Eίτε μέρος είτε το συνολικό βάρος των επιπτώσεων της αύξησης του πληθωρισμού και της ανόδου των τιμών παραγωγού θα αναγκαστούν να επωμιστούν οι καταναλωτές, σύμφωνα με την ανάλυση της Eurobank.

Σύμφωνα με την τράπεζα, η πορεία του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου για το α’ εξάμηνο καταδεικνύει ότι η καλή του πορεία δεν είναι δεδομένη για το επόμενο διάστημα, καθώς θα εξαρτηθεί άμεσα από την πορεία των εισοδημάτων, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα εφαρμοστούν νέα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας.

Παράλληλα η διεθνής οικονομία και όχι μόνο η ελληνική βρίσκεται αντιμέτωπη με μία «έκρηξη» τιμών αρκετών βασικών προϊόντων, όπως φανερώνουν και τα δεδομένα που δημοσιοποίησε στις αρχές του μήνα ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO). Ο διεθνής οργανισμός ανέφερε ότι ο δείκτης τροφίμων που καταρτίζει, ο οποίος παρακολουθεί τις διεθνείς τιμές των πιο εμπορεύσιμων παγκοσμίως τροφίμων, ανήλθε στις 127,4 μονάδες τον περασμένο μήνα έναντι 123,5 τον Ιούλιο, ενώ σε ετήσια βάση σημείωσε αύξηση 32,9% τον Αύγουστο.

Λιανεμπόριο

Από την πλευρά της η Eurobank σημειώνει ότι ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, έπειτα από συνεχή άνοδο 3 μηνών (αύξηση 9,2% τον Μάιο 2021 σε σχέση με τον Φεβρουάριο 2021), κατέγραψε μηνιαία μείωση 1,4% τον Ιούνιο 2021. Εντούτοις, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, ήταν υψηλότερος κατά 6,4%. Η κάμψη τον Ιούνιο 2021 δύναται να ερμηνευτεί ως μια μορφή διόρθωσης-προσαρμογής, μετά την αρχική ψυχολογική ανάταση που πυροδότησε η άρση, έστω και σταδιακή, των περιοριστικών μέτρων.

Τον ίδιο μήνα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε οριακά στάσιμος (προηγήθηκε απότομη αύξηση τον Μάιο 2021) ενώ ο δείκτης εμπιστοσύνης λιανικού εμπορίου σημείωσε ελαφρά πτώση. Για το σύνολο του 2ου τριμήνου 2021, ο όγκος των πωλήσεων των καταστημάτων λιανικού εμπορίου ενισχύθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 6,4% και σε ετήσια κατά 19,6%. Τα αντίστοιχα αποτελέσματα του προηγούμενου τριμήνου ήταν της τάξης του 4,0% και -1,4%. Τα προαναφερθέντα στοιχεία εκπέμπουν θετικά μηνύματα για την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2ο τρίμηνο 2021.

Όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1, σε επίπεδο τριμήνου, ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου το 2ο τρίμηνο 2021 ήταν υψηλότερος κατά 5,4% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2019, δηλαδή ξεπέρασε τα προ πανδημίας επίπεδα. Οι κατηγορίες καταστημάτων που οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα ήταν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (super markets, 9,3%), τα τρόφιμα ποτά και καπνός (4,5%), τα φαρμακευτικά και καλλυντικά (35,5%), τα έπιπλα ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός (17,2%) και τα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη (14,9%).

Η κάλυψη των απωλειών της υγειονομικής κρίσης σε όρους όγκου πωλήσεων στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, πέραν της άρσης των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και των μέτρων στήριξης της οικονομίας, δείχνει την προσαρμογή των καταναλωτών στις νέες συνθήκες συναλλαγών και αναγκών που δημιούργησε η πανδημία. Επιπρόσθετα, βάσει των παραπάνω στοιχείων αποδεικνύεται ότι η συμπιεσμένη ζήτηση στην οικονομία έχει εκτονωθεί σε έναν βαθμό (π.χ. οι πωλήσεις στην ένδυση και υπόδηση υπολείπονται κατά 4,8% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα). Συνεπώς, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα εφαρμοστούν εκ νέου ισχυρά περιοριστικά μέτρα στο άμεσο μέλλον, η περαιτέρω ενίσχυση του όγκου των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο θα κριθεί από την πορεία των εισοδημάτων. 

Η πορεία του οικονομικού κλίματος

Σε ότι αφορά τη δημοσίευση δεικτών υψηλής συχνότητας για το 3ο τρίμηνο 2021, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα ενισχύθηκε σε μηνιαία βάση για 7ο μήνα στη σειρά τον Αύγουστο 2021 (βλέπε Σχήμα 1). Διαμορφώθηκε στις 113,0 μονάδες από 111,2 μονάδες τον Ιούλιο 2021. Η εν λόγω παρατήρηση αποτελεί υψηλό 18 μηνών και είναι οριακά χαμηλότερη από το ιστορικό υψηλό 19,2 ετών του Φεβρουαρίου 2020 (113,4 μονάδες).

Η αύξηση του δείκτη οικονομικού κλίματος προήλθε από την ενίσχυση των δεικτών εμπιστοσύνης στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Αντιθέτως, στους καταναλωτές, στο λιανικό εμπόριο και τις κατασκευές καταγράφηκε μείωση. Σημειώνουμε ότι ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή κινήθηκε πτωτικά για 3ο συνεχή μήνα και διαμορφώθηκε σε χαμηλό 5 μηνών.

Η πτώση του εν λόγω δείκτη δύναται να ερμηνευτεί από την αύξηση των κρουσμάτων του κορονοϊού COVID-19, από την εξάπλωση της μετάλλαξης Δ και από τις φυσικές καταστροφές που προκάλεσαν οι πυρκαγιές τον Αύγουστο 2021. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της IHS Markit, ο δείκτης PMI μεταποίησης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στις 59,3 μονάδες τον Αύγουστο 2021 από 57,4 μονάδες τον Ιούλιο 2021, υποδεικνύοντας την ταχύτερη βελτίωση των λειτουργικών συνθηκών στον κλάδο της μεταποίησης από τον Απρίλιο 2000.

Βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, η παραγωγή και οι νέες παραγγελίες κινήθηκαν έντονα ανοδικά λόγω επανεκκίνησης της οικονομίας και της αυξημένης ζήτησης από το εξωτερικό. Ο ρυθμός ανόδου της απασχόλησης επιταχύνθηκε ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις, παρά την άμβλυνση που σημείωσαν, παρέμειναν υψηλές. Διαμορφώνονται εκτιμήσεις για μετακύλιση των αυξημένων τιμών παραγωγού στους καταναλωτές.