MΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ. ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΚΛΑΔΩΝ.
Το 2023 αποτέλεσε μία ακόμη θετική χρονιά για την ελληνική οικονομία, καθώς συνεχίστηκε η ανοδική της πορεία αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ (σε όρους όγκου) ενισχύθηκε κατά 2,0% το 2023 έναντι αύξησης 5,6% το προηγούμενο έτος.
Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν το 2022 σε παγκόσμιο επίπεδο (αύξηση τιμών ενέργειας, έντονες πληθωριστικές πιέσεις) παρά την αποκλιμάκωσή τους το 2023 αποδυνάμωσαν τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα κατέγραψε υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από τον αντίστοιχο μέσο όρο αύξησης των χωρών της Ε.Ε. (0,4%). Η επίδοση αυτή επιβεβαιώνει την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας παρά το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον (ενεργειακή κρίση, γεωπολιτικές εντάσεις, κλιματική αλλαγή). Παράλληλα, η σταδιακή υποχώρηση των τιμών της ενέργειας το 2023 οδήγησε στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του εγχώριου πληθωρισμού, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 3,5% το 2023 από 9,6% το 2022.
Αναφορικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας το τρέχον έτος (2024), οι εκτιμήσεις είναι μεν θετικές αλλά συγκρατημένες, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της (Μάιος 2024) προβλέπει ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025.
Οι πληθωριστικές πιέσεις σταδιακά υποχωρούν, καθώς το α εξάμηνο του 2024 ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 2,8% έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου του 2023.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να καταγραφούν οι εξελίξεις και τάσεις που χαρακτήρισαν διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας τα τελευταία έτη, όπως αυτές προκύπτουν από τα οικονομικά μεγέθη και αποτελέσματα του ελληνικού εταιρικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιώντας το υλικό που περιέχεται στις ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ της ICAP CRIF, στην παρούσα έκδοση δίδεται συνοπτικά η εικόνα που παρουσιάζουν επιλεγμένοι κλάδοι, βάσει των αντίστοιχων κλαδικών μελετών.
Πέραν των εξελίξεων κατά τη διάρκεια του 2023, γυρίζοντας ένα χρόνο πριν και αναλύοντας τους ισολογισμούς και αποτελέσματα χρήσης των επιχειρήσεων για το οικονομικό έτος 2022 διαπιστώνεται ότι ο ελληνικός εταιρικός τομέας, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε, κατάφερε να πετύχει αξιόλογες επιδόσεις.
Προκειμένου να δοθεί η γενικότερη εικόνα των μεταβολών που χαρακτήρισαν τους ευρύτερους κλάδους της οικονομίας (βάσει κατάταξης NACE), αρχικά παρατίθενται ορισμένα συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία προκύπτουν από την ανάλυση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στους δημοσιευμένους ισολογισμούς (χρήσης 2022) των ελληνικών εταιρειών ΑΕ και ΕΠΕ, που παρουσιάστηκαν στην τελευταία έκδοση της ICAP CRIF «Η Ελλάδα σε Αριθμούς-2024».
Από τα σχετικά δεδομένα προκύπτει ότι, το 2022 ο ελληνικός εταιρικός τομέας εμφάνισε σημαντική αύξηση τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στην κερδοφορία του.
Από την επεξεργασία των συγκεντρωτικών οικονομικών μεγεθών 23.073 επιχειρήσεων, στις οποίες δεν περιλαμβάνονται αυτές του χρηματοπιστωτικού τομέα, προκύπτει ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών τους αυξήθηκε κατά 35,6% το 2022 σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκε σε €232,0 δισ., (έναντι €171,0 δισ. το 2021). Πέρα από την αύξηση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες, οι ανατιμήσεις αυτών λόγω των έντονων πληθωριστικών πιέσεων οδήγησαν στη σημαντική διεύρυνση των συνολικών πωλήσεων.
Επισημαίνεται ότι, οι πωλήσεις αυξήθηκαν και στους τους εννέα ευρύτερους κλάδους του εταιρικού τομέα (εξαιρουμένου του χρηματοπιστωτικού). Την μεγαλύτερη (ποσοστιαία) αύξηση στον κύκλο εργασιών κατέγραψε ο κλάδος της Ενέργειας – Ύδρευσης (97,8%) και ακολούθησε ο κλάδος των Ξενοδοχείων – Εστιατορίων (70,3%). Έπονται οι κλάδοι της Γεωργίας – Αλιείας (36,0%) και της Μεταποίησης (35,1%). Τη μικρότερη άνοδο κατέγραψε ο κλάδος των Ορυχείων – Λατομείων (7,1%).
Σχετικά με τα συνολικά αποτελέσματα του εταιρικού τομέα (ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριότητας), το 2022 σε σχέση με το 2021, διαπιστώνονται τα εξής:
-Παράλληλα με την αύξηση των συνολικών πωλήσεων (35,6%) ενισχύθηκαν και τα μεικτά κέρδη αλλά με αρκετά πιο χαμηλό ρυθμό (24,0%).
-Μικρότερη ήταν η (ποσοστιαία) αύξηση των δαπανών διοίκησης και διάθεσης (κατά 20,9%), καθώς και των χρηματοοικονομικών δαπανών (13,4%).
-Οι παραπάνω μεταβολές συνέβαλαν στη σημαντική άνοδο των λειτουργικών αποτελεσμάτων, κατά 30,2% το 2022/2021.
-Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η αύξηση του μη λειτουργικού αποτελέσματος, το οποίο σχεδόν τριπλασιάστηκε.
-Οι προαναφερόμενες εξελίξεις οδήγησαν στην εντυπωσιακή αύξηση των καθαρών (προ φόρου) κερδών, κατά 43,8%, τα οποία διαμορφώθηκαν σε €16,7 δισ. το 2022 από €11,6 δισ. το προηγούμενο έτος.
Η πλειοψηφία των 23.073 εταιρειών (73,8%) ήταν κερδοφόρες το 2022, τα δε κέρδη τους υπερίσχυσαν και καθόρισαν και το συνολικό αποτέλεσμα. Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στα κέρδη είχαν οι κλάδοι της Μεταποίησης και του Εμπορίου.
Αναφορικά με το τελικό καθαρό αποτέλεσμα των εξεταζόμενων κλάδων (του μη χρηματοπιστωτικού εταιρικού τομέα) επισημαίνεται ότι, ένας μόνο ήταν ζημιογόνος το 2022 ενώ οι υπόλοιποι ήταν κερδοφόροι. Ειδικότερα, ο κλάδος των Ορυχείων – Λατομείων κατέγραψε ζημιές το 2022 και μάλιστα αυξημένες σε σχέση με το 2021. Επίσης, ένας κλάδος και συγκεκριμένα των Κατασκευών σημείωσε κέρδη το 2022 ενώ το 2021 ήταν ζημιογόνος.
Οι υπόλοιποι επτά κλάδοι εμφάνισαν αύξηση στην κερδοφορία τους, στην πλειοψηφία δε αυτών τα καθαρά (προ φόρου) κέρδη ενισχύθηκαν σημαντικά. Σε απόλυτα μεγέθη, τα υψηλότερα κέρδη κατέγραψε ο κλάδος της Μεταποίησης (€5,57 δισ.) και ακολούθησαν οι κλάδοι του Εμπορίου (€3,31 δισ.) και των Λοιπών Υπηρεσιών (€2,38 δισ.).
Περαιτέρω, σχετικά με τις κλαδικές τους επιδόσεις στα πλαίσια της προαναφερθείσας έκδοσης, οι μεταποιητικές εταιρείες κατανεμήθηκαν σε 22 κλάδους, βάσει της διψήφιας κατάταξης NACE (2). Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες των επί μέρους μεταποιητικών κλάδων περιλαμβάνονται στους πίνακες 1Α΄ & 1Β΄ που παρατίθενται στο τέλος της ανάλυσης.
Όσον αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση του τελικού καθαρού αποτελέσματος, το οποίο ανήλθε σε €5,9 δισ. το 2022, από €3,9 δισ. το 2021.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση του συνολικού αποτελέσματος του τραπεζικού κλάδου. Αξιόλογη ήταν και η διεύρυνση των κερδών του κλάδου των λοιπών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, το 2022 τα συνολικά έσοδα των 14 τραπεζών που περιλαμβάνονται στην ανάλυση αυξήθηκαν κατά 21,3% και διαμορφώθηκαν στο ποσό των €7,1 δισ. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η αύξηση των λοιπών λειτουργικών εσόδων του κλάδου κατά 61,8% την ίδια περίοδο, ενώ τα λειτουργικά έξοδα ενισχύθηκαν μόνο κατά 6,3% το 2022/2021. Οι παραπάνω μεταβολές οδήγησαν στην εντυπωσιακή βελτίωση του συνολικού λειτουργικού αποτελέσματος κατά 62,8% και κατ’ επέκταση στη διεύρυνση της κερδοφορίας από €2,3 δισ. το 2021 σε €4,1 δισ. το 2022.
Αναφορικά με τον κλάδο των ασφαλειών, τα συνολικά έσοδα του τομέα αυξήθηκαν κατά 10,3% και διαμορφώθηκαν σε €3,8 δισ. το 2022, ενώ λόγω της μη συγκράτησης του κόστους, τα μεικτά κέρδη μειώθηκαν κατά 1,9% την ίδια περίοδο. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό και με την αύξηση των λειτουργικών εξόδων κατά 16,2% οδήγησε στη μείωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων κατά 25,1% και των καθαρών κερδών του κλάδου κατά 25,0%. Ειδικότερα, το 2022 τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στο ποσό των €354 εκατ., από €471,9 εκατ. το 2021.
Τέλος, αξιόλογη βελτίωση εμφάνισε ο σύνθετος κλάδος των λοιπών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών το 2022, ο οποίος περιλαμβάνει επιχειρήσεις προερχόμενες, μεταξύ άλλων, από κλάδους συμμετοχών, χρηματοδοτικής μίσθωσης, χρηματιστηριακών συναλλαγών, factoring, κ.ά.
Επιδόσεις Επιλεγμένων Κλάδων/Υποκλάδων της Έκδοσης
Εκτός όμως από τα προαναφερόμενα στοιχεία, που αφορούν συνολικά τον εταιρικό τομέα (ευρύτεροι κλάδοι κατά NACE), στη συνέχεια αξιολογούνται και συγκρίνονται οι δείκτες που αφορούν επιλεγμένους κλάδους και υποκλάδους οικονομικής δραστηριότητας (τα δεδομένα των οποίων αναλύονται στις Κλαδικές Μελέτες της ICAP CRIF). Οι συγκρίσεις – κατατάξεις που παρουσιάζονται στη συνέχεια, αφορούν αποκλειστικά τους επιλεγμένους κλάδους που παρουσιάζονται στην παρούσα έκδοση. Από την επεξεργασία των βασικών χρηματοοικονομικών δεικτών (έτους 2022 – Πίνακας 2) των επί μέρους κλάδων, προκύπτουν οι πέντε κορυφαίοι κλάδοι όσον αφορά στους δείκτες Κερδοφορίας, Αποδοτικότητας και Χρηματοοικονομικής Διάρθρωσης.
ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ
Συγκρίνοντας τους μέσους δείκτες κερδοφορίας και αποδοτικότητας των επιλεγμένων κλάδων του 2022 σε σχέση με τους αντίστοιχους δείκτες του 2021 (των ιδίων κλάδων) διαπιστώνεται οριακή επιδείνωση όλων των δεικτών κερδοφορίας το 2022. Η αύξηση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων λόγω της ενεργειακής κρίσης και των συνεπακόλουθων (αύξηση τιμών πρώτων υλών, μεταφοράς προϊόντων, καυσίμων κλπ.), συμπίεσαν τα περιθώρια κερδοφορίας των επιχειρήσεων, σε διαφορετικό βέβαια βαθμό ανάλογα με τον κλάδο δραστηριότητας. Ειδικότερα, τα περιθώρια μικτού κέρδους και κερδών EBITDA μειώθηκαν κατά 0,5 και 0,6 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα, το 2022 σε σχέση με το 2021, ενώ του καθαρού κέρδους συρρικνώθηκε κατά 0,2 ποσ. μονάδες.
Οριακή θετική μεταβολή εμφανίζουν οι δείκτες αποδοτικότητας ιδίων (+0,3 ποσ. μον.) και απασχολουμένων κεφαλαίων (+0,3 ποσ. μον.). Η χρηματοοικονομική διάρθρωση των επιχειρήσεων, εκφραζόμενη με τη σχέση Ξένων προς Ίδια κεφάλαια, παρέμεινε στάσιμη τη διετία 2022-2021.
Εν κατακλείδι, η ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας το 2022 αντανακλάται και στα οικονομικά αποτελέσματα του ελληνικού εταιρικού τομέα, ο οποίος πέτυχε αξιόλογες επιδόσεις καθώς αυξήθηκαν σημαντικά τόσο ο κύκλος εργασιών όσο και τα καθαρά κέρδη. Βεβαίως, η ενίσχυση των πωλήσεων οφείλεται, ως ένα βαθμό, στις ανατιμήσεις των προϊόντων και υπηρεσιών λόγω των έντονων πληθωριστικών πιέσεων. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των τιμών της ενέργειας (και των συνεπακόλουθων) επίδρασε αρνητικά στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων και αυτό αποτυπώνεται στην οριακή (έστω) συμπίεση των περιθωρίων κερδοφορίας των ελληνικών επιχειρήσεων το συγκεκριμένο έτος.
Οι εξελίξεις που έλαβαν χώρα διεθνώς το 2022 επηρέασαν τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας το 2023 καθώς επιβραδύνθηκε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, κυμαινόμενος ωστόσο σε υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Σε τι βαθμό επηρεάστηκαν διάφοροι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας της χώρας το 2023 θα διαπιστωθεί από την αντίστοιχη ανάλυση των ισολογισμών των εταιρειών για το συγκεκριμένο οικονομικό έτος.
Αναφορικά με το τρέχον έτος (2024), οι εκτιμήσεις ελληνικών και διεθνών οργανισμών για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι θετικές, καθώς αναμένεται ανάπτυξη με ρυθμό περίπου 2,2%.
Δήλωση Νικήτα Κωνσταντέλλου, Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου ICAP CRIF
Ανοδικά κινήθηκε η εγχώρια οικονομία και το 2023, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό, καθώς το ΑΕΠ ενισχύθηκε κατά 2,0% έναντι αύξησης 5,6% το 2022. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι η χώρα μας πέτυχε έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., και αρκετά μεγαλύτερο από τον μέσο όρο αυτής (0,4%).
Η επίδοση αυτή υποδηλώνει την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας, παρά τους δυσμενείς εξωγενείς παράγοντες που επηρέασαν το επιχειρηματικό περιβάλλον, όπως η ενεργειακή κρίση, οι γεωπολιτικές εντάσεις ακόμα και η κλιματική αλλαγή. Παράλληλα, η σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας το 2023 οδήγησε στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του εγχώριου πληθωρισμού, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 3,5% το 2023 από 9,6% το 2022.
Για το 2024 αναμένεται διατήρηση αυτής της δυναμικής της ελληνικής οικονομίας, καθώς το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα αυξηθεί με παρόμοιο ρυθμό, περίπου 2,2%. Ταυτόχρονα, οι πληθωριστικές πιέσεις σταδιακά υποχωρούν, βελτιώνοντας περαιτέρω το γενικότερο οικονομικό κλίμα.
Αναμένοντας λοιπόν τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία μας, ενδιαφέρον έχει να αποτυπωθούν οι τάσεις που χαρακτήρισαν τους διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας τα προηγούμενα έτη, όπως αυτές προκύπτουν από τα οικονομικά δεδομένα και αποτελέσματα των ελληνικών εταιρειών.
Η νέα έκδοση της ICAP CRIF “Κορυφαίοι Κλάδοι στην Ελλάδα” περιλαμβάνει μία σύντομη επισκόπηση των πρόσφατων εξελίξεων για 51 επιλεγμένους κλάδους, συγκεντρώνοντας πληροφόρηση που αντλείται από τις Κλαδικές Μελέτες που εκδίδει ο Όμιλός μας.
Η σημαντική ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας το 2022 αντανακλάται στα οικονομικά αποτελέσματα του ελληνικού εταιρικού τομέα καθώς πέτυχε, στο σύνολό του, σημαντική αύξηση τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στην κερδοφορία του το συγκεκριμένο έτος.
Ωστόσο, εστιάζοντας στους 51 κλάδους που παρουσιάζονται στην έκδοση διαπιστώνεται ότι η αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων λόγω της ανόδου των ενεργειακών τιμών και των συνεπακόλουθων, οδήγησε στην οριακή μείωση των περιθωρίων κερδοφορίας το 2022. Ελαφρά θετική μεταβολή παρουσίασαν οι μέσοι δείκτες αποδοτικότητας ιδίων και απασχολουμένων κεφαλαίων των συγκεκριμένων κλάδων.
