίδειξη έγχαρτου ή ψηφιακού δημόσιου εγγράφου που αποδεικνύει την ηλικία του ή με τη χρήση λειτουργικότητας επαλήθευσης της ηλικίας. Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς την ταυτοπροσωπία ή δεν αποδεικνύεται η ενηλικότητα του προσώπου, ο υπόχρεος οφείλει να μην προχωρήσει στην πώληση, προσφορά ή διάθεση του προϊόντος ή να μην επιτρέψει την είσοδο, παραμονή ή απασχόληση του ανηλίκου στο κέντρο διασκέδασης ή στο μπαρ.
Ποιες είναι οι διοικητικές κυρώσεις για τσιγάρο και αλκοόλ
Ο νόμος προβλέπει πρόστιμα και κυρώσεις διαφορετικού επιπέδου, ανάλογα αν πρόκειται για καπνιστή ή υπεύθυνο κάποιου χώρου. Για τους καπνιστές παραβάτες τα πρόστιμα κυμαίνονται από 50 ευρώ μέχρι και 500 ευρώ, με το βαρύτερο πρόστιμο να επιβάλλεται σε άτομο που παραβιάζει το νόμο κατα συρροή.
Πολύ πιο αυστηρές είναι οι ποινές στους υπεύθυνους εγκαταστάσεων και χώρων καθώς προβλέπονται πρόστιμα από 500 μέχρι 10.000 ευρώ ενώ στην τέταρτη υποτροπή ανακαλείται προσωρινά η άδεια λειτουργίας του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος με απόφαση της αρχής, η οποία τη χορήγησε, για χρονικό διάστημα δέκα (10) ημερών. Στην πέμπτη υποτροπή ανακαλείται οριστικά η άδεια λειτουργίας με απόφαση της αρχής, η οποία τη χορήγησε.
Σε όσους πωλούν, προσφέρουν ή διαθέτουν με οποιονδήποτε τρόπο προϊόντα καπνού και αλκοόλ σε ανηλίκους επιβάλλεται πρόστιμο από πεντακόσια (500) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. Με απόφαση της αρχής, που εξέδωσε την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης, εκτός του διοικητικού προστίμου, ανακαλείται προσωρινά η άδεια αυτής, για χρονικό διάστημα από πέντε (5) έως δέκα (10) ημερών, το οποίο προσαυξάνεται σε τριάντα (30) ημέρες, σε περίπτωση πρώτης υποτροπής. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής, εκτός του διοικητικού προστίμου ανακαλείται οριστικά η άδεια λειτουργίας.
Σε όσους παραβιάζουν τις διατάξεις σχετικά με τη διαφήμιση προϊόντων καπνού επιβάλλεται πρόστιμο από πεντακόσια (500) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.
Τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως τρία (3) έτη και χρηματική ποινή, εκτός αν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη, όποιος: α) πωλεί, προσφέρει ή με οποιονδήποτε τρόπο διαθέτει προϊόντα καπνού σε ανηλίκους, β) χρησιμοποιεί ανηλίκους για την πώληση, προσφορά ή την με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση προϊόντων καπνού, γ) πωλεί, προσφέρει ή με οποιονδήποτε τρόπο διαθέτει αλκοολούχα ποτά σε ανηλίκους, δ) πωλεί αλκοολούχα ποτά μέσω αυτόματου πωλητή ε) απασχολεί με οποιαδήποτε μορφή ανηλίκους σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ,στ) επιτρέπει την είσοδο και παραμονή ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης και μπαρ.
Ελλείψεις εντοπίζει η ΟΚΕ
Παρά την αυστηροποίηση του πλαισίου διάθεσης των παραπάνω προϊόντων, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή επισημαίνει ορισμένες ελλείψεις στο νομοσχέδιο, όπως ότι δεν συμπεριλαμβάνει πρόβλεψη για την πώληση και διάθεση των προϊόντων αλκοόλ και καπνού, καθώς και για τον έλεγχο της ενηλικότητας ατόμων που προβαίνουν είτε σε τηλεφωνικές παραγγελίες είτε σε αγορά προϊόντων στο διαδίκτυο, ή και σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες παραγγελίας και διανομής προϊόντων.
