του Παναγιώτη Αλέξανδρου Σεβδαλή *
Η αναζήτηση χρηματοδότησης είναι ένα από τα πιο κρίσιμα και απαιτητικά στάδια της επιχειρηματικής πορείας. Για έναν επιχειρηματία, η προοπτική να παραχωρήσει ένα μερίδιο της εταιρείας του μπορεί να του προκαλεί άγχος και αβεβαιότητα.
Εξάλλου, ο φόβος της απώλειας της πλήρους κυριότητας και του ελέγχου της επιχείρησής τους είναι ένας από τους βασικούς λόγους που αποθαρρύνει πολλούς επιχειρηματίες να κυνηγήσουν εξωτερική χρηματοδότηση.
Ωστόσο, η αναζήτηση κεφαλαίων δεν είναι απλώς μια οικονομική ανάγκη· είναι ένα απαραίτητο βήμα για την υλοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων και την ανάδειξη μιας καινοτόμου ιδέας σε μια επιτυχημένη επιχείρηση.
Η χρηματοδότηση παρέχει τα απαραίτητα κεφάλαια για έρευνα και ανάπτυξη, επέκταση της αγοράς, προσέλκυση ταλέντου και δημιουργία ενός ισχυρού brand.
Ένας καινοτόμος σύμμαχος: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας
Στην εποχή της ταχέως εξελισσόμενης τεχνολογίας και της αυξανόμενης ζήτησης για καινοτομία, η εύρεση χρηματοδότησης για τις πιο φιλόδοξες ιδέες γίνεται όλο και πιο περίπλοκη.
- Πώς πείθεται ένας επενδυτής να εμπιστευτεί το κεφάλαιό του σε μια ιδέα που δεν ξέρει καν αν δουλεύει, που δεν είναι καν σίγουρος αν θα καλύψει μια υπάρχουσα ανάγκη ανεβάζοντας την καμπύλη της ζήτησης;
- Πώς να χρηματοδοτήσεις κάτι που οι τράπεζες θεωρούν εξαιρετικά πιθανό να αποτύχει;
- Πόσες άραγε είναι οι ιδέες που κάπως έτσι χάθηκαν στην επονομαζόμενη «Κοιλάδα του θανάτου»;
Και κάπως έτσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισάγει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ), το οποίο αξιοποιώντας ένα κεφάλαιο €10 δις, παρέχει χρηματοδότηση, καθοδήγηση, ευκαιρίες δικτύωσης και άλλους πόρους σε startups, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και ερευνητές με πρωτοποριακές ιδέες.
Μια ακόμα πρωτοβουλία επιχορηγήσεων, όπως άλλες, θα αναρωτηθεί κάποιος; Κι όμως αυτή τη φορά μιλάμε για κάτι διαφορετικό.
Εξάλλου, πώς θα στηρίξεις την καινοτομία χωρίς ένα καινοτόμο εργαλείο στα χέρια σου;
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει ένα ειδικό Ταμείο για να παρέχει επενδύσεις σε εταιρείες υψηλού κινδύνου, σε συνδυασμό με υπηρεσίες επιτάχυνσης επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Το Ταμείο αυτό είναι το σκέλος επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων του ΕΣΚ, το οποίο άρχισε να λειτουργεί βάσει του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» με σκοπό να στηρίξει ρηξικέλευθες τεχνολογίες και καινοτομίες.
Μετά από μόλις ένα έτος, 159 νεοφυείς επιχειρήσεις και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όλες επιλεχθείσες στο πλαίσιο του επιταχυντή του ΕΣΚ, είδαν τις επενδύσεις τους να εγκρίνονται.
Το ποσό επένδυσης ανέρχεται συνολικά σε 1 δισ. ευρώ, με το ΕΣΚ να επιδιώκει να εδραιώσει τη θέση του ως ο νούμερο ένα επενδυτής που επιλέγουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες προηγμένης τεχνολογίας.
Η αναγνώριση των πιο πολλά υποσχόμενων εταιρειών δεν είναι εύκολη!
Οι εταιρείες επιλέγονται μετά από αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες και ενδελεχή επιμέλεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία ενεργεί ως σύμβουλος επενδύσεων στο Ταμείο.
Αφού εγκριθούν οι επενδύσεις, οι εταιρείες έχουν συνήθως στη διάθεσή τους έως 12 μήνες για να βρουν συνεπενδυτές με τη στήριξη του ΕΣΚ.
Τη διαδικασία αυτή έχουν ήδη ολοκληρώσει 71 εταιρείες οι οποίες προσέλκυσαν συνεπενδύσεις τριπλάσιας αξίας από το ποσό των επενδύσεων του Ταμείου του ΕΣΚ.
Ο επιταχυντής του ΕΣΚ προσφέρει σε νεοφυείς επιχειρήσεις και μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιχορηγήσεις έως 2,5 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου μέσω του Ταμείου του ΕΣΚ, οι οποίες κυμαίνονται από 0,5 έως 15 εκατ. ευρώ ή και περισσότερα, ενώ οι περισσότερες εταιρείες επωφελούνται από πρόσβαση σε εμπειρογνωσία, συνεργασίες και ευκαιρίες στην αγορά μέσω των υπηρεσιών επιχειρηματικής επιτάχυνσης του ΕΣΚ.
Κι αν τα οφέλη της χρηματοδότησης είναι εμφανή δια γυμνού οφθαλμού, θα χρειαστεί να ανακαλέσουμε την αρχή του άρθρου για να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία αυτού του εργαλείου.
Υπενθυμίζω, τους φόβους ενός επιχειρηματία για απώλεια της κυριότητας και του ελέγχου της επιχείρησής του, αλλά και υπονόμευσης του οράματός του που τον αποθαρρύνουν να κυνηγήσει εξωτερική χρηματοδότηση.
Η παρουσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σαν μέτοχος των εταιρειών τι διασφαλίζει;
Έναν anchor investor που ενδιαφέρεται για την επιτυχία της εταιρείας και θέλει να διασφαλίσει το όραμά της, έτσι ώστε να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής οικονομίας.
Στόχος του Ταμείου είναι να καλύψει ένα κρίσιμο χρηματοδοτικό κενό και κύριος σκοπός του είναι να στηρίξει τις εταιρείες ως προς την ανάπτυξη και την εμπορική εκμετάλλευση ανατρεπτικών τεχνολογιών, συνδέοντας και προσελκύοντας παράγοντες της αγοράς.
Συμβάλλει στον επιμερισμό των κινδύνων με τη δημιουργία ενός μεγάλου δικτύου παρόχων κεφαλαίων και στρατηγικών εταίρων κατάλληλων για συνεπενδύσεις και πρόσθετη χρηματοδότηση.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω για την Ελληνική αγορά;
Πολλά ή και τίποτα!
Πολλά, για μια Ελληνική αγορά που πιστεύει στη συμβολή της καινοτομίας στην οικονομία και την κοινωνία της με τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης, την ενισχυμένη εξωστρέφεια που ευνοεί διασυνοριακές συνεργασίες, αυξημένη ανταγωνιστικότητα και ασφαλώς απαντά στις ανάγκες της κοινωνίας για την κλιματική αλλαγή, τις στρατηγικές εξαρτήσεις σε ενέργεια και πόρους, την υγεία, την αγροδιατροφή κοκ.
Μια τέτοια αγορά προσπαθεί να ενισχύσει τη δυναμικότητα των ελληνικών εταιρειών να αναπτύσσουν και να υλοποιούν καινοτόμες λύσεις.
Δεν αναφέρομαι μόνο στην παροχή περαιτέρω χρηματοδότησης, καθοδήγησης και συμβουλευτικής υποστήριξης από δημόσιους φορείς και επενδυτές, αλλά και στην καλλιέργεια μια επιχειρηματικής νοοτροπίας.
Με απλά λόγια, σε μια χώρα που θριαμβεύει παγκοσμίως στο επίπεδο των επιστημόνων της και της έρευνας πρέπει να αναρωτηθεί κάποιος τί χρειάζεται για να μεταφέρουμε μια ιδέα από το εργαστήριο στην αγορά.
Τίποτα, για μια αγορά που διαβάζοντας τους αριθμούς βλέπει ότι η Ελλάδα σε αυτά τα χρόνια λειτουργίας του ΕΣΚ έχει μόνο ένα χρηματοδοτημένο έργο υπό τον επιταχυντή.
Μιλάμε για ένα έργο ανάμεσα στις σαράντα τέσσερις συνολικά κατατεθειμένες ελληνικές προτάσεις.
Κάποιος θα πει ότι με τόσες λίγες προτάσεις είναι επιτυχία να μιλάμε ακόμα και για ένα χρηματοδοτημένο έργο. Ωστόσο, πώς είναι δυνατόν μια χώρα που παράγει έρευνα όπως η Ελλάδα να μην ενδιαφέρεται για την κεφαλαιοποίηση της;
- Καταλήγοντας, το ΕΣΚ αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τις ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητούν να καινοτομήσουν και να αναπτυχθούν. Παρέχοντας χρηματοδότηση, καθοδήγηση και πρόσβαση σε ένα δίκτυο ειδικών, μπορεί να βοηθήσει τις ελληνικές εταιρείες να ξεπεράσουν τις προκλήσεις χρηματοδότησης και να εξελιχθούν σε επιτυχημένες επιχειρήσεις.
Προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες του ΕΣΚ, η Ελλάδα χρειάζεται να αυξήσει τον αριθμό των καλών προτάσεων που υποβάλλονται στο πρόγραμμα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ενημέρωση περισσότερων ελληνικών επιχειρήσεων για το ΕΣΚ και την παροχή των πόρων που χρειάζονται για την ανάπτυξη ισχυρών προτάσεων.
Επιπλέον, η Ελλάδα χρειάζεται να καλλιεργήσει μια κουλτούρα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της εκπαίδευσης, της υποστήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων και της δημιουργίας ενός φιλικού προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος.
Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που παρέχει το ΕΣΚ για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις της να πολλαπλασιάσουν την εμβέλειά τους μέσω διεθνών συνεργασιών και να γίνουν παγκόσμιοι ηγέτες στην καινοτομία.
- *{Ο Παναγιώτης Σεβδάλης είναι Policy Officer της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις που εκφράζονται ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας.}
