Το πλήρες κείμενο της μελέτης είναι διαθέσιμο ΕΔΩ.
Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας παρουσίασε την Δευτέρα την ενδιαφέρουσα μελέτη με θέμα “Ενεργειακή κρίση και ελληνική οικονομία” στο Συνεδριακό Κένρο Νικόλαος Γερμανός (αίθουσα C, περίπτερο 8, 2ος όροφος, εντός των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ Helexpo, είσοδος από Πύλη ΧΑΝΘ) στη Θεσσαλονίκη.
Ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κωνσταντίνος Κόλλιας, τόνισε μεταξύ άλλων στην ομιλία του: “Το ΟΟΕ, ανταποκρινόμενο στον θεσμικό του ρόλο, ως συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας για θέματα οικονομίας, συνεισφέρει στον δημόσιο διάλογο και καταθέτει μία εμπεριστατωμένη μελέτη.
Πέρασαν 2,5 χρόνια από το ξέσπασα της κρίσης του covid και η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει πληθωριστικές πιέσεις.
Υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού έχουν προκύψει από τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι εν γενεί επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, έφεραν κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας σε όλες τις οικονομίες. Οι επιπτώσεις δεν είναι ίδιες σε όλες τις χώρες. Η ΕΕ έχει δεχθεί μεγαλύτερο πλήγμα, λόγω εξάρτησης από την Ρωσία. Προς την ίδια κατεύθυνση και η Ελλάδα που βιώνει μεγάλο πρόβλημα με το ρεύμα και το φυσικό αέριο.
Η Πολιτεία προσπαθεί με παρεμβάσεις να ανακουφίσει τους καταναλωτές. Η κρατική στήριξη, σύμφωνα με το ινστιτούτο Bruegel ήταν στο 3.7%, λειτουργεί ως ανάχωμα στις πιέσεις και είναι οι σημαντικοί ρυθμοί ανάπτυξης στη χώρα μας.
Οι αυξήσεις των τιμών ενέργειας περιορίζουν τον αγοραστική δύναμη”.
ΔΕΙΤΕ
Ομιλητές:
Γιάννης Μανιάτης,
Καθηγητής και πρ. Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Νίκος Βέττας,
Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Νικόλαος Φαραντούρης,
Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου και Δικαίου της Ενέργειας, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet
Εισαγωγική Τοποθέτηση: Κωνσταντίνος Κόλλιας, Πρόεδρος ΟΕΕ
Χαιρετισμός: Βασίλης Γεωργιάδης, Πρόεδρος Π.Τ. Κεντρικής Μακεδονίας
Την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες από την ενεργειακή κρίση διατύπωσε ο κ. Μανιάτης. Όπως επισήμανε, η χώρα μας έκανε σωστό σχεδιασμό πριν από 8 με 10 χρόνια, όταν μελετήθηκαν και εντάχθηκαν σε ευρωπαϊκά προγράμματα, σειρά έργων όπως ο TAP, o Eastmed, ο IGB και ο FSRU.
Τόνισε ότι το 2021 πάνω από το 80% της ενέργειας που καταναλώθηκε παγκοσμίως ήταν από ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα (31% πετρέλαιο, το 24%,5% φυσικό αέριο, 27% άνθρακας) και μόνο το 6,7% προερχόταν από ανανεώσιμες πηγές.
Επισήμανε ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου κατέθεσαν σοβαρές και ενδιαφέρουσες προτάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης, όπως το πλαφόν στις τιμές, οι κοινές προμήθειες και οι παρεμβάσεις στα χρηματιστήρια ενέργειας.
Ο κ. Μανιάτης έκανε λόγο για “σπέκουλα” σε βάρος των πολιτών στην Ευρώπη, καθώς στις ΗΠΑ, το κόστος καυσίμων των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (με χρήση άνθρακα και φυσικού αερίου) ανήλθε σε 40 με 45 δολάρια η μεγαβατώρα, στην Ιαπωνία και στην Κορέα στα 90 δολάρια και στην Ευρώπη σε πάνω από 300 δολάρια. “Οι σοφοί των Βρυξελών έπρεπε να έχουν πάρει αποφάσεις εδώ και πολύ καιρό”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Περαιτέρω, σημείωσε ότι η παραγωγή φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκε από 145 bcm το 2015 σε 94 το 2021 (ποσοστό 35%) , με αποτέλεσμα να αυξηθεί η εξάρτηση από τη Ρωσία.
Ο κ. Μανιάτης υπογράμμισε ότι η Κίνα κυριαρχεί στον τομέα των ανανεώσιμων και κατασκευάζει το 50% των ανεμογεννητριών, το 66% των φωτοβολταϊκών και το 90% των φωτοβολταϊκών. Πρόσθεσε, ότι μελέτη του ΟΗΕ του 2021 προβλέπει ότι θα αυξηθεί κατά πολύ η κατανάλωση φυσικού αερίου το 2040, οπότε για τα επόμενα 20 χρόνια, οι χώρες που έχουν υδρογονάνθρακες, έχουν κάθε λόγο να τους αξιοποιήσουν. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, είπε ότι η αρμόδια αρχή έχει προσδιορίσει 30 γεωλογικούς στόχους στο Ιόνιο και νότια και δυτικά της Κρήτης και υπό την προϋπόθεση ότι 1 στις 4 γεωτρήσεις θα είναι επιτυχής, μπορούν να αντληθούν 12 δισ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου
Επιπλέον, σημείωσε ότι η εξοικονόμηση “πρέπει να είναι το διαμάντι στο στέμμα μας” και παρέθεσε στοιχεία από έρευνα που έκαναν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του, σύμφωνα με την οποία, η εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα μειώνει κατά 20% τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, υπογράμμισε ότι είναι πιθανόν, για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, να μην υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή αντίδραση στην ενεργειακή κρίση.
Σύμφωνα με τον κ. Βέττα, λόγω και της “κληρονομιάς” της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, το 17% των νοικοκυριών στη χώρα μας δεν έχει επαρκή θέρμανση και το 28% έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ευρώπη των 27 είναι 7% και 6%. Στη χώρα μας, τόνισε, το 1/3 των διακυμάνσεων πληθωρισμού οφείλεται έμμεσα στην ενέργεια, ενώ σε κλάδους όπως τα logistics, η παραγωγή βασικών μετάλλων και χημικών, οι άμεσες δαπάνες για ενεργειακές εισροές είναι μεγάλο μέρος των συνολικών των συνολικών δαπανών. Εάν ληφθεί υπόψη και το έμμεσο ενεργειακό κόστος, αναδεικνύεται ότι και άλλοι κλάδοι, όπως η ναυτιλία, ο αγροτικός τομέας και η παραγωγή μεταλλικών προϊόντων, έχουν εξίσου σημαντική έκθεση και επιπτώσεις από τις υψηλές τιμές ενέργειας.
Ακόμη, ανάφερε ότι η διατήρηση των επιδοτήσεων από τον κρατικό Προϋπολογισμό σε ένα περιβάλλον ακόμα υψηλότερων τιμών ενέργειας, για μια παρατεταμένη περίοδο, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το δημοσιονομικό ισοζύγιο.
Η επίλυση της ενεργειακής κρίσης δεν περνάει μόνο μέσα από τα επιδόματα και τη στήριξη, αλλά και μέσα από τη ρυθμιστική παρέμβαση στο μοντέλο της αγοράς ενέργειας που έχει εξαντλήσει τα όριά του, είπε ο καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου και Δικαίου της Ενέργειας, Νικόλαος Φαραντούρης.
Πρόσθεσε ότι πρέπει να ξαναδούμε το μίγμα πολικής και δημοσίων παρεμβάσεων στον τομέα της ενέργειας και “μια στιβαρή παρουσία του κράτους δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ταμπού”. Η κρατική παρουσία, συνέχισε, δεν σημαίνει πισωγύρισμα σε μονοπώλια, εφόσον υπερασπιστούμε τον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Ο κ. Φαραντούρης επισήμανε ότι η ενεργειακή κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όπως η υγειονομική, με την προμήθεια ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γιατί είναι σε ισχύ ένα πολυσύνθετο μίγμα διμερών συμβάσεων, καθώς και εμπορικά συμβόλαια με ισχυρές ρήτρες.
