Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του μεγαλύτερου και σημαντικότερου αμερικανικού ομοσπονδιακού φορέα χρηματοδότησης της έρευνας γύρω από τις ανθρωπιστικές επιστήμες «US National Endowment for the Humanities» (NEH) και του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) υπογράφηκε στην Αθήνα, με σκοπό την προώθηση της συνεργασίας ανάμεσα σε ερευνητές των ΗΠΑ και της Ελλάδας.
Το Μνημόνιο υπέγραψαν η πρόεδρος του αμερικανικού ιδρύματος, Σέλι Λόου, και η διευθύντρια του ΕΛΙΔΕΚ, Κατερίνα Κουραβέλου. Η υπογραφή φιλοξενήθηκε στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών.
Η συνεργασία θα αφορά στην χρηματοδότηση από την πλευρά του NEH με 500.000 δολάρια και από το ΕΛΙΔΕΚ με 250.000 ευρώ κοινών προτάσεων ερευνητών από την Ελλάδα και τις ΗΠΑ, σχετικά με ανθρωπιστικά θέματα και σύμφωνα με προϋποθέσεις που θα ανακοινωθούν και από τους δύο φορείς. H αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί από τον αμερικανικό φορέα, ενώ η συνεργασία των δύο οργανισμών θα έχει διάρκεια πέντε ετών, με δυνατότητα επέκτασής της.
Την υπογραφή του Μνημονίου χαιρέτισαν η υφυπουργός Ανάπτυξης, Ζωή Ράπτη και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Γιώργος Τσούνης.
Η υφυπουργός Ανάπτυξης τόνισε ότι «το μνημόνιο συνεργασίας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη διεύρυνση της συνεργασίας ΗΠΑ και Ελλάδας στον κρίσιμο για το μέλλον όλων των χωρών τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, αλλά ειδικά δίνοντας έμφαση στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Το μνημόνιο εδράζεται σε μία διακρατική συμφωνία συνεργασίας του 2021 μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της κυβέρνησης των ΗΠΑ, όπου τα συμβαλλόμενα μέρη στόχευσαν στο να ενθαρρύνουν, να αναπτύξουν και να διευκολύνουν τις συνεργατικές μας δράσεις για την πραγματοποίηση κοινών ερευνητικών έργων, καθώς και την εκπαίδευση επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων και γιατί όχι για την ανταλλαγή εξοπλισμού και των τεχνολογικών πληροφοριών που τόσο μας είναι απαραίτητες».
Η κ. Ράπτη εξήγησε ότι «βασικός στόχος της συνεργασίας είναι η υποστήριξη και η ενίσχυση σε συγκεκριμένους τομείς της γνώσης που μας είναι απαραίτητη, της γνώσης για την προώθηση της ισότητας, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, του ψηφιακού χάσματος, την ενίσχυση της δημοκρατίας, αλλά και την κατανόηση των σημαντικών επιπτώσεων, ηθικών και νομικών, της τεχνητής νοημοσύνης στην κοινωνία και στον άνθρωπο».
Σε γραπτό μήνυμά του ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, επεσήμανε ότι «οι ΗΠΑ αποτελούν διαχρονικό βασικό στρατηγικό σύμμαχο της Ελλάδας. Το σημερινό μνημόνιο συνεργασίας προσθέτει ακόμα ένα πετραδάκι στους στενούς δεσμούς που χτίζουμε συνεχώς με τις ΗΠΑ όλα αυτά τα χρόνια. Οι δύο χώρες έχουν κοινά οράματα και τη διάθεση να πορευτούν μαζί σε σημαντικές δράσεις και επενδύσεις».
Η διακρατική συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας «έχει χτιστεί επάνω στα θεμέλια των κοινών αξιών και του αμοιβαίου σεβασμού και έχει την εκπαίδευση στον πυρήνα της», τόνισε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Γιώργος Τσούνης. «Τα τελευταία χρόνια έχουμε δουλέψει με την ελληνική κυβέρνηση και τα ελληνικά πανεπιστήμια για να ενδυναμώσουμε τους δεσμούς των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων ώστε να ορίσουν ένα νέο σημείο αναφοράς στη διεθνή συνεργασία τους», παρατήρησε και υπενθύμισε ότι τον περασμένο Μάιο μια αποστολή εννιά ελληνικά πανεπιστήμια συμμετείχαν για πρώτη φορά στην μεγαλύτερη ετήσια διεθνή έκθεση για την ανώτατη εκπαίδευση NAFSA, στις ΗΠΑ, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα 30 αμερικανικά πανεπιστήμια επισκέφθηκαν την Ελλάδα. «Αυτή η διακρατική συνεργασία αφορά στην έρευνα και την καινοτομία και μεταφράζεται και σε αύξηση των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Αμερικανικές εταιρείες, όπως οι Pfizer, Meta, Amazon, Google, Microsoft, Cisco, επενδύουν στην Ελλάδα, μια χώρα που αποτελεί hub καινοτομίας», συμπλήρωσε. Τέλος, χαρακτήρισε αυτή την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας «ιστορική», που θα οδηγήσει «σε θαυμάσια πράγματα μεταξύ των δύο χωρών, των κοινωνιών μας, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων μας και θα παρέχουν ευκαιρίες για όλους τους πολίτες».
Η πρόεδρος του NEH, Σέλι Λόου, υπογράμμισε ότι αυτή η συνεργασία «χτίζεται πάνω στην καταπληκτική στιγμή της διακρατικής εκπαιδευτικής σχέσης μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Βλέπουμε τρομερές ευκαιρίες στην ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των ερευνητών και των ακαδημαϊκών για πολλά επόμενα χρόνια». Επίσης, τόνισε ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το NEH ασχολείται με την Ελλάδα, καθώς έχει χρηματοδοτήσει δεκάδες προγράμματα Αμερικανικών για την κλασική Ελλάδα και τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ελλάδα.
Η πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του ΕΛΙΔΕΚ, Ξένη Χρυσοχόου, έκανε λόγο για ένα «μακρύ ταξίδι συζητήσεων μεταξύ των δύο φορέων» καθώς και για «την αρχή ενός σπουδαίου ταξιδιού για τους ερευνητές και των δύο χωρών».
Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Σταμάτης Κριμιζής, καλωσόρισε τους εκπροσώπους των δύο φορέων στην Ακαδημία μαζί με τον γενικό γραμματέα της Ακαδημίας, Χρήστο Ζερεφό, και τον γραμματέα επί των Δημοσιευμάτων, Αντώνη Ρεγκάκο. Μεταξύ άλλων ο κ. Κριμιζής υπογράμμισε ότι «ένας εποικοδομητικός διάλογος θα συμβεί και η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας θα σηματοδοτήσει ένα νέο επίπεδο στις σχέσεις μεταξύ των δύο φορέων, αλλά και ευρύτερα των δύο χωρών». Ο κ. Ρεγκάκος αναφέρθηκε στην «σοβαρή κρίση των ανθρωπιστικών επιστημών, ίσως τη σοβαρότερη στην ιστορία τους, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», που «μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με κοινές προσπάθειες όσων ενδιαφέρονται γι’ αυτές. Είναι λοιπόν ευτύχημα που μια τέτοια κοινή προσπάθεια ξεκινάει».
