Το 5ο Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών- Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο επικεντρώνεται φέτος στις προοπτικές, τις προκλήσεις των επενδύσεων στην Ελλάδα, με τις μεταρρυθμίσεις των κεφαλαιαγορών, την ανάπτυξη του real estate, τον τουρισμό, τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Σε ανώτατο επίπεδο, στελέχη της κυβέρνησης, εκπρόσωποι φορέων της ελληνικής αγοράς, κορυφαία στελέχη επιχειρήσεων ελληνικών και ξένων και διακεκριμένοι εκπρόσωποι της πανεπιστημιακής κοινότητας μέσα από 6 διαφορετικά πάνελ και 3 fireside chat, αναλύουν την πλούσια θεματολογία του.
Η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών επιδιώκει να καθιερώσει το ετήσιο Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης ως σημείο συνάντησης και αναφοράς του συνόλου των θεσμικών επενδυτών, ώστε να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο της Ένωσης.
To συνέδριο έγινε με την υποστήριξη της ethosEVENTS. Η συμμετοχή ήταν εφικτή με φυσική παρουσία & online μέσα από το LiveOn Expo Complex, το καινοτόμο 3D εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο της LiveOn, της Ψηφιακής πλατφόρμας Επιχειρηματικής Επικοινωνίας και Εκδηλώσεων.
Μεγάλο ενδιαφέρον με κορυφαία στελέχη της αγοράς είχε το Panel ΙΙΙ με τίτλο: «Property Investing in Greece».
Συντονιστής ήταν ο κ. Αριστοτέλης Καρυτινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Prodea Investments – Αντιπρόεδρος Δ.Σ., Ένωση Θεσμικών Επενδυτών.
Ομιλητές:
• Δημήτρης Ανδριόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, DIMAND Α.Ε.
• Ελένα Σιαπάνη, Διευθύνουσα Σύμβουλος, MIBS Group
• Απόστολος Γομόπουλος, Senior Managing Director, Hines Greece
• Παναγιώτης Καπετανάκος, Διευθύνων Σύμβουλος, Αντιπρόεδρος, NOVAL Property
Δημήτρης Ανδριόπουλος
Έχουμε το χαμηλότερο ποσοστό σε “πράσινα” γραφεία από τις 27 χώρες της Eυρωπαϊκής Ένωσης. Η κουλτούρα μας είναι λίγο διαφορετική. Για τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει ζήτηση που το capacity της προσφοράς θα το καλύπτει. Τα ενοίκια έπιασαν το ανώτερο όριο, το κατασκευαστικό κόστος θα αργήσει να εκτονωθεί και θα είναι αυξανόμενο για τους επόμενους 24-36 μήνες. Αυτό θα δημιουργήσει ένα stress γιατί θα συμπιέσει τις αξίες γης και των αντιπαροχών σαν ποσοστό. Αυτήν την εποχή ζούμε μία ευδαιμονία, μετά από χρόνια κρίσης, οπότε θα πρέπει κάποιος να είναι πολύ προσεκτικός. Η ελληνική αγορά δεν έχει μεγάλο βάθος για να κάνει κάποιος ασφαλείς προβλέψεις. Η γραφειοκρατία, αδειοδότηση κτλ αποτελούν προβλήματα για έναν developer. Εξαρτιόμαστε από αυτό το σύμπλεγμα και αυτό μας έχει καταστήσει μία ρηχή αγορά. Η κρίση διέλυσε τον τομέα των κατασκευαστικών εταιρειών, χάθηκαν πολλές αξιόλογες εταιρείες και κυρίως δυναμικό μηχανικών που έφυγαν στο εξωτερικό. Και τα δημόσια έργα και οι φυσικές καταστροφές έχουν δημιουργήσει προβλήματα και δεν υπάρχει το δυναμικό. Το Ελληνικό θα αρχίσει σιγά-σιγά να ζητά συνεργεία και τότε θα φανεί ακόμη περισσότερο η έλλειψη. Το κατασκευαστικό κόστος αυξάνεται όχι λόγω της πρώτης ύλης, αλλά από το εργατικό κόστος. Η χώρα έμεινε 14 χρόνια πίσω από τον ρυθμό της υπόλοιπης Ευρώπης, αλλά πλέον υπάρχει δουλειά τουλάχιστον για τα επόμενα 20 χρόνια. Βασικές προκλήσεις είναι η έλλειψη υποδομών, η κατάρρευση των υφιστάμενων, το δεύτερο πρόβλημα είναι η κλιματική αλλαγή και το επακόλουθο των φυσικών καταστροφών.
Όλοι οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να “απαιτήσουν” συνεργαζόμενοι με τον δήμο, την περιφέρεια, την κυβέρνηση, και όχι αποσπασματικά. Πρέπει όλοι οι ιδιώτες του κλάδου όχι να συνασπιστούμε για κάτι που αφορά νομοθετικά την ΑΕΕΑΠ, το residence, αλλά ως μια Ένωση με συγκεκριμένη ατζέντα όπως οι υποδομές (μικρού-μεγάλου βεληνεκούς), οι άμεσες-έμμεσες επενδύσεις και οι φυσικές καταστροφές.
Τον λόγο πήρε ο κ. Καρυτινός λέγοντας πως η ιδέα που έπεσε στο τραπέζι είναι πολύ καλή και η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών μπορεί να την δεχθεί, να μεγαλώσει ως Ένωση και να διεκδικεί για τέτοια θέματα, με τον κ. Ανδριόπουλο να αποδέχεται τον ανοιχτό διάλογο και να αναμένει την πρόσκληση της ΕΘΕ για αυτό το topic.
Ελένα Σιαπάνη
Έχουμε πελάτες από 30 διαφορετικές χώρες. Είναι πολύ καλό το momentum για το residential κομμάτι του real estate, η Ελλάδα είναι από τους δημοφιλέστερους προορισμούς, υπάρχει αύξηση ζήτησης και από Έλληνες και ξενους επενδυτές (golden visa). Μέσα στην κρίση οι Έλληνες είχαν σωπάει, ενώ πριν την κρίση ήταν πάνω από το 70%. Η golden visa βοήθησε την αγορά για να στηθεί στα πόδια της. Μετά το 2019 οι Έλληνες ξαναμπήκαν δυναμικά στον τομέα των ακινήτων. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο 50-50 των επενδύσεων μεταξύ Ελλήνων και διεθνών επενδυτών. Είναι σημαντικό κομμάτι οι επενδύσεις στο resi όπου μπαίνουν και θεσμικοί επενδυτές, αλλά θα πρέπει να ενδυναμωθεί. Η συντριπτική πλειοψηφία αγοράζει με μηδαμινό τραπεζικό δανεισμό και είναι πιο συντηρητική όσον αφορά στα τετραγωνικά. Η Αθηναϊκή Ριβιέρα είναι ξεχωριστή περίπτωση. Ο μέσος Έλληνας δεν μπορεί λόγω ακρίβειας να επενδύσει στα νότια, οι ξένοι όμως έλκονται από την παραλιακή περιοχή. Η προσφορά είναι μικρότερη από την ζήτηση, οπότε οι τιμές των ενοικίων είναι υψηλές. Το βασικό πρόβλημα για όλους εμάς είναι η αύξηση του κόστους κατασκευής και η νομοθεσία ΝΟΚ που δεν έχει αποσαφηνιστεί.
Απόστολος Γομόπουλος
Η Ηines είναι ανοιχτή στις ευκαιρίες, βάσει της στρατηγικής της. Το 2014 ήρθαμε στην Ελλάδα, είδαμε την αγορά και ένας από τους τομείς που μας άρεσε ήταν το hospitality. Από μακροοικονομική σκοπιά μας κέντρισε η Ελλάδα. Επιλέξαμε τον κλάδο της φιλοξενίας, καθώς είχε μεγάλα κτήρια και πιστέψαμε ότι θα άλλαζε το ελληνικό προϊόν. Το development δεν είναι πουθενά εύκολο. Δυσκολίες υπάρχουν. Τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε στην Ελλάδα ήταν τα πρώτα χρόνια που ζήσαμε τον κίνδυνο του Grexit. Όταν επέστρεψε η σταθερότητα, τα υπόλοιπα θέματα τα είδαμε πιο εύκολα. Σαν Hines θα θέλαμε να υπάρχει πιο μεγάλο βάθος αγοράς στην Ελλάδα.
Παναγιώτης Καπετανάκος
Οι ξένοι ενδιαφέρονται για το real estate στην Ελλάδα. Εάν υπήρχε πιο μεγάλα sizes θα έρχονταν ακόμη περισσότεροι. Το μεγάλο ticket θα τους έδινε και το liquidity για την εταιρεία τους. Όσοι ενδιαφέρθηκαν ήταν και μακροεπενδυτές και εταιρείες real estate. Η Noval έχει διασπορά στα projects, άρα και μειωμένο κίνδυνο. Το μέλλον και το βάθος της αγοράς ενδιαφέρει τους ξένους.
©Ελένη Παπαδάκη/PHOTOPRESS Θ&Α Αναγνωστόπουλοι
