Έλενα Ερμείδου
Από 0,6 στην καλύτερη περίπτωση έως και 2,4 ποσοστιαίες μονάδες στην χειρότερη περίπτωση θα κοστίσει στο παγκόσμιο εμπόριο ένας νέος εμπορικός πόλεμος μέχρι το 2026,αν ο Τράμπ αυξήσει τους δασμούς για τις εισαγωγές από την Κίνα και άλλες χώρες. Οι ΗΠΑ από το 2000 χάνουν μερίδια στο παγκόσμιο εμπόριο σε σχέση με την Κίνα, αλλά και η Ευρώπη σε σχέση με την Κίνα. Μεγάλος χαμένος από την πολιτική των ΗΠΑ είναι η Ευρώπη, η οποία Ευρώπη και ιδιαίτερα η Ελλάδα μπορεί να κληθεί να διαλέξει με ποια πλευρά θέλει να πορεύεται: της Κίνας ή των ΗΠΑ, αναφέρει η Allianz Trade σε μελέτη που αναλύει τις τάσεις για το παγκόσμιο εμπόριο.
Σύμφωνα με τα πρώτα διαθέσιμα στοιχεία που παρουσιάζει η Allianz Trade, οι δασμοί για τα εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα θα αυξηθούν 25% και από άλλες χώρες 5%, εξαιρουμένων των Καναδά και Μεξικό. Εξήντα επτά δισεκατομμύρια δολάρια τίθενται σε κίνδυνο από τις επικείμενες αυξήσεις των δασμών με Ευρωπαϊκούς τομείς οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα μέταλλο, εξοπλισμός για μεταφορές να επωμίζονται μεγάλο μέρος από το κόστος. Ως αντίποινα η Ευρώπη μπορεί να χρησιμοποιήσει πιθανά τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα αγροδιατροφικά και άλλα μηχανήματα.
Ζοφερές οι προοπτικές ΗΠΑ- Κίνας
Ενώ, η οικονομία των ΗΠΑ ήταν ασυναγώνιστη από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του 2000, έκτοτε το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε από 15% σε κάτω από 10%, ενώ το μερίδιο της Κίνας είναι τώρα πάνω από 15%. Παράλληλα, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ και έγινε ο μεγαλύτερος κατασκευαστής στον κόσμο το 2009. Αν και το παγκόσμιο εμπόριο παραμένει έντονα συνυφασμένο με την οικονομία των ΗΠΑ, λόγω της δύναμης του καταναλωτή των ΗΠΑ και του Δολαρίου, η Κίνα έχει αναδειχθεί ως η νέα υπερδύναμη στο την παγκόσμια οικονομία, με βάση τον κρίσιμο ρόλο της στην παγκόσμια μεταποίηση και την δυναμική της εγχώριας αγοράς της. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των δύο χωρών κυμαίνονται από τα γεωπολιτικά (Ρωσία, Ταϊβάν, Ασία-Ειρηνικός ευρύτερα) έως και τις εμπορικές και τεχνολογικές αντιπαραθέσεις.
Η ευθυγράμμιση της Ευρώπης με τις ΗΠΑ είναι πολύ δαπανηρή
Η ευθυγράμμιση με τις ΗΠΑ είναι δαπανηρή για την ΕΕ, η οποία πρέπει να βρει τον δικό της (πράσινο) δρόμο στη νέα γεωοικονομική τάξη. Ενώ, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν κοινή στάση σε γεωπολιτικά ζητήματα, τα οικονομικά τους συμφέροντα δεν ευθυγραμμίζονται. Η ΕΕ δεν έχει δεσμευτεί πλήρως για τη δημιουργία κοινού εμπορικού και επενδυτικού τείχους με τις ΗΠΑ κατά της Κίνας, και η Κίνα συνεχίζει να εξαγοράζει εταιρείες της ΕΕ, παρόλο που οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει μια πιο περιοριστική προσέγγιση έναντι του κινεζικού κεφαλαίου.
Ωστόσο, υπάρχει μια συσχέτιση 79% μεταξύ της επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ στην Κίνα και της επιβολής δασμών στην Κίνα από την ΕΕ, και μια συσχέτιση 76% μεταξύ των μέτρων μη δασμολογικών μέτρων των ΗΠΑ και της ΕΕ κατά της Κίνας εντός του ίδιου έτους. Αυτά είναι τα πιο δαπανηρά για την ΕΕ: οι δασμοί που επιβλήθηκαν στην Κίνα κοστίζουν στις ΗΠΑ το 4% των κινεζικών εισαγωγών τους, έναντι 6,4% ετησίως για την ΕΕ.
Η Ευρώπη δεν είναι ασφαλής με τα μέτρα που λαμβάνουν οι ΗΠΑ, Κίνα –ΗΠΑ θα παίξουν να ενισχύσουν την διαπραγματευτική τους ικανότητα
Ωστόσο, η ίδια η ΕΕ δεν είναι ασφαλής από τα μέτρα προστατευτισμού των ΗΠΑ. Η αμφιθυμία έναντι της Κίνας πηγάζει επίσης από τις εσωτερικές διαιρέσεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Υπάρχει ο κίνδυνος οι ΗΠΑ και/ή η Κίνα να ακολουθήσουν μια στρατηγική διαίρει και βασίλευε εκμεταλλευόμενοι τις εσωτερικές ευρωπαϊκές διαιρέσεις για να αναζητήσουν διμερείς συμφωνίες που θα βελτιώσουν τις δικές τους διαπραγματευτικές θέσεις έναντι του μπλοκ.
Νέα κέντρα εφοδιασμού
Οι εξελίξεις στα οικονομικά ανοίγουν το δρόμο για νέα κέντρα εφοδιασμού. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι διμερείς εμπορικές ροές μεταξύ κοντινών χωρών αυξάνονται σταδιακά (+2 ποσοστιαίες μονάδες στο 60% του παγκόσμιου εμπορίου). Ενώ οι εισαγωγές των ΗΠΑ αποκόπτονται από την Κίνα, η Κίνα εξάγει περισσότερα στους δικούς της γεωπολιτικά στενούς εταίρους, όπως η Ρωσία, η Σιγκαπούρη, το Βιετνάμ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία. Μια τέτοια αναδιάρθρωση στις παγκόσμιες εμπορικές ροές υποδηλώνει ότι τα εμπορικά πρότυπα μπορεί να γίνονται πιο περίπλοκα. Ο δείκτης πολυπλοκότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές στις εμπορικές ροές, τη γεωγραφική απόσταση, τη γεωπολιτική ευθυγράμμιση και τις αξιολογήσεις κινδύνου της χώρας δείχνει ότι η πολυπλοκότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας το 2023 αυξήθηκε 2 φορές σε σύγκριση με το 2017 ή 6 φορές σε σύγκριση με τα χρόνια της πανδημίας.
25 χώρες θα καλύψουν το 21% του παγκοσμίου εμπορίου
Εν μέσω αυτής της πολυπλοκότητας και της νέας γεωοικονομικής τάξης, οι χώρες στοχεύουν να τοποθετηθούν ως εμπορικοί κόμβοι επόμενης γενιάς. Εξετάζοντας την αποτελεσματικότητα, τη συνδεσιμότητα και το εμπορικό δυναμικό, η Allianz εντοπίζει 25 εμπορικούς κόμβους επόμενης γενιάς στην Ασία (π.χ. Μαλαισία, Βιετνάμ, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.λπ.).Αυτές οι 25 οικονομίες αναμένεται να αυξήσουν το μερίδιό τους στις παγκόσμιες εξαγωγές κατά +1,6 ποσοστιαίες μονάδες τα επόμενα πέντε χρόνια, φτάνοντας τα 1.274 δισ. δολάρια. Καθώς αυτοί οι κόμβοι αυξάνονται και αντιπροσωπεύουν έως και το 21,3% του συνόλου των παγκόσμιων εξαγωγών έως το 2029, θα χρειαστεί επίσης να επενδύσουν 120 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο σε υποδομές λιμένων για να διατηρήσουν τη δυναμική τους.
Η Ασία και η Αφρική είναι πιο κοντά στην Κίνα, οι ΗΠΑ χάνουν την επιρροή τους στη Λατινική Αμερική
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πιο κοντινή χώρα στις ΗΠΑ, ακολουθούμενη από την Ιρλανδία και την Ολλανδία, με τον Καναδά στην 4η θέση και το Μεξικό μόνο στην 28η. Τα περισσότερα αφρικανικά και ασιατικά έθνη είναι πιο κοντά στην Κίνα . Μετά το Χονγκ Κονγκ, ο Καναδάς είναι η δεύτερη πιο κοντινή οικονομία στην Κίνα – καταφέρνοντας να παραμείνει κοντά και στις δύο υπερδυνάμεις.
Η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί να διαλέξει με ποια πλευρά θέλει να πορευτεί
Η Αυστραλία, η Νότια Κορέα και η Ελλάδα είναι μεταξύ των άλλων χωρών που κατάφεραν να διατηρήσουν την ίδια απόσταση τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Κίνα. Είναι γεωπολιτικά πιο κοντά στις ΗΠΑ, αλλά διατηρούν πολύ ισχυρές εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις με την Κίνα – μια θέση που θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει όλο και πιο άβολη και να τις αναγκάσει να διαλέξουν πλευρά, εάν η νέα γεωοικονομική τάξη που επικεντρώνεται στην αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας επιδεινωθεί σημαντικά.
Ακόμη και σε ένα εντεινόμενο σενάριο εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ,οι επιχειρηματικές ευκαιρίες θα συνεχίσουν να παραμένουν σχετικά πιο υψηλές στους νέους εμπορικούς κόμβους, καθώς η Κίνα θα συνεχίσει να επενδύει και οι ΗΠΑ θα αυξήσουν τις εμπορικές ροές μαζί τους.
